Wetzels, W.L.M. [Promotor]Adelaar, W.F.H. [Promotor]Queixalos, F. [Copromotor

Cruz, A. da

DSpace at VU

A
lin
e d
a
 C
ru
z
2208
Fon
olog
ia
 e G
ra
m
á
tica
 d
o 
N
h
een
g
a
tú
Aline da Cruz
Fonologia e Gramática do 
Nheengatú 
A língua geral falada pelos povos Baré,
Warekena e Baniwa 
Este trabalho propõe uma descrição do Nheengatú, a variedade 
moderna da língua geral amazônica, que teria se desenvolvido a partir 
do Tupinambá (Tupi-Guarani, ramo III). O Nheengatú é falado no 
alto rio Negro no noroeste da Amazônia do Brasil por Baré, Baniwa e 
Warekena, povos que substituíram suas línguas tradicionais do grupo 
Arawak do norte pelo Nheengatú. O trabalho é constituído por onze 
capítulos, distribuídos em três partes: Fonologia, Morfologia e Sintaxe. 
A Fonologia contém a descrição dos fonemas consonantais e vocálicos, 
bem como dos ditongos, a estrutura da sílaba, a manifestação do acento, a 
estrutura das palavras e processos morfofonológicos. Observam-se aspectos 
de convergência entre o Nheengatú e as línguas do substratum Arawak. 
A Morfologia é centrada na descrição das classes lexicais: nomes, 
verbos ,  advérbios .  Os nomes são subdivididos  em relat ivos  ou 
autônomos. Os verbos em transitivos e intransitivos, e estes, por 
sua vez, em dinâmicos e estativos. Descrevem-se também classes 
gramaticais: partículas e clíticos. São apresentados ainda os processos 
de lexicogênese nominal e verbal, e a estrutura do sintagma nominal. 
A Sintaxe investiga as propriedades de predicados verbais, nominais e 
existenciais, bem como as propriedades de orações coordenadas e subordinadas. 
Especial atenção é dada às propriedades de predicados existenciais; e à cisão 
entre predicados verbais intransitivos em dinâmicos e estativos. Por fim, 
analisam-se os fatores que influenciam a ordem dos constituintes nas orações 
intransitivas verbais e nominais, bem como nas orações transitivas.
ISBN 978-94-6093-063-8
Aline da Cruz
Fonologia e Gramática do 
Nheengatú 
A língua geral falada pelos povos Baré,
Warekena e Baniwa 


Fonologia e Gramatica do Nheengatu

da Cruz, A.

NARCIS 

VU Research Portal

VU Research PortalFonologia e Gramatica do Nheengatuda Cruz, A.2011document versionPublisher's PDF, also known as Version of recordLink to publication in VU Research Portalcitation for published version (APA)da Cruz, A. (2011). Fonologia e Gramatica do Nheengatu. [, Vrije Universiteit Amsterdam]. LOT.General rightsCopyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright ownersand it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.            • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research.            • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain            • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal ?Take down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.E-mail address:vuresearchportal.ub@vu.nlDownload date: 19. Nov. 2023Fonologie en Grammatica van het Nheengatú: de lingua franca gesproken door de Baré, Warekena en Baniwa volkeren  Aline da Cruz Dit werk bevat een beschrijving van het Nheengatú zoals het wordt gesproken in de regio van de Alto rio Negro, in het noordoosten van het Braziliaanse Amazonegebied. Het Nheengatú is een moderne variant van de ‘língua geral amazônica’, een ‘lingua franca’ die zich heeft ontwikkeld uit het Tupinambá, een taal die behoort t t de Tupi-Guarani familie (subgroep III). Op dit moment wordt het Nheengatú gesproken door de Baré, de Baniwa en de Warekena, volkeren die hun traditionele Arawaktalen ten gunste van het Nheengatú hebben opgegeven. Deze studie bevat 11 hoofdstukken verdeeld over dri delen: Fonologie, Morfologie en Syntaxis. Het eerste deel bevat een beschrijving van de contrastieve klanken van de taal, klinkers, medeklinkers en diftongen, maar ook van de lettergreepstructuur, de klankstructuur van het woord, het woordaccent en de fonologische processen. Er wordt tevens kort ingegaan op de overeenkomsten tussen het Nheengatú en de talen van het Arawak substraat. Het tweede deel richt zich op de morfologie en in het bijzonder op de beschrijving van de lexicale klassen. Allereerst worden de criteria besproken op grond waarvan de zelfstandige naamwoorden en werkwoorden van elkaar verschillen. V rvolgens komen de eigenschappen van de verschillende subklassen van zelfstandige naamwoorden aan de orde evenals de verschillende werkwoordklassen. Op basis van het initiële onderscheid tussen zelfstandige naamwoorden en werkwoorden beargumenteren wij de categorisering van lexicale items met een descriptieve betekenis als statieve werkwoorden. De discussie van de lexicale categorieën wordt afgesloten met het voorstel een klasse van bijwoorden te ondersch iden. In het hoofdtuk over de vorming van zelfstandige naamwoorden, beschrijven wij de vorming van samenstellingen en de processen waarmee zelfstandige naamwoorden worden afgeleid. In een apart hoofdstuk bespreken wij de de nominale woordgroep, waarbij de nadruk ligt op het gebruik van determinanten. Het daaropvolgende hoofdstuk behandelt de vorming van werk oorden. Hier behandelen wij de mechanismen waarmee de valentie van een werkwoord kan worden veranderd. Tevens bespreken wij een proces van reduplicatie en gaan wij kort in op de manier waarop het Nheengatu werkwoorden ontleent aan andere talen, vooral van het Braziliaanse Portugees. Het laatste hoofdstuk bevat een opsomming en een bespreking van de partikels en clitica. Het derde deel, dat gewijd is aan de syntaxis, onderzoekt de verschillende predicaatstypen (nominale, existentiële en verbale) van het Nheengatú en de formele eigenschappen van coördinatie en subordinatie. Speciale aandacht wordt gegeven aan de existentiële predicaten, die in het Nheengatú worden g markeerd door een partikel, en aan de verdeling binnen de klasse van verbale predicaten tussen dynamische en statieve predicaten. Ten slotte bespreken wij de informatiestructuur in het kader van het onderscheid tussen ‘tetische’ en ‘categorische’ oordelen. Vanuit deze invalshoek komen de verschillen aan de orde tussen de aangetroffen woordvolgordes in intransitieve zinnen en het verschijnsel van links-dislocatie in transitieve zinnen. Tevens stellen wij vast dat de volgorde van constituenten in nominale zinnen het onderscheid rechtvaardigt tussen nominale equatieve predicaten, waarin zich een totale identiteit vestigt tussen twee maniere  van verwijzen naar dezelfde entiteit, en nominale inclusieve predicaten, waarin een entiteit wordt ondergebracht in een groep. 

Dutch

https://research.vu.nl/ws/files/42200780/table%20of%20contents.pdf

Fonologia e Gramatica do Nheengatu

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

DSpace at VU

NARCIS

VU Research Portal