F’dan l-artiklu, l-awtur jitkellem dwar is-Semin u lsienhom u mil-liema art oriġinaw dawn is-Semin.N/

Zarb, Serafin M.

OAR@UM

IS-SEMIN U L-ILSIEN TAOhHOM (r) MINN LIEMA ART HARGU S-SEMIN. Alina rajna kemm rna' tul iz-zmenijiet xterdu s-semin u kemm artijiet liadu talit idejhom (2). Issa sabiex inkunu nistgliu naraw kif is-semin tnisslu minn xulxin, huwa meli-tieg li n:fittxu qabel xejn liema hija 1-ewwe1 art li :fiha gliammru s-semin, fejn dehru 1-evvwel, minn fejn liargu. L-isem ·'se.min" rna j:fissirx sewwa sew ir-razza. Is-semin huma bicca mir-razza bajda, blia1 rna huma 1-arin. Glialhekk talit 1-isem ta' "semin" gliandna nifhmu dawk in-nies li jit-liaddtu b'wielied minn dawk 1-ilsna li huma magliru:fin blia1 ilsna semin u li minnhom gliad nitliaddtu il quddiem. L-isem "semin" glia1daqshekk rna j:fissirx ir-razza, imma, 1-ilsien ta' dawn in-nies (3). L-ewwel wielied 1i sejjali li1 din il-gliaqda ta' nies "semin" huwa Eichorn (4); u lia dan 1-isem mill-ktieb imqaddes ta1-Genesi. Fl-irjus X u XI imur iqassam in-nies ta' zmienu :fi tliet gliaqdiet, daks kemm kienu ulied Noe: Sem missier is-semin, Ham missier il-liamin u J afet missier il-jafetin. Il-Ium i1-kittieba kollha zammew dan 1-isem sabiex i:fissru dawk in-nies li jitfiaddtu ilsien semi. Ilhom minn zmien twil jitliabtu 1-gnorrief sabiex jaqtgliu i1-kwistjoni mnejn gew is-Semin : u hiss fi-aliliar snin tas-seklu li liareg beda jfegg id-daw1 li 1-1um gliandna fuq dil-liaga. Il-bicca 1-kbira ta1-kittieba ta1-1um izommu li s-semin huma gejjin mill-Gliarabja. IZda 1-kittieba qodma (1) Jissokta minn "IL-MALTI" ta' 1-1927 P.P· :17-41. - Nizzu-hajr Iii Dun P.P. Grima talli f'dan 1-alihar artiklu li hrigna fuq "Art is-Semin" silifna is-sahih glicl11l tieghu, li gibna fil-pag. 39, sabiex ingibu quddiem ghajnejn il-qarrejja dak li konna fissirna mill-ahjar li stajna, bil-kliem. (2) Ara "IL-MALTI" 1927 pp. 37-41. (3) Ara dak li ghedna f'"lL-YIALTI" ta' 1926 pag 122 il-glialiex 1-ilsien ma ghandux x'jaqsam mar-razza. Fost is-semin insibu wkoll ir-razza sewda, bhal ma huma il-Habx (Etjopici). (4) EICHORN, Einleitung in das Alte Testament 2, Leipzig 1787. Ara NoELDECKE, Encyc. Brit., XXI, pag. 641 rna kinux ta' din i1-fehrna u 1-anqas bejniethom rna kienu ta' fehma wat:ida. Kien hemm min t:iaseb li s-semin t:iargu minn 1-Armenja (5; jew mill-bat:iar Kaspju (6), u onrajn ignidu 1i gew minn 1-Affrika sewvva sew mid-desert tas-Sannara (7). Alina jidhri1na, rna' liafna kittieba hekk qodma kif ukoll ta' zminijietna (~), 1i 1-fehma 1i s-semin nargu mill-Gnarabja u sewwa sew mill-Gliarabja ta' fuq in-nana tal-Ka1dea (9), hija aktarx it-tajba. Il-gnaliex, kif anna gnad naraw izjed fit-tul i1-quddiem, is-semin taz-zminijiet kollha xterdu dejjem mill-Gnarabja, ghaddew mill-Kaldea u max-xatt ix-xatt ta' l-Ewfrati baqgnu te1gl1in il-fuq il-fnq .1ejn is-Sirja, minn fejn xterdu fil-Palestina u 1-hemm mill-Gordan sa fl-Eg·ittu. Fil-ktieb imqaddes tal-Genesi anna niltaqgnu ma' nies Abraham l-ewwe1 darba fil-Kalrlea u billi isimhom huwa gnarbi juri bic-car li kienu gejjin mill-Gnarabja. Abraham ma' niesu tela' fis-Sirja (Harnm), mnejn nizel fil-Pdestina u baqa' sejjer fl~Egittu, M:in-nisel Abraham liargu 1-Lhud. Gnalhekk mill-Genesi alina naraw li l-Lhucl gew mill-Gna-rabja, u blial-Lhud hekk ukoll nuthom is-semin l-onra gew mill-Gnarabj a. P. Serafin M. Zarb, u.P. (5) Li s-se min nargu mill-Armenja kienet 1-aktar fost il-fehmiet li sabet min izommha, il-gnaliex donnha tinsab sa fil-ktieb imqaddes tal- .>:enesi. !ida 11-lum ma taqrax tilief xi wiened 'I hawn u 'I hemm II gliad gt1andu din il-fehma. Ara NoELDECKE, op. cit. XX, 64:{-IGNAZIO GuiDI, Della sede pri-mitiva dei Popoli Semiti (Fil-lvfemorie della R. Accademia dei Licei, 1879, Ill Serie, Vol. III, p, 50.) (6) Heide fost 1-olirain !den jaliseb l~. HENAN, Hisloire generale des langues semili(jllCS 2, p. 29 u fi zmenijietna is-Senatur IGNAZ!O GUIDI, op. cit., p. 51. (7) L-ewwcl wiened li zamm din il-fehmn !den T. NoELDECKE u il-Ium izommha ukoll L. llEINISCH, Das personliche FiiJ·wort... in den Chamito-Semitisceen Sprachcn, Wien 1909. (8) Ara Sayee, Assyrian Grammar for Comparalir>e purposes, p. 13. -Sprenger, Die alle Geographic Ara/Jiens, § 427. - Schrader, Die Abstam-mung dcr Clwldller und die Ursil=e der Semitcn, flz-Zeitsch. d. Deutsch. Morgen. Gesell., XXVII, p. 397 ss. u liafna olirajn. (9) Ara "IL-MALTI" ta' 1927. p. il7. 

Is-semin u l-ilsien tagħhom

https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/47205/1/Is-Semin%20u%20l-ilsien%20tag%c4%a7hom.pdf

Is-semin u l-ilsien tagħhom

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

OAR@UM