Prefiks uz- i zavisni futur u hrvatskom jeziku

Abstract

This paper deals with a special verb form prefixed with uz- in Croatian. Uz-prefixed present forms from imperfective verbs, known as a functional equivalent to the second future, are rarely used in contemporary Croatian, despite the inclusion of this phenomenon in standard grammars. Based on dialectal as well as diachronic evidence, this paper defines the use of the uz-prefixed present as a remnant of old Štokavian features. Further, connecting this form to the old Czech vz- future, the author argues that it originated from a particular usage of the prefix *vъz- in old Slavic dialects, which originally marked the perfective aspect but became by reanalysis a future marker. The Czech prefix po- used to form the future tense of motion verbs is considered as indicative; similar to the Czech po-, the uz-prefixed present is characterized as a synthetic future imperfective form, but one that is only available in the subordinate clause whose matrix has future reference.Rad je posvećen posebnom glagolskom obliku s prefiksom uz- u hrvatskom jeziku. Riječ je o prezentskom obliku glagola s prefiksalnim morfemom uz- koji se smatra funkcionalnim ekvivalentom futura drugog, no rijetko se upotrebljava u suvremenom jeziku. Na osnovi dijalektnih i povijesnih podataka, utvrđuje se da je ovaj oblik ostatak stare štokavske jezične osobine. Razmatrajući analogni prezentski oblik s prefiksalnim elementom vz- u staročeškom jeziku, nastanak toga oblika autorica povezuje s funkcijom prefiksa uz- koji se prvobitno upotrebljavao u tvorbi svršenih glagola, ali je bio reanaliziran kao oznaka budućega vremena. Raspravlja se i o morfološkom statusu toga oblika kao o sintetičkom obliku futura glagola nesvršenoga vida, analogna obliku budućega vremena nesvršenih glagola kretanja koji se u suvremenome češkom jeziku tvore s prefiksom po-

    Similar works