Różnice indywidualne ujmowane w terminach typów psychicznych Junga i stylów życia Adlera

Abstract

Stern has drawn attention to the possibility of conducting research into the psychology of individual differences in a manner that treats nomothetic and idiographic approaches as being equal and complementary. Nevertheless, many psychologists, such as Strelau, strongly deny the scientific value of the idiographic approach. Jung's conception of psychological types, as presented here, has been created using the nomothetic approach, and its basic assumptions can be verified using the Myers-Briggs Type Indicator (MBTI). Bearing in mind the fact that Adler's conception of lifestyles was formulated and verified using only the idiographic method of psychography, carried out in the context of individual courses of psychotherapy, I draw attention to the possibility of using, for this purpose, my own Action Styles Questionnaire (ASQ), which offers some elements essential to the idiographic approach: e.g. a bipolar structural scale of individual preferences articulated in terms of cooperation with others on the one hand, and security and self-protection on the other (CO-SP) - one which may be considered convergent with Adler's description of creative and uncreative lifestyles. Psychometric data obtained from the students (N=388) in respect of MBTI and ASQ were subjected to statistical covariation analysis (textit{r}-Pearson). Additionally, four homogeneous types were demarcated, using statistical cluster analysis. The final results obtained indicate that MBTI attitude scales (extroversion and introversion) are significantly covariant with the results for persons belonging to different types along the bipolar CO-SP scale. However, there were almost no differences between the results obtained when using ASQ scales and when using the scales for the three pairs of psychological functions measured by MBTI.Stern wskazywał na możliwość prowadzenia badań w psychologii różnic indywidualnych zarówno  według założeń podejścia nomotetycznego, jak i idiograficznego. Niemniej wielu psychologów, m.in. Strelau, neguje wartość naukowo-badawczą podejścia idiograficznego. Prezentowana koncepcja typów psychicznych Junga była sformułowana zgodnie z założeniami podejścia nomotetycznego. Jej podstawowe założenia można weryfikować za pomocą Myers-Briggs Wskaźników Typów (MBTI). Mając na uwadze, iż koncepcja stylów życia Adlera była sformułowana zgodnie z założeniami podejścia idiograficznego i weryfikowana jedynie metodą psychografii w procesie psychoterapii indywidualnej, wskazuję na możliwość wykorzystania w tym celu Uchnasta Kwestionariusza Stylów Działania (KSD). KSD zawiera bowiem pewne istotne elementy dla podejścia idiograficznego, m.in. strukturalną dwubiegunową skalę indywidualnych preferencji (każdej z osób badanych) w wymiarze: współdziałanie --- zabezpieczanie i obrona siebie (WZ), który można uznać jako zbieżny z Adlera charakterystyką twórczego i nietwórczego stylu życia. Psychometryczne dane liczbowe uzyskano z badań studentów (N=388) za pomocą MBTI i KSD. Zostały one poddane statystycznej analizie współzmienności (r-Pearsona). Nadto, przy pomocy statystycznej analizy skupień k-średnich, wyodrębniono cztery homogeniczne grupy osób o różnej strukturze osobowości. Ujawniono, iż jedynie wyniki liczbowe uzyskane za pomocą MBTI w skalach postaw (ekstrawersji i introwersji) są znacząco współzmienne z wynikami osób przynależących do różnych typów w wymiarze WZ. Natomiast nie ujawniły się u wyodrębnionych grup osób różnice między ich wynikami w skalach KSD a wynikami w skalach trzech par funkcji psychicznych mierzonych za pomocą MBTI