Hallmans, M.J.L.M.

Dutch

Wageningen UR (University & Research Centre): Publication System

Honingkwaliteit vraagt, niet 
alleen van imker, constante zorg 
M.J.L.M. Hallmans 
Steeds meer imkers in Nederland plukken de 
vruchten van een juiste honingverwerking. Zij merken 
dat hun honing sneller de weg naar de consument 
vindt en er zich bij het bewaren geen kaarsvet-ver- 
schijnsel, laagvorming en ongelijkmatige kristallisatie 
voordoen. Ook merken ze dat de consumenten van 
hun met zorg omringde produkt in lovende bewoor- 
dingen spreken. Komt zo'n imker met zijn produkten 
bij een honingkeuring en biedt hij deze ter keuring 
aan, dan stuit hij vaak op problemen. Het is met name 
de sterk wisselende persoonlijke visie van de honing- 
keurmeester en bij sommige van hen ook nog een 
flinke brok onkunde waar de imker tegenaan loopt. 
Daarom heeft de commissie Honing van de VBBN 
enige jaren geleden besloten om bijscholingsdagen te 
organiseren voor honingkeurmeesters. Het doel van 
die dagen is tweeledig: het tot stand brengen van 
eenheid onder de honingkeurmeesters en het ver- 
beteren van hun kennis. Dat zowel het ene als het 
andere doel nog lang niet bereikt is, bleek mij nog 
onlangs bij het deelnemen aan drie verschillende 
honingkeuringen. 
'Gewapend' met acht series honing in de eerste vier 
klassen (gepresenteerd in de Nationale Honingpot, die 
momenteel in het Bijenhuis in Wageningen te 
verkrijgen is), Ben groot en twee kleinere wasbroden, 
propoliszalf, propolistinctuur, propolisolie, drie soorten 
mede en een heuse honingcake besloot ik te kijken 
hoe de stand van zaken is. Bij keuring 1 bleek al snel 
dat slechts Ben serie van drie potjes per klasse inge- 
leverd mocht worden en dat men verder alleen was en 
mede wilde keuren. Ook mochten er daar geen etiketten 
(ook niet zonder naam) op het glas zitten. De hoeveel- 
heid ingeleverde vloeibare honing was groter dan de 
hoeveelheid in de klasse 'gekristalliseerd'. Naar mijn 
gevoel onnatuurlijk. Zo laat in het jaar zou de laatst- 
genoemde klasse groter moeten zijn. 'Sommige 
honingen in de klasse vloeibaar voelden nog warm 
aan' meldde een der keurmeesters na afloop. 'Dan 
kunt u nagaan wat men er mee heeft gedaan'. 
Bij keuring 2 nam men alle produkten in ontvangst 
en werd de waardering op een keuringsformulier 
vermeld, evenals bij keuring 3 (waar men echter met 
de propolis geen raad wist). Heidehoning kreeg bij 
keuring 1 'uitmuntend' en een eerste prijs, eveneens 
bij keuring 2, maar kreeg bij de derde keuring 
aftrekpunten voor 'afwijkende smaak en kleur'. De 
propolis-produkten werden bij keuring 1 niet 
ingenomen ter keuring; bij keuring 2 als uitmuntend 
gekwalificeerd met de opmerking 'vakwerk' en bij 
keuring 3 niet gekeurd omdat men geen richtlijnen 
kende. Mede werd bij alle drie de keuringen beoor- 
deeld, de cake slechts bij keuring 2 en 3. Het grootste 
I 
Honingkeuring: bewaking van de kwaliteit 
probleem zit hem toch nog steeds in de klasse 
'gekristalliseerde honing'. Bij de eerste keuring vewiel 
klasse 3 (kristalliserende honing) en werd deze 
vervangen door 'cremehoning'. Bij keuring 2 en 3 
waren de opvattingen betreffende de kristallisatie in 
het geheel niet uitgekristalliseerd. Bij de derde keuring 
presteerde men het zelfs de gekristalliseerde creme- 
honing onder te brengen in de klasse 'kristalliserende 
honing'. In cremehoning zal zich geen enkel kristal 
meer vormen; omdat ze al uitgekristalliseerd is. Deze 
toestand is uiterst verwarrend voor de imker. 
'Kwaliteit, goede verwerkbaarheid en optimale 
presentatie' moeten niet alleen voor de imker hoog in 
het vaandel staan, maar ook voor de keurmeester. 
lnternationaal geaccepteerde kwaliteitscriteria voor 
honing bestaan al lang. Dit houdt in dat het kristalli- 
satieproces door de imker begeleid moet worden. 
Optimale kwaliteit is dan 0.a. dat de consument ook 
koolzaadhoning als creme in de yoghurt kan laten 
maandblad voor imkers juni 1995 
H O N I N G K E U R I N G  
,,,,,,,.,,,.,,,.,,,.,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,...,.,...,...,,.,,,,,,,,,.,...........,.... .. ....... .............. . .......... .. ................................................................... 
lopen. Wanneer dus een keurmeester een zaal vol optimaal. Het wordt hoog tijd de regelgeving wat aan 
imkers toespreekt en zegt dat de consument 'graag te passen, zodat 'optimaal' een kans krijgt. Het 
koolzaadhoning uit de pot hakt' geeft hij daarmee te systeem van 'bekers' bij keuringen werkt mijns inziens 
kennen niet op de hoogte te zijn van wat die consu- in het nadeel van die optimale verwerking. Er moet 
ment wenst. Ik moet de eerste persoon nog tegen- uiteindelijk iemand de beker krijgen. Het zou zo I 
komen die graag harde boter op zijn boterham moeten zijn dat er meerdere personen, uitgaande van 
smeert. Harde boter is niet smeerbaar en trekt het optimaal, de kwalificatie 'uitmuntend' kunnen krijgen. 
broodkruim stuk. Evenzo harde honing. Deze keur- Het was duidelijk dat verouderde inzichten bij I i 
meester geeft de imkers dus verkeerde voorlichting. sommige keurmeesters, evenals de vaak foutieve 
Dit aspect is belangrijk. Optimaal verwerkbare honing voorlichting die ze verstrekken, verwarrend zijn voor 
is honing met cremige consistentie d.w.2. die honing de imkers. Gelukkig is er al een steeds groter 1 
is 'een verzadigde oplossing' van kleine kristalletjes; wordende groep keurmeesters die aan 'optimaal' de 
het oppervlak van zo'n pot honing is glanzend (niet voorkeur geeft. Begrijp me goed, ik ken veel I 
nat) en de honing loopt uit de pot wanneer deze keuringen in het land waar men voorlichting aan de I 
scheef gehouden wordt. Honing met een harde imkers geeft na de keuring. Je moet dan natuurlijk we1 , 
consistentie moet langer geroerd worden en weten waar je het over hebt. Niet zoals op een van de 
164 cremehoning met een droog o p p e ~ l a k  (droge pasta) drie keuringen waar een keurmeester mij vraagt: 1 
- moet nog iets langer geroerd worden. Het benaderen 'Waarorn is deze dopheide zo vloeibaar?' Hij behoort , 
van het punt van 'optimaal verwerkbaar' kenmerkt het te weten dat dopheide in klasse 1 'vloeibare honing' 
vakmanschap van de imker. Per honingsoort zal hij dus valt. Is dopheide-honing visceus dan zit er een deel 
moeten aanvoelen hoe lang hij moet roeren. struikheide-honing in. O f  zoals bij een andere keuring 
Gemiddeld is bij zomerhoning drie minuten per dag waar ik een donkere extra-florale honing als 'zuivere 
voldoende. Glucoserijke honingen (bijvoorbeeld bloemenhoning' hoorde aanprijzen. Het zal nog we1 
koolzaad, klimop) moeten echter twee maal daags zes enige tijd duren voordat er sprake is van eenheid bij 
minuten geroerd worden. U kunt zelf constateren dat het keuren. Er bestaat nog weinig kennis over de 
crernehoning de smaak van de honingsoort pas propolisverwerking en het bleek mij tijdens Ben van 
helemaal vrijgeeft. Honingkeurmeesters hoor ik dan de bijscholingsdagen dat keurders niet bereid zijn dit 
we1 eens zeggen dat de smaak landers' is, maar zij tekort aan kennis weg te  werken. Er zijn imkers die 
weten niet dat het hier gaat om het totale bouquet propolis prima verwerken maar op een honingkeuring 
van de honing. Optimaal verwerkbare en dus optimaal weet een keurmeester er vaak geen raad mee. Wie is 
toepasbare honing voor de consument zal voor de er dan de deskundige? De keurmeester die geacht 
imker resulteren in een betere verkoop van zijn wordt in de 16 klassen te kunnen keuren of die imker? 
honingprodukt. Hier zal vooral de honingkeurmeester De vraag of bijscholingsbijeenkomsten voor de keur- 
oog voor moeten hebben. Zoals ik in de eerste zin al meesters afdoende zijn is hier dan ook gerecht- 
zei, zien tegenwoordig steeds meer imkers dat, nu de vaardigd. Waarschijnlijk is het beter door middel van 
keurmeesters nog! een aantal kortdurende cursussen hun kennis goed 
Wat betreft de 'vloeibare honingen' nog het aan te scherpen, in het besef dat honingkeuren - een 
volgende. Als kwaliteit en 'optimaal' bij keuringen zoete aangelegenheid - niet mag verworden tot een 
hoog in het vaandel staan, wordt het tijd dat ook daar wrang gebeuren voor de imker. 
iets gaat veranderen. Eenieder die honing zeeft, weet 
dat 'optimaal' staat voor het niet uitzeven van de De auteur is imker, Honingkeurmeester, adviseur 
allerkleinste waspartikeltjes, omdat die heilzaam zijn van de commissie Honing van de VBBN, en 
voor de luchtwegen. Wanneer u dus een RVS- belangenbehartiger van de Honingimkers SBI. 
dubbelzeef (bovenzeef met openingen 1,8 rnm / 
onderzeef openingen 0,2 mm) gebruikt, voldoet u 
daaraan. U zult dan een schone honing krijgen, maar 
niet zo helder dat u daar 'de krant door kunt lezen'. 
Veel inzendingen bij keuringen zijn verwarmd (soms 
overmatig in de oven!) en worden een keer of zes 
door een nylonkous gezeefd; merkwaardig genoeg 
krijgt men dan honderd punten voor die honing op 
een keuring. Deze honing is uiteraard niet meer 
1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , . , . . , . , . maandblad voor imkers juni 1995 


Honingkwaliteit vraagt, niet alleen van imker, constante zorg

https://library.wur.nl/ojs/index.php/bijenhouden/article/download/11229/10732

Honingkwaliteit vraagt, niet alleen van imker, constante zorg

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen UR (University & Research Centre): Publication System