Trophic relationships between predators in an agricultural landscape

Abstract

Wydział Biologii: Instytut Biologii ŚrodowiskaBadania dotyczące diety oraz zależności – głównie konkurencji pokarmowej – między drapieżnymi ssakami i ptakami, oraz powiązania między drapieżnymi ptakami i ich siedliskiem, prowadzone były w południowej Wielkopolsce. Prace terenowe wykonano w latach 2006-2012 w ekstensywnie użytkowanym krajobrazie rolniczym. Do badanych gatunków zaliczono drapieżne ssaki z rzędu drapieżnych (Carnivora) i drapieżne ptaki z rzędu szponiastych (Acciptriformes), sów (Strigiformes), oraz jeden gatunek spośród wróblowych (Passeriformes). Uzyskane wyniki sugerują, że główną ofiarą większości badanych drapieżników krajobrazu rolniczego był nornik zwyczajny (Microtus arvalis). Wykazano, że frekwencja tego gatunku w diecie myszołowa (Buteo buteo) oraz lisa (Vulpes vulpes) zależy od jego wczesno-wiosennych zagęszczeń. Stwierdzono również, różny stopień nakładania się nisz pokarmowych między badanymi drapieżnikami, w zależności od pory roku, aktywności, masy ciała oraz szerokości niszy pokarmowej. Ogólna analiza pokrycia nisz wskazuje, że konkurencja między drapieżnikami mogłaby być oceniona jako intensywna, głównie ze względu na wysokie spożycie nornika. Jednakże szczegółowa analiza diet poszczególnych gatunków sugeruje, że konkurujące ze sobą drapieżniki, dietę tą różnicowały zgodnie z koncepcją segregacji nisz, m.in. różniły się w konsumpcji ofiar uzupełniających. Wykazano, że u gatunków drapieżnych ssaków – uznawanych jako bardziej synantropijne – udział materiału pochodzenia antropogenicznego w diecie był większy, co pozwala wnioskować, że składnik ten jest łatwym do zdobycia i energetycznie korzystnym rodzajem pokarmu. Przeanalizowane dane wskazują, że za rozmieszczenie ptaków drapieżnych zimą odpowiedzialne były dwa gradienty środowiskowe: rosnące pokrycie polami ornymi i jednoczesny spadek udziału łąk, oraz gradient między układem powierzchni otwartych, a wzrastającym pokryciem lasów. Przedstawione wyniki świadczą o istnieniu wśród drapieżników krajobrazu rolniczego mechanizmów umożliwiających im współwystępowanie. W celu przedstawienia pełniejszego obrazu zależności troficznych wśród drapieżników konieczne będzie w przyszłości: (1) przeprowadzanie badań telemetrycznych; (2) dalsze monitorowanie diety drapieżników; (3) uzupełnienie listy badanych drapieżników o nowe gatunki; (4) dokładniejsze badania zagęszczenia drapieżników oraz ich ofiar.The surveys about diet and interaction (mainly competition) between predators, and relationship between raptors and habitats were studied in southern Wielkopolska (Poland) in 2006-2012. The study area was characterized as an extensive farmland. To the study were selected mammalian species from Carnivora, birds of prey, owls and one selected passerine. The presented results suggested, that main prey of predators living in farmland was common vole (Microtus arvalis). The consumption of this rodent in the diet of common buzzard (Buteo buteo) and red fox (Vulpes vulpes) depended on voles early spring abundances. The trophic niche overlap significantly changed in relation to: period of the year, activity of predators, body mass and trophic niche breadth. Generally, the analysis showed that due to high consumption of voles the competition between the studied species was quite high, because of high consumption of voles. However, if consider detailed diet analysis of particular species it revealed that competing species differed their food niche at least in consumption of alternative preys. The results suggested a continuous gradient in the garbage consumption what correspond with degree of synanthropization of particular species, what could be related to the fact, that this source of food is easy to feed and energy rich. At the community level the distribution of raptors in winter was governed by two major habitat gradients in farmland landscape: increasing coverage of arable land as well as decreasing amount of moved meadows and increasing coverage of forests. The study has revealed the mechanism of co-occurrence between predators of agricultural landscape. To obtain a more holistic picture of trophic interaction it seems necessary to do in the future: (1) telemetric surveys; (2) continuation of diet studies; (3) including new predator species; (4) more detailed study on abundance of predators and theirs preys