Contains fulltext :
                  3767.pdf (publisher's version ) (Open Access

Biegel, C.

Böcker, A.G.M.

Scheepers, P.L.H.

Tjoen-Tak-Sen, K.

Radboud Repository

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University
Nijmegen
 
 
 
 
This full text is a publisher's version.
 
 
For additional information about this publication click this link.
http://hdl.handle.net/2066/14483
 
 
 
Please be advised that this information was generated on 2014-11-11 and may be subject to
change.
Boekbesprekingen
schappelijk* en niet ‘intrapsychisch' te noemen. Overigens doet deze kritiek niets af aan 
het belang van het boek van Felling c.s. ten aanzien van het bieden van een verklaringsmo­
del voor e tnocentr isme; wel geeft zij aan dat de wetenschapstheoretische fundering voor 
de keuze van de theoretische perspectieven niet sterk is.
Mijn conclusie is dat het boek van Felling c.s. een aanrader  is voor onderzoekers  op het 
gebied van politieke en culturele opvattingen.
W. Meeus
Claudia Biegel, Anita  Boeker en Kennet Tjoen-Tak-Sen, Rassendiscriminatie... tenslotte 
is het verboden bij de wet. Tjeenk  Willink, Zwolle 1987, 159 p.
Uit allerlei onderzoeken  is genoegzaam bekend geworden dat etnische minderheden in 
Nederland regelmatig met discriminatie van de zijde van Nederlanders te maken krijgen. 
Discriminatie is sinds 1971 wettelijk strafbaar. Bij nader onderzoek bleek evenwel dat de 
antidiscriminatieartikelen uit het W etboek van Strafrecht weinig toegepast worden, te r­
wijl de mogelijkheden om aangifte te doen van discriminatie juist de laatste jaren uitge­
breid zijn. De drie onderzoekers ,  verbonden aan het Instituut voor Rechtssociologie te 
Nijmegen, verrichtten in opdracht van het ministerie van Justitie onderzoek naar de vraag 
waarom zo weinig discriminatieklachten uiteindelijk voorgelegd worden aan een straf­
rechter. Zij gingen na welke selectiemomenten en selectieoverwegingen toegepast wor­
den door respectievelijk mensen die zich op enigerlei wijze gediscrimineerd voelen (kla­
gers), instanties die deze klachten in behandeling nemen (intermediaire organisaties, 
zoals advocaten en gemeenteli jke en particuliere meldpunten),  de politie en het O p en ­
baar Ministerie.
Uit het onderzoek  blijkt dat klagers reeds veelvuldig discriminatie ervaren hebben alvo­
rens zij aangifte doen van een geval van discriminatie waar zij naar hun gevoel niet meer 
om heen kunnen. Naar  schatting wordt minder dan 30% van de grieven inzake discrimina­
tie omgezet in klachten. Intermediaire  organisaties selecteren ook streng voordat zij be­
sluiten om een klacht aan een strafrechterlijke instantie voor te leggen, hetgeen met onge­
veer 25% van de geregistreerde klachten gebeurt.  Deze organisaties doen dat pas wanneer 
de klacht relatief duidelijk is: wanneer  er bij voorbeeld getuigen en/of bewijzen voorhan­
den zijn. De politie krijgt weinig te maken met klachten over discriminatie. En wanneer 
dat gebeurt ,  heeft zij de neiging om deze klachten te transformeren naar andere strafrech­
terlijke noemers  (vernieling of bedreiging), welke dan routinematig afgehandeld worden. 
Klachten over de politie zelf worden veelal informeel afgehandeld. Zowel de politie als de 
intermediaire organisatie blijken met name terughoudend wanneer de discriminatie zich 
voordoet in voortdurende  relaties (tussen buren bij voorbeeld),  omdat zij verwachten dat 
het strafrecht dan polariserend zal werken. Het O penbaar  Ministerie seponeert 50% van 
de discriminatiegevallen, veelal wegens gebrek aan wettig bewijs. Ook het O penbaar  Mi­
nisterie is te rughoudend  om klachten over discriminatie binnen voortdurende relaties 
door te sluizen. D aaren tegen  blijken vooral klachten over discriminatie in het uitgaansle­
ven wel voorgelegd te worden aan de strafrechter.
Bij vrijwel alle be trokkenen  bestaat onduidelijkheid over de definitie van discriminatie. 
De betreffende wetsartikelen bieden veel ruimte voor interpretatie. Deze onduidelijkheid 
leidt tot onzekerheid  bij be trokkenen: is dit nu wel of geen discriminatie en zijn er nu wel 
of niet voldoende bewijzen voor? D aarom  is de belangrijkste aanbeveling van het boek 
gericht aan officieren van justitie: zij zouden duidelijkheid moeten scheppen over de Ín­
houd van de wettelijke antidiscriminatienorm.
427
SG 88/6 (jg XXXV)
Deze studie is uniek in Nederland. Het is de auteurs gelukt om hun vragen duidelijk te 
koppelen aan de rechtssociologische theorievorming. Zij slagen er steeds in om de op cre­
atieve wijze verzamelde gegevens te verbinden met de onderzoeksvragen. De resultaten 
worden, waar mogelijk. vergeleken met studies in andere landen. De studie is in zeer hel­
dere bewoordingen gesteld. Het informatiegehalte is hoog. Deze studie is niet alleen van 
belang voor vertegenwoordigers van de strafrechterlijke macht; wellicht nog meer voor 
vertegenwoordigers van de intermediaire organisaties die verscheidene logistieke advie­
zen aangercikt krijgen.
Peer Scheepers
M. A kkerm ans ,  H. D oorcw aard  en F. Huijgen (red.) .  Autonomie als arbeidssociologisch 
vraagstuk. Kerckebosch BV, Zeist 1987, 237 p.
J .A .P .  van H oof  zal in 1963 niet hebben vermoed dat bijna vijfentwintig jaar  later het the ­
ma ‘au tonom ie’ centraal zou staan in de vriendcnbundel die hem is aangeboden ter gele­
genheid van zijn afscheid als hoogleraar in de Sociologie van Arbeid en Bedrijf aan de Ka­
tholieke Universiteit Nijmegen. De keuze van het thema is niet alleen een vriendelijke 
verwijzing naar  zijn interessante proefschrift Autonomie en motivatie van arbeiders in in­
dustriële bedrijven. A u tonom ie  staat in de jaren  tachtig internationaal meer dan ooit in het 
centrum van arbeidssociologisch onderzoek en krijgt veel aandacht in het m aatschappe­
lijk debat over nieuwe vormen van werkorganisatie. Zoals te verwachten was, wordt het 
begrippenkader uit Van Hoofs dissertatie in de afscheidsbundel uitvoerig geciteerd. Bo­
vendien wordt vastgesteld dat het nog steeds hout snijdt. Opmerkeli jk  is echter dat deze 
theoretische noties in het recente debat over autonomie vrijwel geen rol hebben gespeeld, 
ook niet in het werk van de nu citerende auteurs. Je moet kennelijk vertrekken om weer 
on tdekt  te worden.
De bundel bestaat uit vijftien bijdragen van negentien schrijvers. Na inleidende s tuk­
ken (redactie.  Van Dijck) over Van H oof en over de ontwikkeling van het autonomiebe- 
grip wordt au tonom ie als arbeidssociologisch vraagstuk onder  vier gezichtspunten be­
schouwd. Het eerste is ‘autonomie en kwaliteit van de arbeid '.  Bij dit gezichtspunt zijn 
artikelen ondergebracht over de aansluiting tussen onderwijs en arbeid (Geurts ,  Hövels, 
Van O nna)  en over professionele arbeid (Mok). Het tweede gezichtspunt is ‘autonomie en 
medezeggenschap '.  De artikelen gaan over de invloed van ondernemingsraden op de 
flexibele organisatie (W arm erdam , Kraaijkamp, Van den Berg, Heijink), bepalingen 
over de organisatie van het werk in C A O ’s (W outers ,  A kkerm ans)  en over de dialectische 
relatie tussen ondernem ingsraad  en vakbond (A kkerm ans,  Wouters).  Ten derde wordt 
autonomie beschouwd vanuit het gezichtspunt ‘kwaliteit van de organisatie '.  De Sitter be­
schrijft de beheersingsstructuur van de voorbereidende en onders teunende functie; Van 
Westerlaak behandelt  ervaringen met kwaliteitskringen en kwaliteitszorg in relatie tot au ­
tonomie en motivatie van medewerkers;  Buitendam verkent de randvoorwaarden voor 
flexibiliteit in ambtelijke organisaties; H am aker  vergelijkt oud en recent onderzoek naar 
het wervingsbeleid van bedrijven. Het vierde gezichtspunt is autonomie in relatie tot ‘soci­
ale beheersingsstrategieën van het m anagem en t’. Huijgen geeft een inleiding in deze p ro ­
blematiek en vervolgens vergelijken D oorew aard ,  Regtering en Riesewijk het begrip ‘po ­
sitionele motivatie’ van Van H oof met het begrip ‘gereguleerde identiteit’ uit de arbeids- 
procesbenadering. De redacteuren van het boek hebben afgezien van het schrijven van 
een integrerende slotbeschouwing, een activiteit waarin Van H oof een meester is. De le­
zer moet dus zonder hulp zelf de balans opm aken .
428


Rassendiscriminatie... tenslotte is het verboden bij de wet

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Radboud Repository

NARCIS