Београд : Институт за нуклеарне науке "Винча" : Друштво за заштиту од зрачења Србије и Црне Горе
Abstract
Radon concentrations in soil gas in Croatia were measured from 2005-2013 with the
AlphaGUARD and from 2013- with RM-2 measuring systems, while soil permeability
was measured with the Radon-JOK device since 2015. Measurements of both
parameters were performed at 412 locations, mostly in the vicinity of schools and
kindergartens and the obtained average value of radon in soil gas was 48 kBq m-3 with
standard deviation of 52 kBq m-3. It is important to emphasize that there are areas with
radon concentrations up to 550 kBq m3
.
Geogenic radon potential (GRP) has been constructed by “Neznal approach” and a
new subclassification with 7 classes (1- very low, 2 – low, 3 – medium lower, 4 –
medium higher, 5 – high, 6 – very high, 7 – extremely high) is being introduced. The
obtained average GRP of 28 ± 29 (“Neznal equation”) or 3.30 ± 0.96 (classes)
classifies the soil of Croatia into soil of medium GRP.Koncentracije radona u tlu u Republici Hrvatskoj su mjerene AlphaGUARD mjernim
sustavom (Genitron Instruments) od 2005. do 2013., a potom se mjere RM-2 mjernim
uređajem (Radon v.o.s., Češka Republika). Premeabilnost tla mjeri se od 2015. godine
Radon-JOK uređajem (Radon v.o.s., Češka Republika). Mjerenja se uglavnom obavljaju
u blizini škola i vrtića. Dosad je izvršeno 412 mjerenja oba parametra. Prosječna
koncentracija radona u tlu iznosi 48 kBq m-3 s pripadnom standardnom devijacijom od
52 kBq m-3. No, postoje i područja u kojima je mjerena koncentracija radona u tlu i do
550 kBq m-3
.
Geogenski radonski potencijal (GRP) je izračunat tzv. češkim pristupom iz empirijske
jednadžbe, a uvedena je i nova subklasifikacija kojom se kontinuirane vrijednosti
GRP-a svrstavaju u klase: (1- vrlo nizak, 2 – nizak, 3 – niži srednji, 4 – viši srednji, 5 –
visok, 6 – vrlo visok, 7 – izrazito visok). Izračunate vrijednosti GRP-a iznose 28 ± 29
(empirijska kontinuirana vrijednost) odnosno 3,30 ± 0,96 (klase) čime se tlo u Republici
Hrvatskoj, u prosjeku, klasificira u srednji geogenski radonski potencijal