Horr, B.Z.

Dutch

Wageningen UR (University & Research Centre): Publication System

L E V E N S D U U R  V A N  B l J E N  
Zout belangrijk in bijenvoedsel 
Bob Z. Horr 
Zout, NaCl oftewel natrium chloride, is overvloedig 
in de natuur aanwezig. Het komt veel voor in onze 
dagelijkse voeding. Past het ook in de zoete 
voeding van onze bijen? Zo ver mijn herinnering 
teruggaat, deed mijn peetvader wat zout in het 
suikerwater voor de bijen en ook in het water van 
de bijenkroeg. Als ik hem vroeg waarom hij dat 
deed, vertelde hij me alleen maar dat bijen het dan 
beter doen. 
Wetenschappelijke toetsing 
Een paar jaar geleden gingen we dat eens op een wat 
meer wetenschappelijke manier bekijken. We probeer- 
den de bewering van mijn peetvader met enkele 
objectieve feiten te toetsen. Onze tweede bijenstand 
annex ge'isoleerd paringsstation werd de plaats om dit 
te doen. Er stonden daar enkele darrenvolken en wat 
kleine volkjes. Met de hulp van enthousiaste bijen- 
vrienden merkten we bijna elke bij in vier vadervolken 
(geen prettig karweitje!!). Op een onderlinge afstand 
van ongeveer 6,5 m. plaatsten we twee waterreser- 
voirs in de volle zon. Er was binnen een straal van 
1200 meter geen ander water aanwezig. De ene 
bijenkroeg was gevuld met water en zout en de 
andere met alleen water. We gebruikten de volken van 
de andere bijenstand als controle groep. De bijen 
konden hier drinken uit een bijenkroeg en een 
natuurlijke waterbron op 600 meter afstand. Water is 
vroeg in de lente erg belangrijk. Wij gebruikten water- 
reservoirs met een verwarmingselement uit een 
aquarium. In de lente kunnen de bijen maar een paar 
uur per dag het voor het broed noodzakelijke water 
halen. Als het water dan verwarmd is tot een 
temperatuur van *2S°C, geeft dat een enorme drukte 
van fouragerende bijen en is het een krachtige 
stimulans voor de ontwikkeling tot sterke volken. 
Het onderzoek 
We begonnen het experiment met een zoutoplossing 
van 10% van het water van de bijendrinkplaats. De 
gemiddelde levensduur van de haalbijen was 7,8 dag. 
De gemiddelde levensduur bij de controlegroep was 
bijenleven geeft een toename van de honingproductie 
met 25-40%. Een oplossing van een 0,5% lijkt het best 
te zijn. Hogere concentraties bekorten de levensduur 
en lagere hebben een minder gunstige invloed. We 
hebben gemerkt dat bij een zoutoplossing van 0,5% 
de bijendrinkplaats veel drukker bezocht werd dan die 
zonder zout. Enkele dagen lang hebben we de 
drinkplaatsen om 12 uur 's middags afgedekt en de 
bijen geteld die aanwezig waren. Het gemiddelde 
bezoek aan de drinkplaats met zout water (0,5%) was 
21 45 bijen tegenover 131 1 bijen bij die zonder 
toegevoegd zout. Deze resultaten tonen aan dat een 
0,5% oplossing dichtbij de optimale hoeveelheid ligt. 
Het is werk voor professionele bijenlaboratoria om de 
exacte zoutconcentratie te bepalen van het water of 
de suikeroplossing waarmee we de bijen voeren. Op 
basis van onze waarnemingen nemen we aan dat zout 
ook gunstig is voor de wasproduktie. Op de 
bijenstand met zout water werd kunstraat veel sneller 
(40%) opgetrokken. Ook zou het zout de produktie 
van zuren kunnen bevorderen, wat weer een positieve 
invloed heeft op de vertering van eiwitten en daarmee 
op de levensduur van de werksters. 
Waarschuwing 
We waarschuwen de imkers voorzichtig te zijn met het 
toevoegen van zout aan water of suiker voor de bijen. 
E. Herbert schrijft in 'The hive and the honeybee', 
uitgave 1992: 'Extreme niveaus aan mineralen kunnen 
giftig zijn voor honingbijen. Suikeroplossingen die 
normaal aantrekkelijk zijn voor bijen worden niet 
opgenomen als het zoutgehalte hoger is dan 1 %. 
14,3 dag. De tweede zoutoplossing was 5%. Deze Oorspronkelijk artikel: deed de levensduur toenemen tot Salt-An important dietary supplement in honey bee nutrition? 
dag. Geleidelijk verlaagden we de oplossing tot 0,1%. door B O ~  Z. H O ~ C  P ~ . D .  E-mail: EUROKIJUSA~MSN.COM 
De tabel laat de resultaten van dit eigen experiment uit American Bee Journal september 1998, 
zien. De juiste hoeveelheid zout in het water verlengt vertaald en bewerkt door M.J. van lersel. 
de gemiddelde leeftijd van de haalbijen. Een langer 
maandblad voor imkers januari 1999 


Zout belangrijk in bijenvoedsel

https://library.wur.nl/ojs/index.php/bijenhouden/article/download/11408/10911

Zout belangrijk in bijenvoedsel

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen UR (University & Research Centre): Publication System