De auteur hoopt binnenkort te promoveren aan de Vrije Universiteit op een proefschrift over Hans Jonas. Het paper is niet alleen bedoeld om licht te werpen op bepaalde dilemma’s van de technologische samenleving, maar tevens om de actualiteit van het denken van de conservatieve ethicus Hans Jonas te laten zien en zijn werk opnieuw ter discussie te stellen.We kunnen vragen: “Wanneer is Schiphol groot genoeg geworden?” We kunnen ook vragen: “Wanneer hebben we genoeg rekening gehouden met het over geluidshinder klagende individu?” Het centrale morele dilemma van de technologische samenleving kan begrepen worden als een conflict tussen duurzaamheid en rechtvaardigheid. Aan de ene kant staat het vage, algemene belang van de samenleving bij stabiliteit en continuïteit, aan de andere kant de uiterst concrete, persoonlijke vraag van het individu naar gelijke kansen en rechtszekerheid. Kenmerkend voor de technologische samenleving is dat er geen natuurlijke omstandigheden meer zijn die het individu tot bescheidenheid manen. Daarom doet zich op de terreinen van gezondheid, veiligheid en sociale zekerheid een voortdurend conflict voor rond de vraag: “Wat is genoeg?” Met Hans Jonas wil ik betogen dat een liberale ethiek geen antwoord in huis heeft op deze vraag. Een liberale ethiek kan slechts grenzen stellen aan individuele belangen en de daaruit voortvloeiende technology push door haar beslissing te verdedigen als een keuze voor het minste van twee kwaden. Zij is niet in staat om het individu te verzoenen met het algemene belang van duurzaamheid, wat tot uitdrukking komt in een permanente onvrede onder de bevolking. Juist om de conservatieve vraag naar duurzaamheid weg te halen uit de exclusiviteit van de milieuethiek, bespreek ik de casus: “Wanneer heeft de politie genoeg moeite gedaan om een kindermoordenaar achter tralies te krijgen?
