'Ege Universitesi Turk Dunyasi Incelemeleri Dergisi'
Abstract
Bu araştırma, elastik basınçlı çorap uzunluğunun ameliyat sonrası derin ven trombozunu önlemeye etkisini değerlendirmek amacıyla planlanmış prospektif randomize bir çalışmadır. Araştırma; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Üroloji Kliniği’nde Eylül 2010- Haziran 2011 tarihleri arasında yürütülmüştür. Radikal prostatektomi ve üriner diversiyon yapılan 44 hasta örneklemi oluşturmuştur. 22 hastaya diz altı elastik basınçlı çorap, 22 hastaya da uyluk boyu çorap giydirilmiştir. Verilerin toplanmasında Hasta Tanılama Formu, Hasta Eğitim Kitapçığı, Derin Ven Trombozu Semptom Formu, Alt Ekstremite Derin Ven Sistemi Renkli Doppler Ultrasonografi Sonuçları, Hasta Memnuniyet Formu kullanılmıştır. Araştırmanın uygulanması için etik kurul izni, kurumdan yazılı izin ve araştırmaya katılan hastalardan bilgilendirilmiş sözel ve yazılı onam alınmıştır. Araştırma kapsamına alt ekstremite derin ven sistemi renkli doppler ultrasonografide DVT tespit edilen, masif ödem ve venöz yetersizliği olan hastalar dahil edilmemiştir. İki grubun homejenliğinin sağlanması için yaş, eğitim ve çalışma durumu, sigara içme, ameliyat ve DVT öyküsü, soygeçmişte DVT, kalp yetersizliği, MI, varis, trombofili, tıbbi tanı, yapılan ameliyat, anestezi tipi, ameliyat pozisyonu, ameliyat süresi, trombosit ve PTZ değeri, antikoagulan tedavi süresi, mobilizasyona başlama zamanı, çorap kullanma süresi açısından eşleştirilmiştir. Verilen istatistiksel analizinde; Ki-kare testi, student t, Mann Whitney-U ve tekrarlı ölçümlerde varyans analizi kullanılmıştır. Çalışmaya alınan hastaların tamamı erkek olup; diz altı ve uyluk boyu çorap grupların yaş ortalaması =61.72±9.05 yıl ve =62.13±7.02 yıldır. Gruplarda ameliyat süresi sırasıyla 174.31±68.64 dakika ve 177.38±72.89 dakikadır. Elastik basınçlı çorap kullanım süreleri sırasıyla 6.09±1.30 gün ve 6.18±1.4 gündür. Taburcu olmadan önce yapılan alt ekstremite renkli doppler ultrasonografi sonucuna göre her iki grupta yer alan hastaların hiç birinde derin ven trombozu saptanmamıştır. Derin ven trombozu septomları üç farklı zamanda değerlendirildiğinde çok az sayıda hastada yaşandığı ancak hiç birinde DVT tanısının doğrulanmadığı görülmüştür. Hastaların memnuniyet durumları değerlendirildiğinde, verilen eğitim, erken mobilizasyon ve kullandıkları elastik basınçlı çoraba yönelik memnuniyetlerinin yüksek olduğu görülmüştür. Elastik basınçlı çoraptan kaynaklanan rahatsızlıklar incelendiğinde diz altı çorap grubunda sıkma hissinin %22.7, sıcaklık hissinin %27.3, ciltte kuruluğu %13.6 olduğu, uyluk boyu çorap grubunda aşağı doğru kayma durumu ve sıcaklık hissinin %22.7, kaşıntı hissinin %18.2, doku yaralanması, hassasiyetin %13.6 oranında yaşandığı görülmüştür. Yaşanan rahatsızlıklara göre iki grup arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Sonuç olarak; ameliyat sonrası DVT’yi önlemede diz altı ve uyluk boyu elastik basınçlı çorap arasında fark olmadığı ancak kullanım kolaylığı, hasta konforu, olası komplikasyonların önüne geçmek için diz altı elastik basınçlı çorabın ameliyat sonrası kullanımını önermekteyiz
