'Ege Universitesi Turk Dunyasi Incelemeleri Dergisi'
Abstract
Bu çalışmada, primer dislipidemi ile diabetik dislipidemili olgularda; LDLR (rs1799898), LPL (rs320), LCAT (rs2292318), ADIPOQ (rs1501299), RETN (rs3745367), PON1 (rs662), CETP (rs708272), LIPC (rs2070895), SCARB1 (rs5888), MNSOD (rs4880) gen polimorfizmlerinin hastalık gelişimi üzerindeki genetik etkilerinin tanımlanması, hastalık gelişim riski olan olgularda tedaviye erken başlanmasına katkı sağlanması ve bu sonuçların öncülüğünde daha geniş çaplı araştırılmaların yapılarak türk toplumunun genetik profillerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada endokrinoloji polikliniğinde primer ve diabetik dislipidemi tanısı alan ve sağlıklı kontrol grubuna ait bireylerden alınan kan örneklerinden DNA izolasyonları gerçekleştirilmiş daha sonra real-time PCR480 cihazında her gen polimorfizmine özgü spesifik primer-problar kullanılarak erime eğrisi analizine göre LDLR (rs1799898), LPL (rs320), LCAT (rs2292318), ADIPOQ (rs1501299), RETN (rs3745367), PON1 (rs662), CETP (rs708272), LIPC (rs2070895), SCARB1 (rs5888), MNSOD (rs4880) gen polimorfizmleri değerlendirilerek her polimorfizm için genotipleme yapılmış ve bu polimorfizmlerin dislipidemi gelişimi üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Hasta ve kontrol grubunu oluşturan olgular gen polimorfizmleri ve haplotip analizleri sonuçlarına göre kıyaslandığında LPL (rs320), LCAT (rs2292318), ADIPOQ (rs1501299), RETN (rs3745367), CETP (rs708272), LIPC (rs2070895), SCARB1 (rs5888), MNSOD (rs48809), gen polimorfizm ve haplotipleri açısından aralarında istatiksel bir fark gözlenirken LDLR (rs1799898), PON1 (rs662) gen polimorfizmleri ve haplotip analizleri açısından aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olmadığı saptanmıştır (p değerleri). Bu sonuçların yanında lipoprotein metabolizmasında trigliseridlerin hidrolizasyonunun gerçekleştiği yolakta önemli rol oynayan LPL/LIPC, VLDL' nin karaciğerden sentezlenerek salgılanmasında birlikte görev alan LIPC/LDLR/SCARB1 ve kolesterol esterlerini karaciğere ya da trigliseridden zengin lipoproteinlere transferinin gerçekleştirdiği yolakta birlikte rol oynayan CETP/LCAT/LIPC enzimlerin gruplandırılmaları yapılarak birleşik genotip analizleri incelendiğinde; LPL/LIPC birleşik genotip analizine göre hasta grubunda TT/GG (%8.8), TG/GG( %30 ), GG/AG (%10), GG/GG (%40), LIPC/LDLR/SCARB1 gen polimorfizmleri birleşik genotip analizine göre hasta grubunda GG/CT/CT (% 6,4) , GG/CT/TT (% 2,4) , GT/CC/CT (% 6,8), GT/CC/TT (% 8,8), GT/CT/CC (% 10,4), GT/CT/CT (% 5,2 ) , GT/CT/TT (% 1,2), TT/CC/CC (% 10,4), TT/CC/CT (% 14), TT/TT/CC(% 9,6) , TT/CT/CC (% 4), TT/CT/CT (% 7,2), TT/CT/TT (% 5,2) ve CETP/LCAT/LIPC gen polimorfizmleri birleşik genotipleme analizine göre hasta grubunda CC/CC/AG (% 3,2), CC/CC/GG (% 16,4), CC/CT/GG (% 7,6), CT/CC/GG (% 19,6), CT/CT/AG (% 2,4), CT/CT/GG (% 12,4), CT/TT/GG (% 7,2), TT/CC/AG (% 2,8), TT/CC/GG (% 8,4), TT/CT/AG (% 0,8), TT/CT/GG (% 3,2), TT/TT/AG (% 1,2), TT/TT/GG (% 1,6) oranlarında bulunduğu belirlenmiştir. Bu veriler sonucunda mutant genotiplerin birlikte görülme sıklığının kontrol grubundan daha yüksek oranda bulunduğu yani hasta grubunda önemli oranda arttığı ortaya konmuştur. Sonuç olarak, primer dislipidemi, diabetik dislipidemi gelişiminde LPL (rs320), LCAT (rs2292318), ADIPOQ (rs1501299), RETN (rs3745367), CETP (rs708272), LIPC (rs2070895), SCARB1 (rs5888), MNSOD (rs48809), LCAT (rs2292318) gen polimorfizmlerinin önemli derecede bir risk faktörü olduğu saptanmış
