Bedrijfsmatig werken bij de overheid is steeds
meer in opmars. Tal van werkwijzen en technieken
uit het bedrijfsleven worden overgenomen en
ingevoerd. Volgens Jane Jacobs is er echter sprake
van twee fundamenteel onverenigbare ethische
stelsels. Het commerciële ethos omvat alle normen
en waarden uit het bedrijfsleven. Winst en de
superioriteit van het marktmechanisme staan hierin
centraal. Het martiale ethos omvat alle normen en
waarden die betrekking hebben op de taken van de
overheid. Zou de overheid bedrijfsmatig kunnen
zijn of worden? Volgens Jacobs zijn beide stelsels
moeilijk tot niet te verenigen. Een bedrijfsmatige
overheid brengt altijd het risico van een
waardeconflict met zich mee. Hoe zakelijk kan de
overheid dan wel opereren? Wij onderzochten dat
bij een aantal projecten waar overheden en
bedrijven samen verantwoordelijk waren voor een
bouwproject of infrastructurele voorziening (PPS).
Aan de hand van onze omschrijving van de zakelijke
overheid zijn aan een aantal experts vragen
voorgelegd met betrekking tot enkele concrete
samenwerkingsverbanden. Op basis van de
bevindingen kunnen we concluderen dat de overheid
zich binnen de grenzen van het martiale ethos
redelijk zakelijk gedraagt. Er zou wel meer
aandacht moeten worden besteed aan de efficiëntie
van projecten alsmede aan de selectieprocedures
van de marktpartijen