Nadmierna ekspresja receptora HER2, stwierdzana u około 20% chorych na raka piersi, wiąże się
z agresywnym przebiegiem choroby, skróceniem czasu przeżycia do nawrotu choroby po radykalnym
leczeniu chirurgicznym oraz czasu całkowitego przeżycia chorych. Jednocześnie nadmierna ekspresja
tego receptora lub amplifikacja genu HER2 jest czynnikiem predykcyjnym, związanym z możliwością
uzyskania odpowiedzi na leczenie z zastosowaniem trastuzumabu. Trastuzumab jest przeciwciałem monoklonalnym,
którego celem molekularnym jest zewnątrzkomórkowa domena receptora HER2. Połączenie
się trastuzumabu z tym receptorem na powierzchni komórki nowotworowej powoduje zahamowanie
szlaku przekaźnictwa wewnątrzkomórkowego związanego z funkcją receptorów HER2. Stosowanie
trastuzumabu w skojarzeniu z chemioterapią u chorych na HER2-dodatniego raka piersi w zaawansowanych
stadiach klinicznych choroby wiąże się z istotną poprawą odsetka odpowiedzi na leczenie
oraz znamiennym wydłużeniem czasu całkowitego przeżycia chorych. Dołączenie trastuzumabu do
chemioterapii neoadiuwantowej doprowadza u znacznego odsetka chorych na HER2-dodatniego miejscowo
zaawansowanego raka piersi do uzyskania całkowitej remisji patologicznej. Ponadto stosowanie
trastuzumabu w skojarzeniu z chemioterapią uzupełniającą u chorych na wczesnego HER2-dodatniego
raka piersi wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka nawrotu choroby o około 50% oraz zmniejszeniem ryzyka
zgonu o około 30%. Istotne jest, iż wprowadzenie trastuzumabu do praktyki klinicznej otworzyło nowe
kierunki badań nad terapią ukierunkowaną na cele molekularne zlokalizowane w komórce nowotworowej.
Szlak przekazywania sygnałów do wnętrza komórki nowotworowej związany z receptorami HER2 stał się
przedmiotem tysięcy badań, zarówno eksperymentalnych, jak i klinicznych, których ostatecznym celem
jest poprawa wyników leczenia chorych na tę agresywną, obciążoną niekorzystnym rokowaniem, postać
raka piersi. W efekcie do praktyki klinicznej wprowadzane są nowe leki wykazujące aktywność w leczeniu
chorych, u których stwierdzono niepowodzenie uprzedniej terapii z zastosowaniem trastuzumabu. Wiele
nowych cząsteczek znajduje się aktualnie w końcowych fazach badań klinicznych. W niniejszej pracy
dokonano przeglądu danych uzyskanych w ostatnich latach w ramach kontrolowanych badań klinicznych,
dotyczących najważniejszych aspektów terapii interferujących z receptorem HER2 u chorych na
HER2-dodatniego raka piersi.
Onkol. Prak. Klin. 2011; 7, 4: 159–176HER2 receptor overexpression is present in about 20% of breast cancer patients and is associated with
aggressive course of the disease and shortening of disease-free and overall survival. Simultaneously,
overexpression of this receptor or HER2 gene amplification is a predictive factor for treatment with trastuzumab.
Trastuzumab is a monoclonal antibody directed against extracellular domain of HER2 receptor.
Trastuzumab binding with this receptor on the cancer cell’s surface results in an inhibition of intracellular
signaling pathway associated with HER2 receptor. It has been shown that trastuzumab in combination with chemotherapy significantly improved response rate and prolonged overall survival of advanced
HER2-positive breast cancer patients, compared to patients treated exclusively with chemotherapy. Moreover,
addition of trastuzumab to neoadjuvant chemotherapy leads to pathological complete remission
in a significant proportion of HER2-positive locally advanced breast cancer patients. Furthermore, use of
trastuzumab in combination with adjuvant chemotherapy in HER2-positive early breast cancer patients
was associated with about 50% reduction of risk of disease recurrence and about 30% decrease in
the risk of death. Most importantly, introduction of trastuzumab into clinical practice has opened a new
avenue of research focused on targeted therapy directed against molecular targets located in cancer
cell. Since than, intracellular signaling pathway associated with HER2 receptor has been the subject of
thousands of experimental and clinical studies. The ultimate aim of these studies is a steady improvement
in treatment results and prolongation of survival of patients suffering from this aggressive form of breast
cancer. As a result, introduction into clinical practice of new drugs that are active in the treatment of trastuzumab-
refractory patients is anticipated in the near future. A plethora of new drugs are at various stages
of clinical development at that moment. In this paper we present a review of data that were obtained in
controlled clinical trials in recent years, regarding the most important aspects of therapies interfering with
HER2 receptor in HER2-positive breast cancer patients.
Onkol. Prak. Klin. 2011; 7, 4: 159–17
