,,Ég vissi ekki í hvorn fótinn ég átti að stíga": áhrif geðrænna raskana á lífsstíl einstaklinga

Abstract

Verkefnið er lokað til jan. 2010Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna áhrif geðrænna raskana á lífsstíl einstaklinga. Rannsóknin var unnin eftir eigindlegri aðferðarfræði og stuðst var við aðferðir Vancouver-skólans sem leggur fyrirbærafræði til grundvallar. Tekin voru viðtöl við 12 einstaklinga til að skilja upplifun þeirra á geðrænum röskunum og lífsstílsbreytingum sem þeim fylgja. Í rannsókninni var stuðst við eftirfarandi skilgreiningu á lífsstíl: Lífsstíll er samansafn eiginleika sem einstaklingar tileinka sér og þróa með tímanum. Talið er að erfðir, gáfur, skapgerð, fjölskylda, jafningjar og félagsleg staða hafi áhrif á lífsstíl, sem og umhverfislegir þættir líkt og samskipti. Með hugtakinu er reynt a ð útskýra einkennandi hegðun og þær reglur sem stjórna henni. Reglurnar fara oft eftir þeim gildum og venjum sem eru ríkjandi hverju sinni. Helstu niðurstöður voru þær að við upphaf veikindanna fór að bera á aukinni félagslegri einangrun hjá einstaklingum og samfara því dró verulega úr samskiptum og félagslegri færni. Eftir því sem einangrunin ágerðist hurfu sérkenni einstaklingsins og eiginleikar hans. Niðurstöðurnar benda einnig eindregið til þess að endurhæfing geti unnið gegn áhrifum sjúkdómsins og meðal annars komið í veg fyrir félagslega einangrun. Aðrar niðurstöður beinast að áhrifum geðrænna raskana á aðstandendur og aðstæður þeirra. Þar voru afleiðingarnar að fjölskyldutengsl efldust, samstarf jókst og samheldnin varð meiri. Ályktanir rannsakenda eru þær að málefni einstaklinga með geðrænar raskanir eru mjög mikilvæg og þurfa athygli samfélagsins í heild. Einstaklingar sem greinast með geðrænar raskanir, hafa allar forsendur til að geta náð árangri í lífinu og mikilvægt er að stuðla að aukinni vitundarvakningu í samfélaginu. Fordómar gagnvart geðrænum röskunum eru algengir og því er mikilvægt að mati rannsakenda, að efla vitund almennings og heilbrigðisstarfsmanna um geðrænar raskanir. Þeir einstaklingar sem greinast með geðrænar raskanir þurfa að gera sér grein fyrir að lífsstíll er breytilegur og þótt þeir hafi misst tökin á lífinu um tíma, eru forsendur fyrir því að hægt sé að byggja upp lífsstílin að nýju og ná þannig tökum á tilverunni