Bu çalışma, saha şartlarında Anadolu mandalarında süt ve kan serumu progesteron testinin erken gebelik teşhisinde kullanım imkanlarının araştırılması için yapılmıştır. Çalışmanın materyalini Mayıs 2002 de tohumlanan 17 adet Anadolu mandasına ait (1. grup) kan örnekleri ile, Kasım 2003 de tohumlanan 22 adet Anadolu manda ineğine ait (2. grup) süt örnekleri oluşturmuştur, inekler Hatay'ın Kırıkhan ilçesinin llıkpınar köyünün Anadolu manda sürüsüne aittir. Her iki tohumlama grubundaki inekler, kızgınlıkları PRID (intravaginal progesterone releasing device) kullanılarak senkronize edildikten sonra sun'i olarak tohumlanmışlardır. Birinci tohumlama grubundaki ineklerden, PRID uygulama ve geri alma (uygulamanın 10. günü) günlerinde ve tohumlamadan sonra 40. günde kan örnekleri toplanmıştır, ikinci tohumlama grubundaki ineklerden PRID yerleştirildiği gün, tohumlamadan sonra 13. ve 21-23. günlerde sabah sağımlarında süt örnekleri alınmıştır. Gebelik, sun'i tohumlamanın 40. gününde alınan kan örneklerinin ve. tohumlamanın 21-23. günlerinde alınan süt örneklerinin progesteron konsantrasyonlarından yararlanarak tahmin edilmiştir. Tohumlamadan sonra 90. günde uterusun rektal palpasyonu ile gebelik teyid edilmiştir. Progesteron düzeyi, 40. günde alman kan serumu örneklerinde gebe olduğu tahmin edilenlerde 6.47 ±1.578 ng/ml; gebe olmadığı anlaşılanlarda 0.98 ± 0.340 ng/ml; 21-23. gündeki süt örneklerinde gebe olduğu tahmin edilenlerde 12.51±3.025 ng/ml, gebe olmadığı anlaşılanlarda ise 1.73±2.242 ng/ml dir. Anadolu mandalarında kan serumu ve süt progesteron konsantrasyonlarından yararlanarak yapılan erken gebelik teşhisinin doğruluğu sırasıyla % 90.9 ve %83.3 olarak belirlenmiştir.In the research it was aimed to investigate possibilities of using of blood serum and milk progesterone test in early pregnancy diagnosis in Anatolian buffaloes under the field conditions. The material of the study was formed by blood samples taken from 17 Anatolian buffalo cows (group 1) that had been inseminated on May 2002 and milk samples taken from 22 Anatolian buffalo cows (group 2) that had been inseminated on November 2003. The cows were belong to llıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay Province buffalo Herd. In both of insemination groups, after being estrus of the cows were synchronized by using PRID the cows were inseminated artificially. In the cows belong to group 1, blood samples were collected from each cow at the PRID inserting day, on the day after the removing of PRID (10 day of PRID implanting) and on the 40th day after insemination. In the cows belong to group 2, milk samples were collected in the morning milkings from each cow at the day PRID inserting on days 13 and 21-23 after artificial insemination (Al). Pregnancy was estimated by progesteron concentration in the samples of serum of blood which were collected on day 40 after insemination, and in the milk samples which were collected on day 21-23 after Al. Pregnancy was confirmed on the 90lh days after insemination by rectal palpation of the uterine contents. Progesterone concentration of pregnant and non-pregnant cows calculated as 6.473 ±1.5780 ng/ml, and 0.97833 ± 0.34032 ng/ml for blood; 12.51±3.025 ng/ml and 1.73±2.242 ng/ml for milk respectively. In anatolian buffaloes, accuracy of early pregnancy diagnosis by blood serum and milk progesterone concentrations were determined as 90.9% and 83.3% respectively
