Amghar, B.

Bloemers, F.W.

DSpace at VU

Critical Care nr. 03/2012
pagina 21
Cryo-compressietherapie  
bi j  traumapatiënten
Om onder andere zwelling en pijn na een arthroscopie tegen te gaan, zijn er 
verschillende behandelmethoden. Dit artikel beschrijft een onderzoek naar 
de toepasbaarheid en veiligheid van een cryo-compressieapparaat in de 
postoperatieve behandeling na een arthroscopie van de knie.
Na een distorsie van een gewricht wordt meestal als eerste 
behandeling een drukverband aangelegd. Als onderdeel van 
‘RICE’ (Rest, Ice, Compression and Elevation) is applicatie 
van koude (cryotherapie) ook goed voor de pijnbestrijding 
en het tegengaan van de zwelling. Deze behandeling gaat 
gepaard met relatief weinig complicaties, lage kosten en is 
gemakkelijk toe te passen. Cryotherapie kan op verschil-
lende manieren worden toegepast, zoals met verpulverd ijs 
in een zak of met herbruikbare gelpacks. Met cryotherapie 
wordt getracht het weefsel te koelen zodat het ontstekings-
proces beperkt wordt. Door de lagere temperatuur wordt de 
secundaire, hypoxische schade door ontstekingsreactie be-
perkt en wordt het herstel versneld.1
Intermitterende, pneumatische druk vergemakkelijkt de 
veneuze afvoer. Het voorkomt stilstand van veneus bloed, 
zorgt voor een toegenomen arteriële bloedstroom en drijft 
vrij vocht terug in de circulatie als de toegepaste compressie 
de hydrostatische druk binnen de vaten overschrijdt.2
Al enige tijd zijn er manchetten die gevuld worden met ijs-
water en op die manier koelen. Hierbij ontstaat er ook me-
chanische druk op het weefsel. Daarnaast zijn er apparaten 
ontwikkeld waarbij de druk in de koelende manchet door 
een compressor opgebouwd wordt en ook instelbaar is. 
Onderzoek met apparaten die zowel actief druk geven en 
koelen, is schaarser en richt zich voornamelijk op de behan-
deling van blessuren van atleten. 
Methode
In dit onderzoek werden patiënten in VU medisch centrum 
geïncludeerd die voor een arthroscopie van de knie kwamen 
en direct postoperatief met cryo-compressie behandeld zijn. 
Hiervoor onderzochten we retrospectief de poliklinische en 
klinische status van de patiënten die in 2011 voor een arthro-
scopie kwamen. Er werd gekeken naar diverse parameters 
zoals leeftijd, geslacht, indicatie voor arthroscopie, verrichte 
ingrepen tijdens de arthroscopie, (poliklinisch) ziektebeloop en 
de eventuele bijwerkingen. 
Contra-indicaties voor de compressie- en koeltherapie waren 
bekend veneus en arterieel vaatlijden. 
De patiënten die een arthroscopie van de knie hebben onder-
gaan, werden postoperatief op de verpleegafdeling met een 
sessie cryo-compressies behandeld. De toepassing bestaat uit 
drie periodes van dertig minuten met tussendoor pauzes van 
dertig minuten waarin het apparaat uit staat. 
Het gebruikte apparaat (Game Ready® CoolSystems Inc. uit 
Alameda, Verenigde Staten) bestaat uit een controlepaneel met 
een waterreservoir en een kniebandage. Deze bandage bestaat 
uit een lucht- en watercompartiment. Het reservoir wordt met 
het ijswater gevuld en vervolgens kan men op het controlepa-
neel de tijdsduur, druk en temperatuur instellen. Een elektri-
sche compressor zorgt voor de benodigde juiste druk in de 
bandage (zie de foto). Er is een relatief sterke accu ingebouwd 
waardoor het apparaat ook ambulant gebruikt kan worden.
A u t e u r s
> B. Amghar, student geneeskunde
> Dr. F.W. Bloemers, traumachirurg
Beiden werkzaam in VU medisch centrum, Amsterdam
M
e
d
is
c
h
Critical Care nr. 03/2012
pagina 22
Om de ervaringen van verpleegkundigen die de bandage 
aanleggen te onderzoeken, is een vragenlijst opgesteld waar-
in onderwerpen bevraagd werden als: indruk van de werk-
zaamheid, klachten van patiënten, gebruikersgemak, voor- 
en nadelen van het gebruik en het optreden van storingen. 
De vragenlijst is anoniem ingevuld door de verpleegkundi-
gen van de verpleegeenheid waar de patiënten na de arthro-
scopie verbleven. 
Resultaten
In 2011 werden meer dan zestig patiënten geopereerd door 
middel van een arthroscopie van de knie. Na aanschaf van 
het apparaat in het voorjaar van 2011 werden, na een in-
structie van de verpleegkundigen van de afdeling, hiermee 
twaalf patiënten postoperatief behandeld. Alle patiënten 
voldeden aan de inclusiecriteria. De karakteristieken van 
deze patiënten staan in tabel 1.
Tabel 1. Karakteristieken van de geïncludeerde patiënten. 
Tijdens de arthroscopie werd bij de meeste patiënten een 
partiële meniscectomie verricht (11 patiënten). Bij één pa-
tiënt werd een totale meniscectomie verricht. 
Postoperatief beloop
Gemiddeld verbleven de patiënten zes uur op de afdeling. 
Op de afdeling hebben de verpleegkundigen weinig proble-
men gerapporteerd. Er werd tweemaal misselijkheid ge-
noemd en eenmaal passagere incontinentie voor urine. Dit 
zijn symptomen die niet in verband staan met de behande-
ling met cryo-compressie. 
Ook in de postoperatieve dagen zijn geen ernstige bijwerkin-
gen opgetreden. De gemiddelde duur van het poliklinische 
contact bedroeg acht weken. Twee patiënten waren nog niet 
uit de controle ontslagen. De voornaamste klacht die gemeld 
werd, was pijn (zes maal genoemd). Hydrops (vochtopho-
ping) werd in drie gevallen vastgesteld. Door één patiënt 
werden nog slotklachten genoemd en een andere patiënt had 
last van een bandgevoel. 
Ervaring van de verpleegkundigen 
Twaalf verpleegkundigen hebben de vragenlijst over hun 
ervaringen met Game Ready® ingevuld. Gemiddeld heeft 
men geschat 2.5 keer met het apparaat gewerkt met een 
range van 0 tot 8. 
Er werd gevraagd welke indruk de verpleegkundigen hadden 
van de werkzaamheid van de behandeling en wat zij hiervan te 
horen kregen van de patiënten. Het meestvoorkomende ant-
woord op deze vraag was een “prettig gevoel (of goede in-
druk)”, dit werd twaalf keer genoemd. Daarnaast werd “ver-
lichting van de pijn” zeven keer genoemd en “vermindering 
van de zwelling” één keer. De enige klacht die de verpleegkun-
digen rapporteerden was een “soms een te koud gevoel”, dit 
werd vijf keer genoemd. De meerderheid (zeven keer ge-
noemd) heeft echter geen klachten van de patiënten vernomen. 
Bij het aanbrengen is zeven keer gemeld dat de omvang van 
het apparaat (grootte en/of gewicht) het gemak vermindert. 
Maar vrijwel iedereen (elf keer genoemd, één keer onbeant-
woord) is van mening dat het aansluiten van het apparaat en 
de bandage geen problemen opleveren. Het in werking zetten 
ging bij vijf respondenten in het begin moeizaam, bij vier res-
pondenten gemakkelijk. Bij drie verpleegkundigen bleek de 
handleiding noodzakelijk en één keer is er niets ingevuld.
Er werden verschillende voor- en nadelen genoemd van het 
gebruik (tabel 2).
Ten slotte werd er aandacht besteed aan eventuele proble-
men of defecten die zijn opgetreden tijdens de behandeling. 
In het merendeel van de gevallen (acht keer) zijn er geen 
problemen opgetreden. Wel is vier keer een probleem met 
het ijswater gerapporteerd. Dit waren voornamelijk proble-
men met het waterniveau.
Discussie 
In de literatuur zijn verschillende complicaties met de toepas-
sing van koeling en compressie met elkaar in verband ge-
bracht. Er zijn casussen van bevriezing3-5, neuropathie6-9 en 
zelfs het compartimentsyndroom10 beschreven. In deze retro-
spectieve studie bleek de toepassing van cryo/compressie onge-
Game Ready®
Aantal patiënten 12
Geslacht (man: vrouw) 6:6
Gemiddelde leeftijd (range) 38 jaar (20-58)
Geopereerde knie (rechts: 
links)
5:7
Gemiddelde duur van de 
arthroscopie (range)
34 minuten (25-50)
Postoperatieve fysiotherapie 
(ja: nee)
8:4
Aantal keer 
genoemd
Voordelen:
Het prettige (aangename) gevoel 6
(Mogelijk) minder zwelling 4
Verlichting van de pijn 3
(Mogelijk) minder gebruik van pijnmedicatie 1
Mogelijkheid veel parameters op het apparaat 
in te stellen
1
Nadelen:
Organisatorische problemen (meerdere 
patiënten op afdeling)
5
Problemen met instellen (hulp nodig, etc.) 3
Omvang van het apparaat (grootte/gewicht) 3
Noodzaak aansluiting op het lichtnet/accu niet 
opgeladen
2
Onduidelijke foutmeldingen van het apparaat 1
Hygiëne (bijvoorbeeld na nabloeding) 1
Tabel 2. Voor- en nadelen van de Game Ready®.
Critical Care nr. 03/2012
pagina 23
vaarlijk en werd een reductie in pijn gezien. De opzet van deze 
retrospectieve studie heeft beperkingen. We waren afhankelijk 
van de kwaliteit van de gegevens uit de statussen. De gegevens 
daarin waren in enkele gevallen vrij summier of onvolledig. 
De ervaringen van de verpleegkundigen zijn over het geheel 
gezien positief te noemen. De indruk die zij hebben gekregen 
van de therapeutische werkzaamheid is veelbelovend. Ook 
voor perioperatieve zorg is de cryo-compressietherapie toepas-
baar. Er kon niet veel gezegd worden over de mate waarin de 
behandeling daadwerkelijk voor een beter postoperatief be-
loop zorgt. De VAS-pijnscores en andere variabelen die be-
langrijk zijn om het effect van de behandeling te meten, zijn 
tijdens de opname niet structureel genoteerd. Hierdoor was 
het onderzoek niet goed geschikt om de groep met cryo-com-
pressie te vergelijken met de groep zonder deze behandeling. 
Conclusie 
In dit onderzoek zijn geen ernstige bijwerkingen of compli-
caties opgetreden na het gebruik van het cryo-compressieap-
paraat. Er is wel door een aantal van de patiënten gerappor-
teerd dat de temperatuur te laag werd. Om bijwerkingen in 
de vorm van bevriezing of, zeldzamer, neuropathie te voor-
komen, dient men de patiënten goed te observeren en moet 
er geïnformeerd worden naar eventuele klachten. 
Een prospectieve studie kan mogelijk evidence leveren voor 
afname van zwelling en pijn en daardoor leiden tot een kor-
tere ligduur in het ziekenhuis met mogelijk een sneller post-
operatief herstel. Het is goed om technieken en nieuwe ont-
wikkelingen in de sportmedische wereld bij te houden en 
deze toe te passen in het ziekenhuis. <
L i t e r a t u u r
1. Knight KL. Cryotherapy in sport injury management. Champaign, IL: 
Human Kinetics. 1995. p. 301.
2. Chen AH, Frangos SG, Kilaru S, Sumpio BE. Intermittent pneumatic 
compression devices - physiological mechanisms of action.
3. McGuire DA, Hendricks DS. Incidences of frostbite in arthroscopic knee 
surgery postoperative cryotherapy rehabilitation. Arthroscopy. 2006 
Oct;22(10):1141.e1-6.
4. Brown WC, Hahn DB. Frostbite of the feet after cryotherapy: a report of 
two cases. J Foot Ankle Surg. 2009 Sep-Oct;48(5):577-80.
5. Høiness PR, Hvaal K, Engebretsen L. Severe hypothermic injury to the foot 
and ankle caused by continuous cryocompression therapy. Knee Surg 
Sports Traumatol Arthrosc.1998;6(4):253-5.
6. Babwah T. Common peroneal neuropathy related to cryotherapy and 
compression in a footballer. Res Sports Med. 2011 Jan;19(1):66-71.
7. Moeller JL, Monroe J, McKeag DB. Cryotherapy-induced common 
peroneal nerve palsy. Clin J Sport Med. 1997 Jul;7(3):212-6.
8. Bassett FH, Kirkpatrick JS, Engelhardt DL, Malone TR. Cryotherapy-indu-
ced nerve injury. Am J Sports Med. 1992 Sep-Oct;20(5):516-8.
9. Drez D, Faust DC, Evans JP. Cryotherapy and nerve palsy. Am J Sports 
Med. 1981 Jul-Aug;9(4):256-7.
10. Khajavi K, Pavelko T, Mishra AK. Compartment syndrome arising from use 
of an electronic cooling pad. Am J Sports Med. 2004 Sep;32(6):1538-41. 
Een elektrische compressor zorgt voor de benodigde juiste druk in de bandage.


Cryo-compressietherapie bij traumapatiënten

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

DSpace at VU

NARCIS