Meder, Janusz

Siedlecki, Piotr

Polish

Via Medica Journals

91Wspomnienieo Profesorze Adamie Michałowskim1929–2005Absolwent warszawskiej Akademii Medycznej (1953) i specjalista z zakresu anatomii patologicznej (1958, 1961).Tezę doktorską obronił w warszawskiej Akademii Medycznej (1963) — temat: The influence of X-rays and Degranolon the incorporation of thymidine into mouse Ehrlich ascites tumour cells in vitro. Pracę habilitacyjną natomiastw Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN (1969) — temat: Studies on mitogenic action of phytoha-emagglutinin in leukocyte cultures.W latach 1960–1976 profesor Adam Michałowski przebywał na okresowych szkoleniach naukowych międzyinnymi w Laboratorium Radiobiologicznym w Oksfordzie, w Rehovoth; w Paterson Laboratories w Christie Hospi-tal w Manchester; na oddziale eksperymentalnej radioterapii w M.D. Anderson Hospital and Tumour Institutew Houston.Zajmowane stanowiska: asystent i starszy asystent w Zakładzie Anatomii Patologicznej Akademii Medycznejw Warszawie (1951–1962). Starszy asystent, następnie docent i kierownik Laboratorium Radiobiologicznego,a potem Zakładu Biologii Komórki i Terapii Doświadczalnej w Instytucie Onkologii w Warszawie (1962–1980).Badacz naukowy na Uniwersytecie Newfoundland, St. John’s w Kanadzie (1969–1970).Wykładowca na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (1967–1978).Wieloletni samodzielny pracownik naukowo-badawczy w MRC Cyclotron Unit, Hammersmith Hospital w Lon-dynie (1978–1995). Honorowy wykładowca Uniwersytetu w Glasgow w Szkocji (1988). Visiting Professor Uniwersy-teckiej Kliniki Onkologii w Lund w Szwecji (1990–1991). Laureat wielu nagród i wyróżnień w Polsce i za granicą,między innymi nagrody Ministra Zdrowia, Polskiej Akademii Nauk i State Council on Peaceful Uses of AtomicEnergy. Członek wielu towarzystw naukowych krajowych i zagranicznych, między innymi: Prezes Oddziału War-szawskiego Polskiego Towarzystwa Onkologicznego (1974–1980); członek Polskiego Towarzystwa Immunologicz-nego, European Association for Cancer Research, European Cell Biology Organisation, The Japan Radiation Rese-arch Society, British Institute of Radiology.Wieloletni członek Rady Naukowej Centrum Onkologii, sekcji radiologicznej i medycznej PAN i KomitetuRedakcyjnego Kwartalnika „Nowotwory”.Z okresu pracy dla Instytutu Onkologii (1962–1980) profesor Adam Michałowski najbardziej sobie cenił udziałw organizowaniu Międzynarodowych Zjazdów poświęconych chemioterapii (Nowotwory 1978; 28: 1) i radiotera-pii (Nowotwory 1978; 28: 3), które odbyły się w Wiśle i w Krakowie oraz publikowaniu doniesień zjazdowych, jakrównież pomoc w przygotowaniach do rozpoczęcia klinicznej radioterapii neutronami prędkimi w Krakowiew latach 1974–1978.Powyższe odczucia profesora Adama Michałowskiego zgodne są w całości z opiniami jego byłych współpracow-ników z Centrum Onkologii w Warszawie.Profesor Adam Michałowski 25 lat swojej intensywnej pracy naukowej w dziedzinie onkologii poświęcił tema-towi patogenezy i zachowawczego leczenia popromiennych uszkodzeń tkanek prawidłowych. Wyniki tych i innychbadań opublikowano w blisko 100 czasopismach i/lub podręcznikach polskich i zagranicznych.Profesor Adam Michałowski zmarł 19 grudnia 2005 roku w Londynie. Pogrzeb odbył się tam 29 grudnia 2005 rokuw obecności syna Piotra, córki Leny i wszystkich jego przyjaciół.Dr med. Janusz MederDr med. Piotr SiedleckiW S P O M N I E N I E92ONKOLOGIA W PRAKTYCE KLINICZNEJ 2006, tom 2, nr 2* * *Każdy zapewne ma w swoim życiu osobę, która wywarła na niego istotny wpływ. Moim wzorcem był profesorAdam Michałowski. Skromny, obdarzony ogromną wiedzą i inteligencją. Niezwykle perfekcyjny we wszystkim, corobił. Nie przez wszystkich był lubiany, a zwłaszcza nie przez karierowiczów ceniących bardziej tytuły niż praw-dziwą wiedzę i rzeczywiste zaangażowanie w pracę. Nie mógł oprzeć się inteligentnemu, ale celnemu zwrócenuuwagi takim osobom. Miał szczególne poczucie humoru. Poszukiwał stale nowych zadań i celów przydatnych pol-skiej onkologii, nie dla własnej kariery czy zaszczytów.Miałem okazję pracować z profesorem, między innymi przygotowując i następnie opracowując materiałyz Międzynarodowego Kursu Chemioterapii w Wiśle w październiku 1976 roku. Owocem tej jego tytanicznej pracybył pierwszy numer „Nowotworów” w 1978 roku. Rola profesora Michałowskiego polegała między innymi nawłaściwym dobraniu wykładowców (udało się zaprosić czołowych onkologów z Europy i Stanów Zjednoczonych),przygotowaniu programu i podziale ról. Po konferencji z własnych środków zakupił wysokiej klasy magnetofoni z benedyktyńską starannością i cierpliwością przenosił na papier teksty, które później były tłumaczone przedewszystkim przez niego. Ustalenie odpowiedników polskich zawartych tam terminów angielskich i ich zdefiniowa-nie wymagało kilkunastu godzin dyskusji.Sam kurs pozwolił na nawiązanie kontaktu intelektualnego polskich onkologów ze światową czołówką. W moimprzekonaniu po ponad 30 latach zajmowania się onkologią kliniczną był to moment, od którego powinno się dato-wać rozwój prawdziwej chemioterapii nowotworów w Polsce. Wracając do tego wydania „Nowotworów”, muszęprzyznać, że mimo 30 lat, które minęły od tego wydarzenia, wiele zawartych tam tematów nie straciło na aktualno-ści i do dziś onkolodzy mogą korzystać z tych materiałów.Współpraca z profesorem była dla mnie źródłem ogromnej satysfakcji, mimo znacznej różnicy wieku traktowałmnie — młodego lekarza — jak partnera. Potrafił zmobilizować do pracy i ukierunkować właściwe myślenie. Bar-dzo odczułem brak profesora Adama Michałowskiego, gdy zdecydował się wyjechać do pracy w Wielkiej Brytanii.Z przykrością muszę powiedzieć, nie znając prawdziwych powodów jego wyjazdu z Polski, że być może nie był i nieczuł się właściwie doceniony oraz zabrakło mu możliwości dalszej aktywności, której poszukiwał przez całe swojezawodowe życie.Dr med. Piotr SiedleckiCentrum Onkologii, Warszawa* * *W grudniu 2005 roku dotarła do mnie z Londynu smutna wiadomość o śmierci prof. Adama Michałowskiego.Odszedł ostatni z dwóch moich Wielkich Mistrzów sztuki i rzemiosła medycyny: nauki i praktyki klinicznej. Adamnauczył mnie trudnej umiejętności łączenia pracy laboratoryjnej z pracą lekarza przy łóżku chorego. Wskazywał nawiele przesłanek wspólnych dla medycyny doświadczalnej i klinicznej i na wzajemne wyważone we właściwych pro-porcjach relacje między nimi. Nauczył mnie krytycznego myślenia i czytania literatury fachowej zawsze z zachowa-niem pokory wobec własnej wiedzy i odpowiedniego stosunku do stopnia ważności konkretnego celu badania naukowego.Przez okres 10 lat każdego dnia po pracy w Klinice Onkologii udawałem się do Zakładu Biologii Komórkii Terapii Doświadczalnej, gdzie popołudniami i nierzadko nocami, a także w święta wykonywaliśmy wraz z moimMistrzem eksperymenty na zwierzętach doświadczalnych.Był to okres trudny i niezwykły zarazem — z jednej strony pełen wyrzeczeń, braku czasu na życie osobistei jakąkolwiek rekreację, z drugiej — fascynujący i dostarczający niemało satysfakcji.Mój Mistrz cierpliwie, konsekwentnie i z wyrozumiałością wprowadzał mnie w zupełnie inny, nieznany mi przed-tem świat prawdziwej nauki.Adam imponował mi swoją niezwykłą erudycją, obszerną wszechstronną wiedzą daleko wykraczającą pozamedycynę i utrwalone hipotezy badawcze.Zafascynowany był między innymi kulturą i filozofią krajów Dalekiego Wschodu na tyle, że nauczył się językachińskiego i japońskiego.Emanował od niego spokój i cechowała go umiejętność skupiania uwagi na swoim rozmówcy. Potrafiłem słu-chać go godzinami, chłonąc wszystko, co mówił, ponieważ zawsze wyrażał się bardzo precyzyjnie i konkretnie,ważąc każde wypowiedziane lub pisane słowo. Był pod tym względem perfekcjonistą. Rozmówców swoich trakto-93wał z powagą i należnym szacunkiem ponad jakimikolwiek podziałami, ceniąc przede wszystkim ich wiedzę, uczci-wość, rzetelność, profesjonalizm i odwagę w wypowiadaniu nie zawsze popularnych stwierdzeń i poglądów.Unikał natomiast ignorantów, pozorantów, pochlebców, rutyniarzy i ludzi w ich mniemaniu nieomylnych.Surowy i wymagający był tak samo w stosunku do siebie, jak i do współpracowników, znajomych i przyjaciół.W czasach, w których przyszło nam ściśle współpracować (lata 1972–1982), nie było łatwo. Niejednokrotniewydawaliśmy ostatnie oszczędności z naszych skromnych lekarskich pensji na zakup i skompletowanie niezbędne-go sprzętu laboratoryjnego po to, żeby jak najlepiej wykonać zaplanowane doświadczenia badawcze z zachowa-niem jakościowych światowych standardów metodologicznych.Nasza wspólna, mozolna i czasochłonna praca eksperymentalna przedkliniczna i uzyskane wyniki stworzyłyniezbędne podstawy do uruchomienia po raz pierwszy w Polsce radioterapii niekonwencjonalnej wiązką neutro-nów prędkich w Centrum Onkologii i w Instytucie Fizyki Jądrowej w Krakowie.Profesor Adam Michałowski był promotorem mojej rozprawy doktorskiej w dziedzinie radiobiologii i onkolo-gii, która była zwieńczeniem powyższych wspólnych dokonań.Dzięki Adamowi poznałem wielu znakomitych naukowców i lekarzy ze światowych ośrodków onkologicznychalbo przy okazji konferencji naukowych, które perfekcyjnie przygotowywał i organizował w kraju i na które ichzapraszał, bądź wówczas, gdy korzystając z jego rekomendacji i pomocy, mogłem okresowo pracować w znanychonkologicznych ośrodkach w Europie i Stanach Zjednoczonych.Moja blisko dwuletnia praca w laboratorium i w klinikach w Harvard Medical School w Bostonie oraz w Memo-rial Sloan-Kettering Cancer Center w Nowym Jorku była nie tylko wspaniałą przygodą intelektualną badacza i leka-rza, ale także najważniejszym doświadczeniem na mojej drodze zawodowej.W naszym Instytucie Onkologii przy ul. Wawelskiej w Warszawie profesor Adam Michałowski skutecznie bu-dował pomosty między naukami podstawowymi a klinicystami.Chętnie uczestniczył w odbywających się dwa razy w tygodniu znakomitych seminariach kliniczno-patologicz-nych, podczas których omawialiśmy schorzenia nowotworowe, zwłaszcza trudne i problematyczne w swoim prze-biegu. Niejednokrotnie jego krytyczne komentarze i logiczne wywody budziły podziw i uznanie klinicystów.Moi dwaj nieżyjący już dzisiaj Wielcy Mistrzowie — profesorowie Adam Michałowski i Tadeusz Koszarowski— zawsze wpajali nam, że leczy się nie nowotwory i nie ciekawe przypadki, a osoby chore na nowotwory, co wyma-ga od nas wszystkich wielkiej odpowiedzialności, ustawicznego uaktualniania naszej wiedzy i indywidualnego po-dejścia zespołu terapeutycznego ordynującego i wykonującego kompleksową strategię leczenia skojarzonego.Swój autorytet i charyzmę profesor Adam Michałowski zawdzięczał swojej prostolinijności i równemu trakto-waniu wszystkich swoich partnerów, niezależnie od tytułu naukowego czy też posiadanych kwalifikacji. Ważne byłyjedynie rzeczowe argumenty oparte na medycynie faktów.Przyszedł niestety moment, kiedy profesor Adam Michałowski w wyniku różnych przyczyn subiektywnych i obiektyw-nych zdecydował się skorzystać z zaproszenia kolegów naukowców z Wielkiej Brytanii i podjął decyzję o kontynuowaniuswojej pracy naukowo-badawczej w Hammersmith Hospital w Londynie. Pracował tam intensywnie od 1980 roku aż doemerytury.W ostatnich latach swojego życia zmagał się dzielnie z dwoma nowotworami. Do ostatnich dni zachował nie-zwykłą aktywność umysłową i fizyczną w coraz większym stopniu jednak ograniczaną postępującą nieubłaganiechorobą, mimo stosowanego leczenia.Profesor Adam Michałowski do końca życia był osobą skromną, cichą i nieabsorbującą swojego otoczenia.Adam przez całe swoje życie tworzył na naszych oczach sylwetkę Mistrza wszechstronnego, który swoją postawąi postępowaniem zaświadczał o tym, jakie są najważniejsze wartości dla lekarza–naukowca.Sądzę, że ci wszyscy jego uczniowie, współpracownicy i przyjaciele, którzy mieli okazję się z nim zetknąći współpracować, zachowają go na zawsze w pamięci.Dziękuję Ci, Adamie, za to, że byłeś w moim życiu prawdziwym diamentem i niedoścignionym wzorcem leka-rza, naukowca, nauczyciela, humanisty — człowieka renesansu, a także moim nieformalnym ojcem chrzestnym.Dr med. Janusz MederPrezes Polskiej Unii OnkologiiKierownik Kliniki Nowotworów Układu Chłonnego,Centrum Onkologii — Instytut

Wspomnienia o profesorze Adamie Michałowskim

https://journals.viamedica.pl/oncology_in_clinical_practice/article/download/9381/7997

Wspomnienia o profesorze Adamie Michałowskim

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Via Medica Journals