Symbolika i znaczenia miejsc pamięci utworzonych na terenach byłych obozów koncentracyjnych i zagłady z perspektywy współczesnego młodego człowieka

Abstract

W artykule omówiono wieloznaczeniowość miejsc pamięci utworzonych na terenach byłych obozów koncentracyjnych i zagłady oraz percepcję tych miejsc przez współczesną młodzież zwiedzającą tereny poobozowe. Punktem wyjścia jest krótka charakterystyka współczesnej roli miejsc pamięci oraz społeczno-kulturowego procesu kształtowania się ich symbolicznego wymiaru. Analiza skupia się na perspektywie młodego zwiedzającego, który doświadcza polifoniczności znaczeniowej miejsc pamięci. Celem artykułu jest przedstawienie, jak takie miejsca postrzegane są przez młodych ludzi, począwszy od wstępnych wyobrażeń co do odwiedzanego miejsca (między innymi oczekiwań i motywacji związanych z wizytą), po ich redefinicję i weryfikację w procesie "obcowania z daną przestrzenią". Artykuł bazuje głównie na wynikach własnych ilościowych i jakościowych badań empirycznych, zrealizowanych w latach 2009 i 2010 wśród polskiej młodzieży szkolnej (gimnazjalnej i licealnej), zwiedzającej trzy miejsca pamięci: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, Państwowe Muzeum na Majdanku w Lublinie oraz Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince