Çeşitli endüstriyel prosesler sonucu oluşan zararlı atıkların konvansiyonel metotlar ile uzaklaştırılması çevresel açıdan büyük sakıncalar doğurmaktadır. Bu çalışmada, zararlı atıkların tanım ve tespiti yapılarak, zararlı atık yönetim sistemini ortaya koymak amacıyla, otomotiv endüstrisi zararlı atıklarından metal çamuru, fosfat çamuru ve endüstriyel arıtma çamuruna solidifikasyon/stabilizasyon(S/S) teknolojisi uygulanmıştır. Katılaştırma malzemesi olarak portland çimentosu kullanılarak, hazırlanan briketlere basınç dayanım testleri uygulanmış ve sızıntı özellikleri tespit edilmiştir. Başlangıçta zararlı atık tespiti yapılan atıklar için yönetim biçimi olarak, (S/S) teknolojisi uygulandıktan sonra gerek düzenli depolama sahalarına uzaklaştırma, gerekse grobeton olarak geri kazanım, detoksifikasyon ve atık minimizasyonu sağlanmaktadır. Yapılan çalışmada, zararlı atıkların yönetiminde (S/S) teknolojisinin uygun bir yöntem olduğu görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Atık minimizasyonu, detoksifikasyon, geri kazanım, S/S teknolojisi, zararlı atık.Disposal of hazardous wastes originated from several industrial processes after treatment with conventional methods have been causing some problems for treatment plants and environment. During experimental studies, the solidification /stabilization technology have been applied to the metal sludge, as well as the phosphate sludge and the industrial treatment sludge, which was originated from automotive industry. The experiments have been carried out in four stages. At the first stage, these wastes have been classified as hazardous wastes. In the second stage the essays have been done using portland cement and, solidified materials have been prepared. In the third stage, comprehensive strength tests have been done for solidified materials. According to these results, it has been concluded that the solidification is a suitable treatment process for all three types of wastes. Furthermore, recovering the waste as concrete without iron was posssible as humid forms of industrial treatment sludge and phosphate sludge with low waste ratios. In the last stage, the leaching properties of briquettes prepared with solidification process have been determined. After applying solidification treatment technology to the wastes which are previously determined as hazardous waste, it has been proposed either disposal at landfill or recover as concrete without iron. According to these management approaches, it has been concluded that all of three wastes have been detoxified. As a result it has been found that solidification is the most appropriate treatment method for this type of waste material. Keywords: Waste minimization, detoksification, recovery, S/S technology, hazardous waste.
