Ast, J.A. (Jacko) van

Erasmus University Digital Repository

Milieu en duurzaamheidsvraagstukken aan de EUR: the rise and fall of ESMIn een tijd waarin milieu (lees: klimaatverandering) zo hoog op de agenda staat, lijkt het merkwaardig dat het studiecentrum dat zich daar gedurende 25 jaar mee bezighield dit jaar is opgeheven. Maar er zijn legitieme redenen.Het Erasmus Studiecentrum voor Milieukunde (ESM) kreeg bij haar oprichting in 1984 drie doelstellingen mee van het College van Bestuur: 1.	verzorg milieukunde onderwijs voor alle geinteresseerde studenten aan de universiteit;2.	voldoe aan de onderzoeksbehoefte aan milieuonderwerpen, met name in onze verontreinigde regio3.	werk samen met de diverse faculteiten en zorg voor integratie van het milieu-onderwerp in het onderwijs.Het ESM heeft aan alle drie de doelstellingen voldaan. Uiteindelijk glansrijk resultaat van de laatstgenoemde doelstelling was dat het ESM in 2009 werd opgeheven. Het milieu is immers via het moderne concept ‘duurzaamheid’ geïntegreerd in een grote variatie van onderwijsactiviteiten. Als zelfstandig onderwerp van multidisciplinaire studie is milieukunde aan de EUR verdwenen.In de jaren tachtig van de vorige eeuw was de regio Rijnmond ziekmakend verontreinigd en bestond een grote behoefte aan kennis over de diverse vormen van milieuverstoring. Aan het begin van de jaren negentig steeg de interfacultaire onderzoeksgroep naar 40 medewerkers en bijna 500 studenten. Aantal studenten milieu en duurzaamheidsonderwijs (Van Ast, 2009)In de ‘roaring nineties’, zakte de algemene interesse in milieu langzaam weg. Het werd ingebed in het bredere concept ‘duurzaamheid’, dat ook sociale en zelfs economische dimensies kreeg. Ondanks buitengewoon goede onderwijsevaluaties kozen steeds minder studenten het interfacultaire keuzevak Inleiding in de Milieukunde. Zou de terugloop te wijten kunnen zijn gweest aan de wat oubollige geitenharensokken naamgeving? Nee, Inleiding in de Milieukunde werd vervangen door het modernere Inleiding Duurzaamheidswetenschappen, maar dat bleek niet de sleutel tot succes. Daarna werd de naam vanwege de samenwerking met het nieuwe transitie instituut DRIFT veranderd in Transities naar een duurzame samenleving, en later Transities naar duurzaamheid; puzzelen aan maatschappelijke vernieuwing. Maar voor de vier studenten die zich voor dit laatste vak in september 2007 aandienden, moest het collegeprogramma helaas worden afgelast. Behalve met algemene desinteresse had de terugloop die zich in het ‘grote graaien–tijdperk’ voltrok zeker ook te maken met de afname van de vrije keuzeruimte in de studieprogramma’s. Faculteiten concretiseerden de hen opgelegde bezuinigingen door extern onderwijs af te schaffen. De voor alle studenten openstaande keuzevakken van het ESM werden niet meer in roosters en informatiebrochures opgenomen en door studie adviseurs en examen commissies werd de student verboden deze vakken te kiezen. Tegelijk zetten de meeste faculteiten eigen milieuvakken op.De ommekeer voor de interfacutaire, multidisciplinaire aanpak werd verwacht met de invoering van de minoren. Nu zou iedere student onbelemmerd kunnen kiezen voor kennis en inzicht in milieu en duurzaamheid. Maar de praktijk bij de EUR blijkt anders. Op de aangeboden Minor Milieu- en Duurzaamheidsvraagstukken tekenen 11 (!) studenten zich in. Op vakken als ‘hoe word ik rijk?’ en ‘hoe vind ik mezelf?’ daarentegen, komen vele honderden studenten af.Als ik terugkijk naar 25 jaar ESM dan denk ik dat de integratie van duurzaamheid in het algemene onderwijs geslaagd is. Milieu neemt, ingebed in het duurzaamheidsconcept, in vele opleidingen inmiddels een vaste plaats in. Daarmee is de beoogde interdisciplinaire aanpak van milieukunde echter niet beklijfd. CO2 is slecht voor het milieu hoor ik nogal eens. Wat daar nu zo slecht aan is, en vooral dat het milieu nog op zoveel andere, minstens zo ingrijpende, wijzen wordt aangetast valt buiten het denkkader. Daarom denk ik nog steeds dat het goed zou zijn dat iedere student verplicht zou moeten worden de milieu- en duurzaamheidsdimensie van het object van zijn studie te doordenken. Dan kan niemand - zoals nu met de financiële crisis - zeggen dat hij er niets van afwist als milieurampen in volle hevigheid losbarsten!Of zouden de studenten volgend jaar wel te porren zijn voor een Minor Milieu- en Duurzaamheidswetenschappen, opnieuw aan te bieden door de Fsw, vakgroep bestuurskunde?Jacko van AstUniverstair Docent Opleiding Bestuurskunde, Erasmus Universiteit Rotterdam /Senior Onderzoeker Economie van Infratructuren TBM, Technische Universiteit Delft

Milieu en duurzaamheidsvraagstukken aan de EUR: The rise and fall of ESM

van Ast, Jacko

EUR Research Repository

Dutch

https://pure.eur.nl/files/47280949/hoofdstuk 5 Onderwijs in milieukunde en duurzaamheidswetenschappen in ontwikkeling.doc

Milieu en duurzaamheidsvraagstukken aan de EUR: The rise and fall of ESM

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Erasmus University Digital Repository

EUR Research Repository

EUR Research Repository