A literature review on accounting education in Turkey, etichal values, and occupational ethicsTürkiye’de muhasebe eğitimi, etik değerler ve meslek etiği üzerine literatür taraması

Abstract

In this study, the basic ethical approaches in accounting are discussed by referring the concepts of accounting education, ethics, professional ethics, professional ethics training, accounting ethics education. Also it is devoted to fundamental ethical principles held by various institutions and organizations in Turkey and the World. The literature review are conducted on the studies carried out about the professional ethics in Turkey, accounting ethics, accounting ethics education and ethical principles. The purpose of this work is to try to create a perspective for the future within the scope of accounting ethics education and accounting ethics committees in Turkey. If examining the studies in Turkey within the code of ethics and accounting education, it is seen that the professionals and business owners generally exhibit behaviors consistent with ethical principles, but for exceptions there are reasons of gaps in legislation and pressure from payers. Studies show that people are more prone to the unethical behavior who are men by gender variable, youngs by age variable and low-income people by level of income variable. As examining the education variable, the results demonstrate that the level of education is lower in the parties done unethical behavior, the education received is not effective and efficient and the institutions offering education do not give importance sufficiently to the ethical education. ÖzetBu çalışmada muhasebe eğitimi, etik, meslek etiği, meslek etiği eğitimi, muhasebe etiği eğitimi kavramlarından bahsedilerek muhasebe de yer alan temel etik yaklaşımların bahsedilmiştir. Ayrıca Türkiye’de çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen ve tüm dünyada da benzer şekilde var olan temel etik ilkelerden bahsedilmiştir.  Türkiye’de meslek etiği, muhasebe etiği, muhasebe etik eğitimi ve etik ilkeler üzerine yapılan çalışmalar üzerine literatür taraması yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de muhasebe etik kurulları ve muhasebe etik eğitimi kapsamında geleceğe ilişkin bir perspektif oluşturmaya çalışmaktır. Muhasebe eğitimi ve etik kodlar kapsamında Türkiye’de yapılan çalışmalar incelendiğinde,  genel itibariyle meslek mensupları ve işletme sahiplerinin etik ilkelere uygun davranışlar sergiledikleri, etik dışı davranışlarda bulunanların ise bunun nedeni olarak mükelleflerin baskısı ve yasal mevzuattaki boşlukları göstermişlerdir. Çalışmalarda cinsiyet değişkenine göre erkeklerin, yaş değişkenine göre gençlerin, gelir düzeyi değişkenine göre ise geliri düşük düzeyde olanların etik dışı davranışlara daha fazla yöneldikleri belirlenmiştir. Eğitim değişkenine bakıldığında ise etik dışı davranışlarda bulunan tarafların eğitim seviyesinin daha düşük olduğu, alınan eğitimlerin etkili ve verimli olamadığı ve bu eğitimi veren kurumların etik eğitimine gerekli önemi vermediği sonuçlarına ulaşılmıştır