Wstęp: Objawami zaburzeń układu hemostazy związanych z zabiegami kardiochirurgicznymi
prowadzonymi przy użyciu krążenia pozaustrojowego są głównie krwawienia lub powikłania
zakrzepowo-zatorowe. Kluczowym enzymem procesu krzepnięcia krwi jest trombina,
która wykazuje oprócz właściwości prozakrzepowych działanie antykoagulacyjne i
modulujące aktywność układu fibrynolitycznego. W związku z ważną rolą trombiny
w patomechanizmie pooperacyjnych zaburzeń hemostazy celem pracy było zbadanie
stężenia kompleksów TAT we krwi chorych poddanych zabiegowi rewaskularyzacji naczyń
wieńcowych metodą pomostowania z zastosowaniem i bez użycia krążenia pozaustrojowego.
Materiał i metody: Badaniem objęto 30 osób z chorobą wieńcową (22 mężczyzn,
8 kobiet) w wieku 58,0 ± 8,0 lat, u których przeprowadzono pomostowanie aortalno-wieńcowe
z zastosowaniem krążenia pozaustrojowego (grupa I, n = 19) oraz bez użycia krążenia
pozaustrojowego (grupa II, n = 11). Grupę kontrolną stanowiło 30 zdrowych ochotników
w podobnym przedziale płci i wieku. W osoczu krwi pobieranej przed zabiegiem,
podczas zabiegu oraz w 1. i 3. dobie pooperacyjnej (ogółem 6-krotnie), a także
w grupie kontrolnej osób zdrowych oznaczono metodą immunoenzymatyczną stężenie
kompleksów TAT.
Wyniki: W badaniach przedoperacyjnych u osób z chorobą wieńcową stwierdzono
znamiennie wyższe stężenie kompleksów TAT niż u osób zdrowych (p < 0,0001). W
grupie chorych operowanych z zastosowaniem krążenia pozaustrojowego stężenia kompleksów
TAT po wyłączeniu krążenia pozaustrojowego oraz podaniu siarczanu protaminy były
istotnie podwyższone. W grupie chorych operowanych bez krążenia pozaustrojowego
nie zaobserwowano istotnych zmian w stężeniu kompleksów TAT, zarówno w czasie
operacji, jak i w 1. oraz 3. dobie po zabiegu.
Wnioski: W badaniach przedoperacyjnych u pacjentów z chorobą wieńcową,
w porównaniu z grupą kontrolną osób zdrowych, stwierdzono podwyższone stężenia
kompleksów TAT, świadczące o wzmożonym wytwarzaniu trombiny in vivo. Wstępnie
przeprowadzona analiza, która wymaga potwierdzenia w liczniejszej grupie operowanych,
wskazuje, że zabiegi pomostowania aortalno-wieńcowego z użyciem krążenia pozaustrojowego
w porównaniu z operacją bez jego zastosowania powodowały, pomimo intensywnej heparynizacji,
znaczne zwiększenie wytwarzania trombiny i powstawanie kompleksów TAT we krwi
badanych. (Folia Cardiol. 2004; 11: 839–845