วาที, ทรัพย์สิน

PSU Knowledge Bank

57[ ล า น วั ฒ น ธ ร ร ม ]วาที  ทรัพย์สินอาจารย์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานีสวสัด ีครบั ทา่น ผู ้อา่น ที ่คอย ตดิตาม ขอ้มลู เรือ่ง ราว ทาง วฒันธรรม จาก วารสาร ร ูสม ิแล ทกุ ทา่น ใน ฉบับ นี้ ผู้ เขียน มี เรื่อง ราว ที่เกี่ยวข้อง กับ “คน ขาย ตังเม” ที่ เหลือ อยู่ เพียง คน เดียว ใน เมือง ปัตตานี มา เล่า สู่ กัน ฟัง“ตังเม” เจ้า สุดท้าย เมือง ปัตตานีของ หวาน ที่ คน จีน นำ เข้า มา เผย แพร่ ใน สังคม ไทยการนำ เรื่อง ราว ของ ตังเม มา เขียน นี้ เป็น เพราะ นาง สาว ฐิต า รีย์ ศรี สุ รัตน์ และ น้องๆ ใน กองบรรณาธิการ วารสาร สงขลา นครินทร์ ฉบับ สังคมศาสตร์ และ มนษุยศาสตร ์ตัง้ ประเดน็ ถาม ขา้พเจา้ วา่อาจารย์ เคย กิน ตังเม หรือ เปล่า ? เคย เห็น ตังเม ที่ไหน บ้าง น้องๆ ตังเม เป็น ขนม หวาน ที่ ทุก คน รู้จัก พจนานุกรม ฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ให้ความ หมาย ไว้ ว่า หมาย ถึง น้ำตาล หรือ น้ำ อ้อย ที่ เคี่ยว จน เหนียว แต ่สำหรบั คน ที ่เคย กนิ ตงัเม จะ อธบิาย วา่ ตงัเม คอื ขนม หรือ ของ หวาน ที่ มี สี ขาว สอดไส้ ด้วย ถั่ว ลิสง เป็น เมล็ด กิน แล้ว เหนียว ติด ฟัน บาง ท่าน อธิบาย ว่า ตังเม เป็น ปีที่ 32 ฉบับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2554 58บาง คน บอก วา่ ตัง้แต ่เขา จำ ความ ได ้ก ็เหน็ แต ่บงั แก่ๆ  ที่ เร่ ขาย ตังเม อยู่ เพียง คน เดียว ใน เมือง ปัตตานี จาก คำถาม และ ข้อ สังเกต ดัง กล่าว ของ น้องๆ นี่เอง ที่ ทำให้ ผู้ เขียน ต้อง ออก ไป หา เรื่อง มา เล่า ต่อ  บ่าย วัน ที่ 6 พฤศจิกายน 2553 ผู้ เขียน ได้ ม ีโอกาส พดู คยุ กบั คน ขาย ตงัเม อยา่ง เปน็ เรือ่ง เปน็ ราว ตอน แรก ตั้งใจ จะ ไป วัน ที่ 1 พฤศจิกายน 2553 แต่ ใน คืน วัน ที่ 31 ตุลาคม เกิด มี พายุ ดีเปรสชั่น พัด ถล่ม  ฝั่ง อ่าว ไทย สร้าง ความ เสีย หาย ให้ กับ ผู้คน ใน จังหวัด สงขลา ปัตตานี พัทลุง และ นครศรีธรรมราช โดย เฉพาะ ที่ จังหวัด ปัตตานี และ จังหวัด สงขลา ได้ รับ ผลก ระ ทบ อย่าง รุนแรง จาก ภาวะ น้ำ ท่วม และ บ้าน พัง เสยี หาย จาก ลม พาย ุแมแ้ต ่วนั ที ่ผู ้เขยีน ไป พบ ลงุ ตงัเม บริเวณ ที่ นั่ง พูด คุย ยัง มี ร่อง รอย ของ ความ เสีย หาย จาก น้ำ ท่วม และ จาก ลม พายุ ให้ เห็น อยู่ โดย รอบๆผู้ เขียน เรียก “ลุง ตังเม” เพราะ ไม่ เคย รู้จัก กัน มา ก่อน แต่ เรียก ตาม เด็กๆ ที่ เป็น ลูกค้า ของ ลุง ตังเม แต่ พอได้ นั่ง พูด คุย ภาพ ข้อมูล ส่วน ตัว จาก หลัก ฐาน ที่  ปรากฏ ตาม บัตร ประชาชน ลุง ตังเม มีชื่อ ว่า นา ยมู ฮัม หมัด ฮา มะ มา หะ  เกิด ปี พ.ศ.2489 ไม่รู้ วัน และ เดือน เกิด ปัจจุบัน อายุ 79 ปี อยู่ บ้าน เลข ที่ 15 ถนน โรง เรอืน เทศบาล 6 ตำบล อา เนา ะ ร ู อำเภอ เมอืง จงัหวดั ปตัตาน ี สำหรบั ผู ้อา่น ที ่ไมใ่ช ่ชาว เมอืง ปตัตาน ีอาจ จะ ไม่รู้ จัก ที่ อยู่ ดัง กล่าว แต่ ถ้า บอก ว่า อยู่ บริเวณ คลอง ช้าง หลัง ศาล เจ้า แม่ ลิ้ม กอ เหนี่ยว หลายๆ ท่าน ก็ พอ จะ นึก ภาพ ออกลุง เล่า ให้ ฟัง ว่า ตอน อายุ ประมาณ 15 ปี ได้ รับจ้าง ขาย ตังเม ให้ กับ เถ้าแก่ คน จีน แต่ จำ ไม่ ได้ ว่า เถ้าแก่ ชื่อ อะไร เพราะ เวลา ผ่าน มา มากกว่า 60 ปี ลุง ฮา มะ ได้ ช่วย เถ้าแก่ ขาย ตังเม จนถึง วัย คัด เลือก ทหาร หลัง จาก ที่ เถ้าแก่ เสีย ชีวิต (ตอน นั้น ลุง ฮา มะ มีอายุ ประมาณ 25 ปี) ลุง ฮา มะ ก็ ทำ ตังเม ขาย แทน เถ้าแก่ สืบ มา จนถึง ปัจจุบัน รวม ระยะ เวลา ทำ ตังเม ขาย 55 ปีผู ้เขยีน ใช ้เวลา ใน การ นัง่ พดู คยุ กบั ลงุ ฮา มะ 3 - 4 วัน  วันๆ ละ 2 - 3 ชั่วโมง  เพราะ ต้องการ สร้าง ความ คุ้น เคย ระหว่าง กัน  และ ทุกๆ วัน ผู้ เขียน จะ ต้อง ซื้อ ตงัเม ไป ฝาก เพือ่น ฝงู และ ลกู ศษิย ์โดย หวงั จะ ได ้ขอ้มลู จาก คุณ ลุง ฮา มะคำถาม ที่ ผู้ เขียน ไม่ ได้ รับคำ ตอบ และ ลุง ฮา มะ บ่าย เบี่ยง ที่ จะ ตอบ ก็ คือ สูตร การ ทำ ตังเม ที่ ลุง แก กล้า ท้า ว่า ตังเม ของ แก กิน แล้ว ไม่ เหนียว ติด ฟัน ผิด กับ  เจ้า อื่นๆ ที่ กิน แล้ว ติด ฟัน จน ไม่ อยาก กิน อีก ต่อ ไป สาเหต ุที ่แก ไม ่ยอม ตอบ คำถาม พอ จะ สรปุ ได ้วา่ เพราะ กว่า ที่ แก จะ ได้ สูตร มา ก็ ต้อง พยายาม กัน อย่าง มาก เนื่องจาก เถ้าแก่ เอง ก็ ถือ เป็น ความ ลับ  เพราะ กลัว จะ ไป ทำ แยง่ อาชพี เวลา เถา้แก ่ทำ ตงัเม จะ ทำ ใน เวลา หัว รุ่ง และ ไม่ ยอม ให้ ใคร เข้าไป ยุ่ง เกี่ยว เลย59ผู้ เขียน เลย ถาม ลุง ฮา มะ ว่า ได้ สูตร การ ทำ ตังเม มา อย่างไร ลุง ฮา มะ บอก ว่า ใช้ วิธี การ แอบ ดู ขณะ เถา้แก ่ทำ ตงัเม ตัง้แต ่ขัน้ ตอน การ เคีย่ว นำ้ตาล การ คัน้ น้ำ กะทิ  การ นวด น้ำ กะทิ ให้ เข้า กับ น้ำตาล  รวม ถึง การ คัว่ ถัว่ ลสิง เพือ่ นำ ไป สอดไส ้ตงัเม ราย ละเอยีด และ ขัน้ ตอน เหลา่ นี ้ลงุ ฮา มะ ใช ้เวลา สัง่สม พอ สมควร เพราะ ต้อง แอบ ดู วัน ละ นิด วัน ละ หน่อย ไม่ กล้า แอบ ดู นานๆ เพราะ กลัว ว่า เถ้าแก่ จะ จับ ได้  ดัง นั้น กว่า จะ รู้ และ เขา้ใจ กระบวนการ ทัง้หมด ลกูจา้ง อยา่ง ลงุ ฮา มะ ก ็ตอ้ง เสีย เวลา แอบ ดู อยู่ เป็น ปี จาก คำ บอก เล่า นี้ ทำให้ ผู้ เขียน รู้ ว่า ตังเม มี สี ขาว เพราะ อะไร...สี ขาว มา จาก น้ำ กะทิ นั่นเอง ลุง ฮา มะ เล่า ว่า เมื่อ สามสิบ ถึง สี่ สิบ ปี ที่ แล้ว การ ทำ ตังเม ขาย ใน เมือง ปัตตานี มี อยู่ 3 - 4 เจ้า โดย นำ ตงัเม บรรทกุ ใส ่ทา้ย รถ จกัรยาน เร ่ขาย ไป ใน ที ่ตา่งๆ รอบ เมือง ปัตตานี โดย ส่วน ตัว ลุง ฮา มะ บอก ว่า ตั้งแต่ ขาย ตังเม มา แก ใช้ จักรยาน มา แล้ว 3 คัน ใช้ รถ มอ เต อร์ ไซค์ จำนวน 3 คัน จาก การ ปั่น จักรยาน  เร่ ขาย ตังเม ถึง ยุค ขับ รถ มอ เต อร์ ไซค์เร่ ขาย ทุก วัน นี้ ลุง ฮา มะ เลิก ที่ จะ เร่ ขาย ตังเม เพราะ กลัว อันตราย จาก อุบัติเหตุ ที่ มี รถ รา มาก ขึ้น ประกอบ กับ อายุ มาก ขึ้น แก จึง ยึด พื้นที่ หน้า “มัสยิด ปากี” ซึ่ง ตั้ง อยู่ บริเวณ  ฝั่ง แม่น้ำ ปัตตานี ใกล้ๆ กับ สถานี ตำรวจ ภูธร จังหวัด ปัตตานี เป็น จุด ประจำ ใน การ ขาย ตังเมวัน สุดท้าย ของ การ พูด คุย กับ ลุง ฮา มะ ผู้ เขียน ยัง ไม่ ละ ความ พยายาม ที่ จะ ถาม เกี่ยว กับ สูตร การ ทำ ตงัเม โดย เริม่ ถาม วา่ ใน แตล่ะ วนั ลงุ ฮา มะ ลงทนุ เทา่ไร ลุงฮามะบอกว่าลงทุน ประมาณ 800 บาท โดย ซื้อ น้ำตาล ทราย 13 กิโลกรัม ถั่ว ลิสง 6 กิโลกรัม มะพร้าวขูด 1 กิโลกรัม เมื่อ ได้ วัตถุดิบ ครบ แล้ว จะ ใช้ เวลา ประมาณ วนั ละ 4 ชัว่โมง ใน การ เชื่อม น้ำตาล คัน้ น้ำ กะทิ และ คั่ว ถั่ว ลิสง โดย จะ เริ่ม ทำ ตังเม ตั้งแต่ เวลา 07.00-11.00 น. และ นำ ตังเม ออก มา ขาย ที่ หน้า มัสยิด ปากี เวลา ประมาณ 13.00 น. ขาย ตังเม หมด ทุก วัน ไม่ เกิน หก โมง  เมื่อ ถาม ว่า ได้ กำไร วัน ละ เท่าไร ลุง ฮา มะ บอก ว่า เมื่อ หัก ต้นทุน แล้ว จะ ได้ ไม่ ต่ำ กว่า 500 บาท ระหว่าง การ พูด คุย ผู้ เขียน สังเกต เห็น ว่า ลูกค้า ของ ลุง ฮา มะ มี ทุก เพศ ทุก วัย ตั้งแต่ อายุ 3 ขวบ จนถึง อายุ 70 ปี ลูกค้า ท่าน หนึ่ง ชื่อ นาย เฟา ซี ดอเล๊าะ อายุ 45 ปี เล่า ว่า เป็น ลูกค้า ของ ลุง ฮา มะ มา ตั้ง แต่ เด็กๆ กิน ตั้งแต่ ราคา 2 ชิ้น 25 สตางค์ เมื่อ สี่ สิบ ปีที่ แล้ว และ กิน มา กว่า​จะ​รู้ ​ และ​เข้าใจ​กระบวนการ​ทั้งหมด​ลูกจ้าง​อย่าง​ลุง​ฮา​มะ​ก็​ต้อง​เสีย​เวลาแอบ​ดู​อยู่​เป็น​ปีปีที่ 32 ฉบับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2554 60จะ สอน ให้ ทุก คน แต่ จะ ต้อง ซ้ือ สูตร ราคา 1,000,000 บาท (ราคา นี้ ผู้ เขียน ไม่ แน่ใจ ว่า ลุง ฮา มะพูด จริง หรือ พูด เลน่) เพราะ ถา้ ได้ สตูร การ ทำ ตงัเม ไป แลว้ สามารถ นำ ไป ทำ มา หากิน ได้ ตลอด ชีวิต ชั่ว ลูก ชั่ว หลาน อยา่งไร กต็าม ใคร ไมม่ ีเงนิ ลา้น ไป ซือ้ สตูร ก ็ลอง นำ ขอ้มลู การ ทำ ตงัเม ที ่ผู ้เขยีน พยายาม สบืคน้ จาก ลงุ ฮา มะ ไป ฝึก ลอง ทำ ดู หรือ หาก ท่าน ผู้ อ่าน ท่าน ใด สามารถ ได้ ข้อมูล ของ ลุง ฮา มะ ได้ มากกว่า นี้ ก็ ขอ นำ มา แลก เปลี่ยน ได้ ณ ที่ นี้อ้างอิงพจนานุกรม ฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 กรุงเทพฯ : นาน มี บุ๊ค ส์ พับ ลิ เดชั่ นส์, 2546.สัมภาษณ์ นา ยมู ฮัม หมัด ฮา มะ มา หะ บ้าน เลข ที่ 15 ถนน โรง เรือน เทศบาล 6 ตำบล อา เนา ะ รู อำเภอ เมือง จังหวัด ปัตตานี  ตลอด ตัง้แต ่ชิน้ ละ 1 บาท 2 บาท 3 บาท จนถงึ ปจัจบุนั  ชิ้น ละ 5 บาท ลุง ฮา มะ บอก ว่า 2 ชิ้น 25 สตางค์ โตก ว่า น้ี แยะ เม่ือ เปรียบ เทียบ ช้ิน ละ 5 บาท ใน ปัจจุบัน ก่อน จบ การ พูด คุย ลุง ฮา มะ บอก แก่ ผู้ เขียน ด้วย ความ ภาค ภูมิใจ ว่า แก ขาย ตังเม เลี้ยง บุตร 4 คน และ ภรรยา 1 คน ได้ เป็น อย่าง ดี และ ที่ สำคัญ เงิน เก็บ สะสม จาก การ ขาย ตังเม ทำให้ แก ได้ ไป แสวง บุญ ท่ี เมือง เมกกะ ประเทศ ซาอุดีอาระเบีย เม่ือ ปี พ.ศ. 2552 และ กล่าว ทิ้ง ท้าย ว่า ใคร อยาก ได้ สูตร การ ทำตังเม แก 

"ตังเม" เจ้าสุดท้ายเมืองปัตตานี

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

PSU Knowledge Bank