Doku Mühendisliğinde Kitozanın Kullanım Alanları

Abstract

Doku mühendisliği günümüzde ve gelecekte tıbbın en önemli tedavi stratejisini oluşturacaktır. Günümüzde rejeneratif tıpta süregelen araştırmaların çoğu doku mühendisliğinde biyomateryallerle oluşturulan destek ve yapı malzemesinin (scaffold) geliştirilmesi üzerinedir. Bir biyomateryal olan kitozanın doğal bir polimer olması, gözenkli bir yapıya sahip oluşu, kimyasal modifikasyonlara uygunluğu, jel formunda kullanılabilirlik özelliği, biyouyumlu olması ve metabolitlerinin toksik olmaması; doku mühendisliğinde ilgi odağı olmuştur. Kitin ve kitozan türevi bileşiklerin, biyomateryal olarak çok çeşitli alanlarda kullanıldığı bilinmektedir. Kitozan türevlerinin hücre uyumlu oluşu ve lizozimler tarafından yıkılabilmesi bu alanda kullanımını oldukça arttırmaktadır. Yapılan çalışmalarda kitozanın in vitro kültür ortamlarında dokuların büyüme hızı ve doku tabakalanması üzerine olumlu bir etkisi olduğu gösterilmiştir. Kitozanın, dokuların matriks içeriğinde bulunan glikozaminoglikanlara benzerliği nedeniyle bağ dokusu tamirinde ve organogeneziste oldukça uygun bir biyomateryal olduğu belirtilmektedir. In vivo çalışmalarda da kitozanın deri fibroblastlarında sayısal bir artışa neden olduğu gösterilmiştir. Kitozanın membran formu değişik doku kültürlerinde hücre tutunması ve hücreye penetrasyonu üzerine olumlu bir etkiye sahiptir. Kitozanın doku mühendisliğindeki önemli derecedeki mitojenik aktivitesinin yüksek oranda deasetile olabilmesine bağlanmaktadır. Organik bir biyomateryal olan kitozanın güncelliğini önemli derecede koruması kuvvetli ölçüde şartlara gore değiştirilebilen formuna dayanmaktadır