Het leerpotentieel van de werkplek

Abstract

Dit artikel gaat in op een aantal visies en theorieën over het leren op de werkplek. Hoe en op welke wijze beroepsonderwijs gestalte moet krijgen om bij te dragen aan welvaart, industrie en economie, is een persistent onderwerp in de literatuur naar de betekenis van algemeen vormend en beroepsonderwijs. De rol en betekenis van beroepsonderwijs en een didactiek van het beroepsonderwijs, is altijd geconcentreerd geweest op de vraag hoe “werk”ervaringen en inzichten verbonden konden worden met effectieve principes van leren en kennisoverdracht. In het beroepsonderwijs is er een groot vertrouwen in de werkplek als leerplaats. Een beroep leer je pas in de praktijk en veel leerlingen in het beroepsonderwijs raken pas geëngageerd voor leren in praktische toepassingssituaties. Het is echter de vraag of dit vertrouwen in de werkplek als leerplaats terecht is, zowel in absolute zin als in termen van efficiëntie van leerprocessen. Er zijn wetenschappers die beweren, dat we altijd leren, ook als we slapen. Anderen menen dat we zelfs het grootste deel van wat we kennen en kunnen door ervaringen en informeel leren verworven hebben beweren dat die omvang wel 80% bedraagt. Afgezien van de vraag hoe dat te meten is, is er een persistente opvatting bij velen dat het “echte” leren, of het “authentieke” leren, ook wel het “natuurlijke” leren, plaats vindt in reële contexten. De school wordt soms gezien als een slechte vervanger, hoezeer deze zich ook inspant om die reële context te imiteren. Maar is deze kwalificatie van de school wel terecht in het licht van de resultaten van empirisch onderzoek naar de effecten van het leren op de werkplek