Bruneau, E.

Jacobs, F.

Trouiller, J.

Dutch

Wageningen UR (University & Research Centre): Publication System

Resistentie van de varroamijt 
tegen pyrethrinoïden 
, E Jacobs(l), E. Bruneau(2). J. Trouiller(3) 
De resistentie van de varroamijt tegen de 
p ~ r e t h r i n ~ i d e n  (acrinathrine, fluméthrine (Bayvarol) 
en fluvalinaat (Apistan) zou rond 1991 in  Sicilië 
ontstaan zijn. In 1992 werd ze ontdekt in Noord- 
Italië, in  1995 in Zuid-Frankrijk en in 1996 in  de 
Elzas en de noordelijke Vogezen. 
Sedert 1995 hebben, Vita Europe, de firma die 
Apistan produceert, en de verdeler voor Frankrijk en 
België, Swarm SA, in samenwerking met de 
diergeneeskundige diensten en de imkerverenigingen 
van verschillende landen van Europa, campagnes 
georganiseerd om de resistentie te ontdekken. Door 
deze kon de uitbreiding van de resistentie in Europa 
op relatief nauwkeurige wijze gevolgd worden. 
Doelstelling 
Daar het resistentiefront zich steeds verder uitbreidde, 
werd in het begin van 1997 beslist een Belgische 
onderzoekscampagne te organiseren in samenwerking 
met Cari (M.E. Bruneau) (Wallonië) en de Universiteit 
van Gent (Prof. Dr. F.J. Jacobs, en het Informatie- 
centrum voor Bijenteelt) (Vlaanderen). De proeven die 
eind augustus werden uitgevoerd, zouden niet tot een 
goed einde gebracht kunnen zijn zonder de mede- 
werking van de Belgische imkers, die steeds ter onzer 
beschikking stonden. Ik zou ze hier dan ook hartelijk 
willen bedanken voor hun zeer nuttig werk. Zij waren 
bereid nog laat in het jaar hun bijenkasten te openen 
en ons broed en bijen beschikbaar te stellen. 
Uit studies die in Italië, Frankrijk, Zwitserland en 
Oostenrijk uitgevoerd zijn, blijkt dat de resistentie zich 
voortbeweegt in de vorm van een front dat alle 
bijenvolken van een gegeven regio omvat. In 
bergachtige streken daarentegen, is deze homogene 
uitbreiding veel minder uitgesproken. De resistentie 
breidt zich uit door de verspreiding van een 'varroa- 
variëteit' die behandelingen met bestrijdingsmiddelen 
van het type pyrethrinoïde overleeft. De varroa- 
variëteit wordt overgebracht door o.a. het beroven 
van verzwakte volken door sterkere volken en het 
vervliegen. De resistentie breidt zich uit met een 
snelheid van 100 kilometer per jaar. Bovenal wordt 
deze uitbreiding nog versneld door het reizen met 
bijen en de aankoop van volken en koninginnen. 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . , . . . . . . . . . . . , , , . . . , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Materiaal en methode 
Om resistentie op te sporen worden twee technieken 
gebruikt: een zeer betrouwbare laboratoriumtest 
waarmee de gevoeligheid van een varroapopulatie 
voor fluvalinaat bepaald kan worden en een veldtest 
die vergelijkbaar is met een effectiviteits-micro-test, 
die sneller is maar minder nauwkeurig. 
Laboratoriumtest 
De varroamijten worden verzameld uit een monster 
van levend, gesloten broed en worden in contact 
gebracht met fluvalinaat door middel van capsules 99 
bedekt met paraffine, die doordrongen is met een I 
nauwkeurig bepaalde dosis fluvalinaat. Na een 
contactperiode van 6 uur, worden de varroamijten in 
een Petrischaaltje geplaatst samen met bijenlarven 
(zodat de mijten zich zouden kunnen voeden) en na 48 
uur wordt de mortaliteit van de mijten genoteerd. Bij 
de condities waaronder onze test uitgevoerd wordt, 
worden alle gevoelige of normale mijten gedood, 
terwijl slechts 8% van de resistente mijten gedood 
wordt. Een dertigtal mijten is voldoende om reeds een 
zeer betrouwbare meting te verkrijgen. Uit het aantal 
overlevende mijten na 48 uur wordt het resistentie- 
niveau van de onderzochte populatie bepaald. 
Veldtest 
Besmette werksters worden in een plastic cilinder 
geplaatst, waarvan de bodem bestaat uit een rooster 
dat alleen de mijten doorlaat en niet de werksters. De 
bovenkant van de cilinder wordt afgesloten door een 
deksel waaraan een Apistanstrip gehecht is. Door zich 
in de cilinder te verplaatsen nemen de werksters 
fluvalinaat op. De gevoelige mijten worden verlamd, 
komen los van de werksters en vallen door het rooster. 
Na een contactperiode van 3 uur, worden de dode 
mijten geteld. Om het aantal overgebleven mijten te 
bepalen worden de werksters gewassen met een 
wasmiddel. De verhouding tussen het aantal dode 
mijten na het wassen van de bijen en het aantal vallen- 
de mijten tijdens de contactperiode met fluvalinaat, 
geeft het percentage resistentie van de onderzochte 
varroapopulatie. Een populatie wordt als gevoelig of 
normaal beschouwd indien ten minste 95% van de 
mijten losgekomen is gedurende de contactperiode 
van 3 uur. Ook voor deze test zijn dertig mijten 
voldoende om betrouwbare informatie te verkrijgen. 
maandblad voor imkers april 1998 
R E S I S T E N T I E  
Vlw~eren 
M-r Laboratoriumtest 
Y0 # 
,, resistentie mijten 
,A., O 34 
I 3: O 81 
,=p- o 73 
& O 66 
0 25 
-&k O 69 
= O 13 
' & a -  O 63 
'%F-, 1,7 49 
o 45 
-@j*-\ O 35 
i 12,5 86 
16 
21 
23 
Veldtest 
% # 
efficiëntie mijten 
Resultaten 
De monsters: 28 monsterc werden geanalyseerd uit 
verschillende regio's in België. 12 monsters werden 
geanalyseerd uit verschillende Wealk provincies, 
uitgezonderd de provincie Luik. 16 rnonsters werden 
geanalyseerd uit verschillende Vlaamse provincies, 
uitgezonderd Vlaams-Brabant. 
Conclusie 
Uit deze gegevens blijkt dat alle onderzochte 
monsters uit Wallonië, behalve één, resistentie 
vertonen. Deze regio's zijn geen gekoleerde gevallen, 
maar stemmen overeen met een resistentiefront. H o e  
noordelijker men gaat, hoe zwakker de resistentie is of 
zelfs helemaal afwezig is. Dit toat3it ]n dat de L 
...+........,...*.*....................,............... "....-.,-.'..........b......'..* ....,.. 
WaMonië 
Monster Laboratoriumtest 
% # 
resistentie mijten 
1. 20 25 
2. 9,4 69 
3. 6,8 79 
4. 6.4 51 
5. 10,6 75 
6. 13,7 87 
7. 10,9 79 
8. 7 2  75 
9. 9'5 95 
1 o. 
11. 20,5 34 
12. 14,7 95 
Veldtest 
% # 
efficiëntie mijten 
resistentie ûelgiiS waarschijnlijk binnengekomen is via 
Frankrijk of Luxemburg. In Vlaanderen vertonen 
slechts twee monsters resiatentie, waarvan één 
afkomstig was van een v& waaFmee naar Namen 
gereisd was. De grens van het resistentiefront vak nu 
ongeveer samen met de algrens. Er is d i t e r  geen 
informatie beschikbaar owr het westelijk deel van de 
provincie Henegouwen, de prowincie tu'i Vlaams- 
Brabant en Brussel. Het huidige mistentiefront sluit 
echter niet de aanwezigheid van lokale, verspreide 
resistentie uit in Y l a a n h ,  voornamelijk in de buurt 
van volken waa6mere regelnraitg m r  Wllonië (op 
koolzaad, naar de AKtennsn) gereid &. 
(1) Universiteit Gent, (2) Ceri, (3) Universiteit van Udine 
............* ..............*...........................,..........,...,....,................................ 


Resistentie van de varroamijt tegen pyrethrinoiden

https://library.wur.nl/ojs/index.php/bijenhouden/article/download/11364/10867

Resistentie van de varroamijt tegen pyrethrinoiden

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen UR (University & Research Centre): Publication System