Kikwete, Mrisho Jakaya

Digital Library of the Tanzania Health Community

1 
 
OFISI YA RAIS 
JAMHURI YA MUUNGANO WA    TANZANIA 
MAADHIMISHO YA SIKU YA UKIMWI DUNIANI 
MKOA WA DAR ES SALAAM 
1 DESEMBA 2013 
HOTUBA YA MGENI RASMI MHE. DKT JAKAYA MRISHO KIKWETE, RAISI WA 
JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA ALIYEWAKILISHWA NA MAKAMU WA 
RAISI MH. DKT. GHALIBU  MOHAMEDI BILAL. 
 
 
Mheshimiwa Mkuu wa Mkoa wa Dar es Salaam, 
Waheshimiwa Mawaziri, 
Waheshimiwa Wakuu wa Mikoa, 
Waheshimiwa Mabalozi na Wadau wa Maendeleo, 
Waheshimiwa wabunge, 
Waheshimiwa  Viongozi na watendaji wakuu wa serikali, 
Mheshimiwa Mwenyekiti Mtendaji wa Tume ya Kudhibiti UKIMWI  Tanzania 
Mwenyekiti wa Baraza la Wanaoishi na Virusi vya UKIMWI (NACOPHA), 
Viongozi wa Vyama vya Siasa, 
Waheshimiwa Viongozi wa Dini na Asasi za Kiraia, 
Wageni waalikwa, 
Mabibi na Mabwana 
Ndugu wananchi; 
 
 
2 
 
Kwanza kabisa napenda kumshukuru Mwenyezi Mungu kwa kutupa uhai na nguvu na 
kutuwezesha kukutana hapa mkoani Dar es Salaam siku hii ya leo.  
Pili, napenda kuwashukuru wananchi wote walioshiriki kikamilifu katika kufanikisha 
maandalizi ya maadhimisho haya. Napenda kuchukua fursa hii kuwapongeza wale wote 
waliotumia muda na rasimali zao katika kufanikisha shughuli hii muhimu. 
Tatu, napenda kumpongeza Mkuu wa Mkoa wa Dar es Salaam ndugu Saidi Meck 
Sadiki na uongozi wote wa Mkoa huu kwa kukubali kubeba jukumu kubwa la kuandaa 
maadhimisho haya ya siku ya UKIMWI Duniani kitaifa, ambayo pia yanaadhimishwa 
kimataifa Duniani kote leo hii. Hongereni sana. 
Natumia fursa hii kipekee kuwapongeza wananchi wa Mkoa wa Dar es Salaam kwa 
kushiriki kufanikisha maadhimisho haya na kutuwezesha sote kukusanyika leo katika 
kilele cha maadhimisho ya siku ya UKIMWI Duniani, 2013. Asanteni sana. 
Pongezi pia ziende kwa wadau wote wanaojishugulisha kwa namna moja ama nyingine 
kutekeleza afua za UKIMWI nchini. Wengi wenu mmeshiriki kwenye maonyesho 
niliyoyatembelea ambapo nimejionea juhudi mnazofanya za kuelimisha umma wa 
Watanzania ili kuwaepusha na maambukizi mapya na kutoa huduma na matibabu kwa 
wenzetu wanaoishi na Virusi vya UKIMWI na kutunza yatima na wagonjwa majumbani. 
Asanteni sana kwa juhudi hizo. Ninatoa rai muendelee kutuunga mkono kwa kuongeza 
nguvu na kasi zaidi ili huduma hizo ziendelee kote nchini na kwa ubora wa hali ya juu 
zaidi.  
Aidha, napenda kuipongeza Tume ya kudhibiti UKIMWI Tanzania na Wizara ya Afya na 
Ustawi wa Jamii wakishirikiana na Wadau  wengine wa kitaifa na kimataifa  kwa uratibu  
na utekelezaji mzuri wa harakati za kudhibiti UKIMWI nchini na leo hii kwa kuandaa na 
kufanikisha maadhimisho haya. 
Nafasi hii imenipa wasaa pekee na wakati muafaka wa kuungana na wananchi wa 
Mkoa wa Dar es Salaam na Watanzania wote katika kukumbushana kuwa hakika 
Tanzania Bila Maambukizi Mapya, Unyanyapaa na Vifo vitokanavyo na UKIMWI 
3 
 
Inawezekana, ambayo ndio kauli Mbiu yetu tangu mwaka juzi 2011 na inayoendelea  
hadi 2015.  
Ndugu wananchi, 
Tupo hapa kutafakari juu ya janga la UKIMWI ambalo kwa takribani miaka thelathini  
sasa tangu mgonjwa wa kwanza agundulike na maambukizi ya VVU nchini  bado 
limezidi kuwa tishio kwa  maendeleo na ustawi wa Taifa letu. Athari ziko wazi: kuna 
wenzetu waliopoteza maisha ambao leo hii tunawakumbuka, kuna watoto yatima, lakini 
pia kuna wenzetu wanaoishi  na VVU,  ambao leo hii tunawahakikishia kuwa tuko nao 
pamoja, tunawajali na tutaendelea kuwajali kwa kuwapatia huduma stahili.  
Nawapongeza na kuwashukuru wadau wote kwa kuchukua hatua madhubuti kwa ajili 
ya kuendeleza mapambano dhidi ya janga hili.  
Ndugu wananchi, 
Siku ya UKIMWI Duniani ni siku ya kutafakari hatua tuliyoipiga katika kupambana na 
janga hili la UKIMWI, changamoto mbalimbali tulizopata na utatuzi wake, tumejifunza 
nini na mwelekeo wetu katika kuzidisha kasi ya kudhibiti tatizo hili nchini mwetu. Serikali 
kwa kushirikiana na wadau wengine itaongeza juhudi ili kuhakikisha suala la upatikanaji 
wa Huduma za UKIMWI zenye ubora wa hali ya juu zinapatikana katika maeneo yote ya 
nchi hususani vijijini. 
 Aidha, leo ni siku ambayo tunajikumbusha dhamira yetu ya kupambana na kutokomeza 
kabisa ugonjwa huu hatari. Bado naendelea kusisitiza kauli mbiu ya kwamba,”Tanzania 
Bila UKIMWI INAWEZEKANA” Leo ni siku ambayo tunatakiwa kuchukua ahadi na 
kutafakari mikakati thabiti ya kutuwezesha kutekeleza kwa vitendo kauli hii. Natoa wito 
kwa Tume, wadau na mamlaka husika zijipange kuhakikisha kuwa tunafikia lengo 
lilokusudiwa. 
Ndugu Wananchi, 
Kutokana na taarifa za hivi karibuni za umoja wa Mataifa (UNAIDS), maambukizi mapya 
ya VVU miongoni mwa watu wazima na watoto yanakadiriwa kuwa 2.3 millioni mwaka 
4 
 
2012. Hili ni punguzo la asilimia 33% tangu mwaka 2001.  Maambukizi mapya miongoni 
mwa watoto yamepungua kufikia 260,000 mwaka 2012 ambalo ni  punguzo la asilimia 
52% tangu mwaka 2001. Vifo vitokanavyo na UKIMWI vimepungua kwa asilimia 30% 
tangu vilipofika kilele mwaka 2005 baada ya uwepo na huduma ya matibabu ya ARV. 
Kufikia mwishoni mwa mwaka 2012 watu 9.7 millioni katika nchi zinazoendelea 
wamekuwa wanapata matibabu ya ARV. Hili ni ongezeko la asilimia 20% ndani ya 
mwaka mmoja. Dunia kupitia umoja wa mataifa imelenga kufikia watu 15 millioni kwa 
huduma hii ifikapo mwaka 2015. 
 
Ndugu wananchi, 
Dunia imepiga hatua katika kupambana na Janga hili. Ugunduzi unaotokana na tafiti za 
kitaalamu kwenye maeneo mbali mbali umefanyika na kubaini mambo muhimu ya 
kuzingatia. Kwa mfano, tafiti zinaonyesha kuwa kama mtu anayeishi na VVU  anatumia 
dawa za ARV inavyostahili   uwezekano wa kumuambukiza  mwenza wake  unapungua 
kwa asilimia tisini na sita. Hii ina maana kuwa kuongezeka kwa matumizi ya dawa hizi 
kunapelekea kupunguza maambukizi mapya vile vile. Hizi ni habari njema. Lakini taarifa 
zilizopo zinaonesha kuwa kwa karibu theluthi ya watumiaji wanaacha kutumia dawa. 
Tabia hii huleta usugu wa Virusi. Taarifa hizo pia zinaonesha kuwa wanaume  
wanachelewa  kujitokeza kutumia huduma tulizoziweka. Rai yangu kwa wale 
wanaotumia dawa za ARVs waendelee kuwa na ufuasi wa dawa kwa manufaa yao na 
ya wengine na kila anayepima afya yake aendelee kufuata maagizo ya wataalamu na 
kutumia huduma zilizopo.   
 
Vile vile imegundulika kuwa kutahiri wanaume kitabibu inasaidia kupunguza 
maambukizi kwa asilimia sitini. Kwa maana nyingine hii ni kinga pia.   
Tafiti zinaonyesha kuwa kwenye mikoa ambayo ina asilimia kubwa ya kiwango cha 
wanaume waliotahiriwa, maambukizi ya VVU ni madogo kulinganisha na mikoa mbayo 
kiwango cha utahiri ni kidogo. Serikali kwa kushirikiana na wadau itaendelea kuhimiza 
wanaume ambao hawajatahiriwa kujitokeza ili kupata huduma hii muhimu ya tohara.  
5 
 
Hata hivyo,napenda kusisitiza kuwa tohara ya wanaume sio kinga pekee ya kupata 
maambukizo ya VVU. Njia zingine za kinga ziendelee kutumika sambamba na afua hii. 
 
Ndugu wananchi, 
Kwa hapa nchini takwimu za utafiti wa hali na viashiria vya UKIMWI wa 2011/2012 
zinaonyesha kuwa ukubwa wa maambukizi ni wastani wa asiliamia 5.1  kwa 
Watanzania wanawake kwa wanaume wa umri wa miaka 15-49, ikiwa imepungua kwa 
asilimia 0.6 kutoka asilimia 5.7 ya mwaka 2007/2008. Maambukizi bado yapo juu kwa 
wanawake kwa asilimia 6.2 wakati  kwa wanaume ni asilimia 3.8. 
Ndugu wananchi, 
Tafsiri ya maambukizo ya asilimia 5.1 ya kitaifa ni kwamba kati ya Watanzania waliopimwa 
kipindi cha 2011/2012, wastani wa watu zaidi ya million mbili wanaishi na virusi vya 
UKIMWI. Hii ni idadi kubwa sana inayomaanisha kuwa nchi  yetu itaendelea kupoteza 
watoto, vijana, wazazi na wafanyakazi ambao wote kwa pamoja ni walengwa wakuu wa 
harakati zote za maendeleo zinazofanywa na Serikali na wadau wote nchini. Tuchukue 
fursa hii kuwakumbuka wenzetu waliopoteza maisha na tuwaombee kwa mwenyezi Mungu 
awalaze mahala pema peponi, amina. 
 
Ndugu wananchi, 
Tukubali kwamba UKIMWI bado ni tishio kwa maendeleo yetu kama Taifa, ukizingatia 
kuwa baadhi ya mikoa maambukizi bado yako juu. Kulingana na utafiti wa  viashiria wa 
mwaka 2011/2012 mikoa ifuatayo ina  maambukizi zaidi  ya  kiwango cha Taifa cha 
Asilimia 5.1: Njombe  asilimia 14.8 , Iringa asilimia 9.1, Mbeya asilimia 9.0, Rukwa 
asilimia 6.2, Katavi   asilimia 5.9, Pwani asilimia 5.9, Dar Es Salaam asilimia 6.9, 
Ruvuma asilimia 7.0  na Shinyanga asilimia 7.4. Mikoa miwili yenye maambukizi kidogo 
ni Manyara asilimia 1.5 na Tanga asilimia 2.4 kwa Tanzania bara. Maambukizi ni 
6 
 
madogo zaidi kwa upande wa Tanzania Visiwani ambapo Unguja ni asilimia 1.2 na 
Pemba ni asilimia 0.3.  
Kutokana na takwimu hizi, Serikali kupitia Tume ya kudhibiti UKIMWI Tanzania imeanza 
kuchukua hatua kwa kufanya uchambuzi wa takwimu kwa maeneo yenye maambukizi 
makubwa ili kuangalia kwa undani vichocheo au visababishi vya maeneo haya kuwa na 
maambukizi ya juu. Aidha, huduma za Kinga zimeimarishwa katika mikoa yenye 
maambukizi makubwa kwa mfano huduma ya tohara kwa wanaume.. Huduma nyingine 
ni  kupunguza Maambukizi kutoka kwa Mama  kwenda kwa Mtoto, pamoja na Kutibu 
magonjwa ya zinaa .   
Mtakumbuka kwamba mwaka jana (2012) siku ya UKIMWI Duniani, Desemba mosi 
mkoani Lindi, nilizindua mpango mahususi wa miaka mitano wa kuondoa kabisa 
maambukizi kutoka kwa mama kwenda kwa mtoto. Nina farijika kupatataarifa kwamba 
kuna maeneo ambayo kiliniki tayari zinapita miezi sita hawajazalisha mtoto hata mmoja 
mwenye maambukizo ya VVU. Tunahitaji kuona kuwa kliniki zinazotoa taarifa ya 
mafanikio kama haya zinaongezeka maradufu. 
 
Serikali kwa kushirikiana na taasisi za kimataifa imedhamiria serikali kuunganisha 
nguvu za kikanda katika mwitiko wa Taifa kuhusu UKIMWI . Ni matarajio na mategemeo 
yetu kuwa mikoa yenye hali, tabia na mazingira yanayofanana   inaweza kuunganisha 
jitihada ili kuongeza nguvu ya kisiasa katika mwitikio wa UKIMWI. Kila kanda itakuwa na 
mikakati yake kulingana na viashiria vinavyojulikana kuchangia kuongezeka kwa 
maambukizi ya VVU.   Leo hii tunazindua rasmi mwitikio wa kikanda dhidi ya 
maambukizi ya VVU na UKIMWI kwa mikoa hii .Jitihada hii itafanyika katika kwa kanda 
8. Tutaanza na kanda ya juu kusini ambayo viwango vya maambukizi viko juu zaidi. 
Aidha  kwa kuanzia leo hii tutagawa mashine 37 za kujua kiwango cha kinga za mwili 
zijulikanazo kama CD4 Count machines  zenye thamani ya zaidi ya shilling blilioni moja 
. Mashine hizi zitatumika katika vituo  vya afya 21 vya upimaji  wa VVU vilivyopo katika 
mikoa ya nyanda za juu kusini. Tunawashukuru taasisi ya utafiti ya Marekani ya Walter 
Reed  Army kwa msaada huu mkubwa. 
7 
 
 
Ndugu wananchi, 
Hapa nchini na Duniani kote imefahamika kuwa kuna makundi ambayo kasi ya 
maambukizo miongoni mwao bado ni ya kutisha sana. Makundi haya ni pamoja na watu 
wanaofanya biashara ya ngono, kuingiliana kinyume cha maumbile na watumiaji dawa 
za kulevya. Wengine ni  watu wanao hama – hama na kuwa mbali na familia zao mfano 
wafugaji, wafanyakazi wa utalii, wavuvi  wanaofanya kazi kwenye machimbo na walio 
kwenye makambi ya wajenga barabara kuu pamoja na vituo vya magari na hasa 
wafanyakazi wa malori ya safari ndefu. Hatari iliyopo ni kwamba makundi haya 
yanashiriki ngono wanajamii wengine na hivyo kusababisha maambukizi kusambaa kwa 
jamii nzima. Natoa rai kwa vyombo vinavyohusika kwa kushirikiana na wadau 
kuhakikisha kwamba mikakati ya UKIMWI inalenga kupunguza maambukizo katika 
makundi hayo na kusisitiza mabadiliko ya tabia.  
Ndugu wananchi, 
Tafiti mbalimbali zinaonyesha kuwa asilimia karibu mia moja  ya watu wa umri  wa 
miaka 15 hadi 49 wamesikia kuhusu UKIMWI. Aidha wenye uelewa halisi kwa maana 
ya njia za maambukizi na njia za kujikinga ni asilimia 42 kwa wanawake na asilimia 50 
wanaume. Kwa upande wa vijana wenye umri wa miaka 15 hadi 24 kiwango cha 
uelewa halisi kwa wanawake ni asilimia 40 ambapo kwa wanaume ni asilimia 47. Hii 
inaonesha kuwa vijana wetu wana uelewa mdogo wa VVU na UKIMWI na hivyo kuwa 
katika hatari zaidi ya kupata maambukizi.  
Serikali itaendelea kuelimisha umma kuhusu UKIMWI, jinsi unavyoambukiza na namna 
ya kujikinga kwa kupitia kampeni mbalimbali kwenye radio za kitaifa na za kijamii, 
luninga na  kuimarisha matumizi ya magari ya sinema yaliyoko mikoani. Elimu hiyo pia 
itaendelea kutolewa kwa watoto na vijana wetu waliopo mashuleni. Ni habari njema 
kwamba tayari somo la UKIMWI limo kwenye mitaala ya Shule za Msingi na za 
Sekondari. Aidha juhudi zinaendelea kuwafikia vijana waliopo nje ya shule na wale 
walioko vyuoni. Elimu inayotolewa iendane na kasi ya kubadili tabia na kuachana na 
8 
 
tabia hatarishi zinazopelekea kupata maambukizo ya UKIMWI Bado watu wengi 
wanaendekeza tabia za ulevi wa kupindukia na kufanya ngono zembe pamoja na kuwa 
na wapenzi wengi jambo ambalo Serikali peke yake haiwezi kulikabili kwani ni jambo 
linalohusu maamuzi binafsi. Vitendo vya matumizi ya madawa ya kulevya kwa 
kujidunga sindano na vitendo vya kufanya mapenzi kinyume cha maumbile vinachangia 
maambukizi ya Virusi Vya UKIMWI na kuhatarisha maisha. Aidha baadhi ya mila 
zimekuwa hatarishi kwa kuchangia maambukizo ya UKIMWI zikiwemo ngono na ndoa 
za utotoni kabla ya umri wa miaka 18. Naomba kuchukua fursa hii kuipongeza Wizara 
ya Afya, TACAIDS na wadau wengine wanaoshiriki katika kampeni za uelimishaji na 
uhamasishaji. Kampeni kama hizi zina ujumbe ambao tunapaswa kuuzingatia kwa ajili 
ya kubadili tabia  na hatimaye kujikinga na maambukizi ya VVU. Ninajua kuwa viongozi 
wa madhehebu yote ya Dini wamekuwa wakifanya kazi kwa  karibu sana na Serikali 
katika kuelimisha waumini na umma kwa jumla kuepukana na vihatarishi mbalimbali 
mfano vijana kusubiri hadi ndoa na kila mtu kuwa  mwaminifu kwa ndoa yake. Kuna 
umuhimu wa kuongeza kasi. Hivyo nawaomba viongozi wa madhehebu  ya dini kwa 
kushirikiana na wadau wengine  kuendelea kuongeza juhudi katika kuhimiza maadili na 
tabia njema katika jamii. Pamoja na juhudi zote hizi, tukumbuke kuwa jukumu kuu la 
kujikinga na maambukizi mapya ya VVU linaanza na mtu binafsi, jamii na hatimaye sote 
kama nchi.  Natoa wito kwa kila mtu atekeleze wajibu wake.  
Ndugu wananchi, 
UKIMWI umeendelea kuathiri nguvukazi ya Taifa. Wafanyakazi wa taasisi za serikali na 
zisizo za kiserikali wanapata maambukizi kama wanajamii wengine. Hii inapelekea 
kupungua kwa ufanisi makazini na kuathiri uchumi kwa ujumla. Nachukua fursa 
kuzipongeza taasisi zote ambazo zina mikakati ya kupambana na UKIMWI mahala pa 
kazi kwa kuwakinga wafanyakazi wao na pia kuwahudumia bila kuwabagua na 
kuwanyanyapaa wale wanaoishi na VVU.  Natoa rai kwamba juhudi hizi ziendelezwe 
kwa umakini zaidi na mahali ambapo bado hawajaweka mikakati na kutekeleza afua za 
UKIMWI mahala pa kazi waanzishe program hizo mara moja.  
Ndugu Wananchi, 
9 
 
Mkakati wa tatu wa taifa wa kudhibiti UKIMWI tutakaouzindua leo hii  unajikita katika 
maeneo haya matatu ambayo tunayaita dhana ya sifuri tatu yaani kutokomeza 
maambukizi mapya, unyanyapaa na vifo vitokanavyo na UKIMWI. Hii inawezekana 
iwapo mkakati huu utatekelezwa ipasavyo. Hivyo natoa wito kwa wadau wa kimataifa 
na kitaifa kuendelea kuunga mkono jitihada za serikali za utekelezaji wa mkakati huu.  
Ndugu Wananchi, 
Serikali imejidhatiti kuendelea kutekeleza, kuboresha huduma upande wa upimaji, 
kuzuia kabisa maambukizi ya VVU kutoka kwa mama kwenda kwa mtoto na matibabu 
ya magonjwa nyemelezi pamoja na kupiga vita unyanyapaa wa aina zote. 
Hatuyafanyihaya peke yetu. Nichukue fursa hii kuishukuru jamii ya kimataifa wakiwemo 
Serikali ya Marekani, Ujerumani, Canada, Denmark  na Mfuko wa Dunia kwa ufadhili 
mkubwa wa hali na mali. Pia natambua mchango wa asasi za kiraia, mashirika ya dini 
na  makampuni mbalimbali katika mapambano haya. 
Ndugu Wananchi, 
Serikali imeendelea kutoa huduma na matibabu kwa wanaoishi na Virusi vya UKIMWI 
na kupunguza makali yatokanayo na UKIMWI huku tukizingatia misingi ya Haki za 
Binadamu na Usawa wa Kijinsia. Kwa mfano tangu serikali ianze kutoa  dawa za 
kupunguza makali ya UKIMWI Oktoba, 2004  inakadiriwa kuwa hadi Mwezi Machi  2012  
jumla ya  watu 997,018  ikijumuisha watu wazima wapatao 919,219 na watoto 77,799 
walikuwa wamejiorodhesha kwenye mpango wa matunzo na matibabu. Na kati ya hao 
asilimia 57% ya watu wazima na aslimia 55% ya watoto wanapata dawa za kupunguza 
makali ya virusi vya UKIMWI bila malipo. Serikali pia  inaendelea na  juhudi za 
kuimarisha miundo mbinu ya afya na kutoa mafunzo kwa wataalamu wa afya,  hii ikiwa 
ni pamoja na kuongeza idadi ya watoa huduma kote nchini, mijini na vijijini.  
Ndugu Wananchi, 
Kila penye mafanikio, changamoto hazikosi kuwepo. Katika mapambano haya dhidi ya 
UKIMWI tumekumbwa na changamoto kubwa ya upungufu wa rasilimali fedha. Sote 
tumesikia na kushuhudia kupitia vyombo vya habari, Dunia ikipita katika kipindi kigumu 
10 
 
cha mgogoro wa uchumi. Na mara nyingi tumekuwa tukitegemea wahisani na wafadhili 
katika kufanikisha huduma za UKIMWI nchini. Ili kukabiliana na hali hii, Serikali 
imekamilisha taratibu za uanzishwaji wa Mfuko Maalumu wa UKIMWI (AIDS Trust 
Fund) ukiwa na lengo la kuongeza rasilimali za kutoka nchini kwa ajili ya kuboresha 
huduma za UKIMWI zinazotolewa zikiwemo matibabu, upimaji, na kutokomeza 
maambukizi ya VVU kutoka kwa mama kwenda kwa mtoto na kusaidia watoto yatima. 
Uwepo wa Mfuko huu utapunguza utegemezi na, kuongeza kasi ya ufanisi wa 
mapambano dhidi ya UKIMWI.  
Naomba kurudia wito wangu nilioutoa siku kama hii mwaka jana Mkoani Lindi kwa 
wadau wa ndani na  nje ya nchi, watoe michango yao kwa nia ya dhati na kuona kuwa 
hicho ni kitendo cha kiungwana na kishujaa  cha kuokoa maisha ya jamii. Aidha kwa 
wale waliokabidhiwa jukumu la usimamizi wa mfuko huu wawe waadilifu kwa 
kuhakikisha kuwa unatumika kwa malengo yaliyokusudiwa 
Ndugu Wananchi, 
Napenda nirudie kutoa pongezi zangu kwa wananchi wa Mkoa wa Dar es Salaam kwa 
kufanikisha maadhimisho ya Siku ya UKIMWI Duniani kitaifa. Ni mategemeo yetu sote 
kuwa hii itakuwa chachu muhimu ya kuongeza ufanisi na dhamira ya watu wote wa Dar 
es Salaam kuhakikisha kuwa malengo ya dhana ya sifuri tatu yanatimia yaani 
maambukizi mapya ya UKIMWI yanafikia sifuri, unyanyapaa unakuwa sifuri na vifo 
vitokanavyo na UKIMWI vinafikia sifuri. 
 
Asanteni sana. 
Mungu ibariki Afrika, Mungu ibariki Tanzania 
 


The Speech of Guest of Honor  Dr. JAKAYA MRISHO KIKWETE, The President of The United State of Tanzania,  presented by Vice President Honor Dr. GHALIBU MOHAMEDI BILAL, on climax of World AIDS Day 1 December, 2013 Dar es Salaam

http://ihi.eprints.org/2452/1/Hotuba_ya_Raisi_WAD_2013.pdf

The Speech of Guest of Honor Dr. JAKAYA MRISHO KIKWETE, The President of The United State of Tanzania, presented by Vice President Honor Dr. GHALIBU MOHAMEDI BILAL, on climax of World AIDS Day 1 December, 2013 Dar es Salaam

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Digital Library of the Tanzania Health Community