Hepatocellular cancer (HCC) is the third most common cause of cancer-related death. Ultrasonography
reveals 75–90% of HCC lesions in cirrhotic patients. Ambiguous and non-characteristic appearance
of HCC lesions in this examination results in low efficacy of early detection. Multiphase computer tomography
(CT) is a recommended method of assessment of HCC. Arterial and venous-portal phases
allow to visualize most of HCC and equilibrium phase provides prognostic information. Dynamic contrast-
enhanced magnetic resonance imaging (MR) after contrast medium administration is conducted
similarly to computer tomography examination. Arterial phase allows to detect hipervascular lesions,
as most of HCC, and venous-portal phase permits to assess lesions with poor arterial supply. The
sensitivity of MR examination is slightly higher than CT’s and rises after hepatotropic contrast medium
infusion. Enhancement in hepatocyte-specific phase is possible only within normal hepatocytes, thus
no enhancement expose pathological liver cells. Moreover, 20% of HCC lesions smaller than 2 cm has
non typical arterial phase enhancement and their identification is possible only in hepatocyte-specific
phase. Barcelona Clinic Liver Cancer Group guidelines allow to diagnose HCC in cirrhotic patients,
without the need for biopsy, on basis of typical radiological features in dynamic CT-scan or MR study: intensive enhancement in arterial phase and persistent ‘washout’ of contrast medium from HCC lesion
in venous-portal and equilibrium phases.
Onkol. Prak. Klin. 2011; 7, 2: 73–83Rak wątrobowokomórkowy (HCC) jest trzecią pod względem częstości przyczyną zgonów z powodu
choroby nowotworowej. Czułość rozpoznawania HCC w ultrasonografii u chorych z marskością wątroby
ocenia się na poziomie 75–90%. Trudności wczesnego rozpoznania HCC w tym badaniu wynikają z braku
jednoznacznych różnicujących cech tego nowotworu, zwłaszcza gdy rozwija się on w przebiegu marskości.
Polecanym badaniem w wykrywaniu HCC jest tomografia komputerowa (CT) z obrazowaniem w fazach
tętniczej, żylnej wrotnej i równowagi. Fazy tętnicza i żylna wykrywają większość HCC, a faza równowagi
służy ocenie dodatkowych czynników prognostycznych. Badanie dynamiczne rezonansu magnetycznego
(MR) po dożylnym podaniu środka kontrastującego przeprowadza się analogicznie do badania CT: faza
tętnicza służy do uwidocznienia zmian dobrze unaczynionych, do których należy większość HCC, zaś
żylna wrotna do oceny ognisk ubogo unaczynionych. Czułość badania MR jest nieznacznie większa od
czułości CT i wzrasta po zastosowaniu hepatotropowych środków kontrastowych. Wzmocnienie w fazie hepatocytarnej
dotyczy prawidłowych hepatocytów, a jego brak jest objawem występowania patologicznych
komórek wątrobowych. Dwadzieścia procent HCC o wymiarze mniejszym niż 2 cm nie ulega wzmocnieniu
w sposób typowy w fazie tętniczej, ale dzięki niskiemu sygnałowi w fazie hepatocytarnej możliwe jest ich
rozpoznanie. Kryteria barcelońskie pozwalają na rozpoznanie HCC u chorych z marskością wątroby bez
konieczności wykonywania biopsji, jedynie na podstawie cech radiologicznych w badaniu dynamicznym
CT albo MR (intensywne wzmocnienie w fazie tętniczej i wypłukiwania środka kontrastującego z ogniska
HCC w fazie żylnej wrotnej lub równowagi).
Onkol. Prak. Klin. 2011; 7, 2: 73–8
