Aleykhem, Sholem

Hebrew

Sholem Aleykhem

Hochschulschriftenserver - Universität Frankfurt am Main

  1םולש - םכילע   לסיז   רעד   דרוי         לסיז   זיא   אַ ן   רעטלאַ   רוחב  , אַ   רעסאַלב  , ןױש   טימ   אַ   ךעלױרג  לדרעב  . רע   טציז   ןיא   תיב - שרדמ   טימ   עלאַ   םירוחב  , סאָװ   ןענרעל  .ראָנ   רע   ןײלאַ   טנרעל   טשינ  . רע   טציז   טאַלג   ױזאַ  . רע   טלאַה   ךיז  ףױא   ןיא   תיב - שרדמה  . רע   זיא   אַ ן   רעטנלע  . רע   זיא   אַ   דרוי .     טשינ   רע  . ןַ ײז   עטאַט   זיא   ןעװעג   אַ   דרוי  , אַ   רענעלאַפֿעג   ךעבענ  .טמוק   סױראַ   ןופֿ   רעד   רעטסנעש   החפּשמ  . עמאַס   םידיגנ  , םיריבֿג  ,םירידאַ .     לסיז   רעד   דרוי   טאָה   ךאָנ   טנַ ײה   ךױא   עכַ ײר   דנַ ײרפֿ  . טעמכּ   עלאַ  עטסנַ ײפֿ   לעב י - םיתּב   ןופֿ   טאָטש   ןענעז   ענַ ײז   םיבֿורק .     אַ   הרבֿס  , זאַ   רעד   דיגנ   בר   עשוהי - לשעה   ןײלאַ   זיא   רענַ ײז   אַ   ינש -ישילשב  , יקאַט   אַ ן   רענעגײא   דילג   - דילג - דניקרעטסעװשעג  . זאָל   רע  ראָנ   ןלעװ  , עשוהי - לשעה   טסײה   סאָד  , ןענעכערסױא   ךיז  , טעװ   םיא  ןױש   לסיז   ןזַ ײװאַב  , סאָװ   ראַפֿ   עטנעאָנ   םיבֿורק   ײז   ןענעז .     סנטשרע  , ןופֿ   סנטאַט   דַ צ  . סלסיז   עדײז  , סאָד   טסײה  , ןַ ײז   סנטאַט  עטאַט  , םהרבֿאַ - יכדרמ  , ןוא   עשוהי - סלשעה   ב באָ ע  , סאָד   טסײה  , ןַ ײז  סעמאַמ   עמאַמ  , עגײפֿ - לטע  , ןבאָה   ךיז   טרעקעגנאָ ...     ראָנ   סאָװ   טמוק   סױראַ  , זאַ   עמ   טזאָל   םיא   טשינ   ןדער  ? עמ   טיג  םיא   אַ   הבֿדנ   ןוא   עמ   טסײה   םיא   ןײג  , ןײגסױראַ   לאָז   ןופֿ   ײז   יד  ראַפּ ע  , יקאַט   ןופֿ   ענַ ײז   עכַ ײר   םִ יבֿורק  ! ףױא   ןײק   טוג   טראָ   ןלאָז   ײז  טשינ   ןײטש  ! ס ' לאָז   ײז   ןבױהנאָ   ןײג   ןופֿ   טנַ ײה   ןאָ   ןוא   רעטַ ײװ  םילש - םילש - לזמ   ןוא   ײז   ןלאָז   ןעמוקרעביראַ   ףױא   ןַ ײז   דנאַטש  ,ונובר   לש   םלוע !     ױזאַ   טשטנעב   לסיז   רעד   דרוי   ענַ ײז   עכַ ײר   םיבֿורק  , סאָװ   ןפֿלעה  לעה ןפֿ   ײז   םיא  , ראָנ   ײז   ל זאָ ן   םיא   טשינ   ףױא   יד   ןגױא  , ײז   ןבאָה    2םיא   טנַ ײפֿ  . אַ ן   ןאַמעראָ   טאָה   ןעמ   טנַ ײפֿ   –   סאָד   זיא   ןױש   אַ ן  רעטלאַ   ללכּ .     טציז   רע   ןיא   תיב - שרדמ   ןוא   טמענ   הבֿצק   ןוא   טלעש   טימ   טױט ע  תוללק  . רע   טרעװש  , זאַ   רע   טלאָװ   רעסעב   ןעגנאַגעג   ןטעבראַ  ,ץלאָה   ןקאַה  , אַװ רעס   ןגאָרט  , ראָנ   וּװ ?     סנטשרע  , זיא   רע   אַ   דרוי  , אַ   סנטאַט   אַ   דניק  , טמוק   סױראַ   ןופֿ  עמאַס   םידיגנ  , םיריבֿג  , םירידאַ  . בר   עשוהי - לשעה   ןײלאַ   רעהעג  םיא   ןאָ   אַ   ינש - ישילשב ...     ןוא   סנטײװצ  , זיא   רע   אַ   עקילאַק  . ןײא   סופֿ   זיא   ַ ײב   םיא  , טשינ   ראַפֿ  ךַ ײא   טכאַדעג  , ענדאָמ   עגסױא ןגױב  . זאַ   רע   טײג  , טפֿראַװ   רע   טימ   אַ  סופֿ  . סע   טלאָמ   ךיז   סױא  , זאַ   רע   זיא   ןיא   סעכּ   ןוא   טרעדַ ײלש  , ליװ  ןבעג   ןטימ   סופֿ   ןיא   יד   ןײצ   ןַ ײראַ .     ןוא   ןיא   סעכּ   זיא   לסיז   יקאַט   קידנעטש  . רע   זיא   אַ   ןסעכּ   עבֿטב  .ףױא   רעד   רעצנאַג   טלעװ   זיא   רע   ןסױטשעגנאָ  . ןוא   זיא   רשפֿא   ראָג  טשינ   טכערעגמוא   ךױא  . ןײק   ןיע - ערה  , אַזאַ   החפּשמ   ןופֿ   עמאַס  םידיגנ  , םיריבֿג  , םירידאַ  , ןענעז   ײז   קנאַרק   הסױא אַ ןטל   אַ  םענעלאַפֿעג   בֿורק   אַ   עקילאַק  , טשינ   ןזאָל   םיא   ןײג   רעביא   יד  רעזַ ײה , טשינ   ןזאָל   םיא   ןרעגלאַװ   ךיז   ףױא   רעד   רעלױה   קנאַב   ןיא  תיב - שרדמ  , זאַ   עדמערפֿ   םירוחב   אָז ןל   ןפֿראַד   ןײג   ןופֿ   טענַ ײז   ןגעװ  ןעמענפֿױנוצ   אַ  לאָמ   ףױא   אַ   שובלמ ,   אַ   לאָמ   ףױא   אַ   ראָפּ   ךיש ,   –   ס ' לאָז   אַ   חור   ןיא  ז רעײ   רעטאָפֿ   ןוא   רעטומ   ןַ ײראַ  , יקאַט   יד   עקיזאָד   םירוחב  ! רעדײא  עמ   טעב   ײז   ןַ ײא  , ײז   ןלאָז   םיא   ןכאַמ   אַ   עַ ײנ   עטאָפּאַק  , ענעי   זיא  ןױש   ןסירעצ - צ לציפּע ט  ! רעדאָ   ןעמעננאָ   ענאָז   ףױא   אַ   דמעה  , ןעײנ  טעװ   רע   ןױש   ןײלאַ   ןבעגקעװאַ  , ןעײנ   לאָז   ןעמ   ײז   םיכירכתּ  ןעמעלאַ  , עלאַ   ןדִיי   ןופֿ   טאָטש  ! אַ   טאָטש   ןופֿ   עמאַס   םיעשר  !םודס  ! םודס   זיא   אַ   טנוה   ןגעקאַ   ריא !     ןאַ   רעדנאַ   טאָטש   װ טלאָ   ןיא   ןעניז   ׃טאַהעג   סע   טציז   אַ ן   רעטלאַ  רוחב ,   אַ   דרוי   –   סאָװ   טעװ   רע   ןציזסױא  ? ײז   ןלאָז   ןַ ײז   עשיטַ ײל  ןשטנעמ  , טימ   אַ   לקערב   רשוי   ןיא   ןצראַה ,   ןטלאָװ   ײז   טגראָזעג  ראַפֿ   ןעלסיז   סעפּע   אַ   ךודיש ... יד   החפּשמ   זיא   טשינ   ןײלק   וצ   ןבעג  ןדנ  , ןבעג   לאָז   ײז   טאָג   קנערק   טימ   תחדק  , ןוא   אַ   הלכּ   טלאָװ   ךיז  ןױש   ןענופֿעג  ... אָטשינ   ןעד   ןײק   ערעסערג   סעקילאַק   ןופֿ   םיא  ,  3עמורק  , עמוטש  , עדנילב  ? ןופֿ   טסעד   ןגעװ  , ןבאָה   ײז   ןעד   טשינ  הנותח   טאַהעג ?     ףױא   םיא  , ףױא   ןעלסיז  , ןטלאָװ   ךיז   ןענופֿעג   ןעצ   םינלעב   ראַפֿ  םענײא  . ןעװ   עשז  ? זאַ   רעצימע   לאָז   םיא   ןגאָרט   ןפֿױא   פּאָק  , ךיז  ןבעגפּאָ   טימ   םיא .     טאָ  , לשמל  , ד טײר   ךיז   םוראַ   ַ ײב   יצעג   םעד   שמש   אַ   דױמ  , ענסאַ  טפֿור   ןעמ   יז  . יז   טמוק   אַ   לאָמ   ןרעקסױא   סאָד   תיב - שרדמה  , אַ   לאָמ  ןשאַװ   יד   קנעב  . אַ   עטנוזעג   דױמ  , אַ   עצראַװש  , רעד   חור   לאָז   יז  ןעמענ ...     ןאָ   ןעלסיז   טלאָװ   ךיז   יצעג   טפּאַכעגנאָ   טימ   עדײב   טנעה  . רעװ   זיא  יצעג   רעד   שמש  , ןוא   װ רע   זיא   לסיז   רעד   דרוי  ? רע   טלאָװ   ךאָנ  טגעמעג   ןגאָלשסױא   ַ ײב   םיא   אַ   נק עײ   דרע  , טאָ   רעד   שמש  , אַ   חור  ןיא   ןַ ײז   סנטאַט   ןטאַט   ןַ ײראַ !     עטאָלב  ! לסיז   טעװ   רעבאָ   טשינ   ןײג   םוצ   שמש   ךיז   ןגאָלשנאָ  , טשינ  ןראַהרעד   טעװ   סאָד   יד   טאָטש  , ןעמוק   לאָז   ףױא   ריא   אַ   הפֿרשׂ  , אַ  הפֿגמ   ןוא   אַ   אָכ ל ע ער   ןקיטנַ ײה   גאָט  , ונובר   לש   םלוע  , ס ' לאָז   ײז  ןעלקױקסױא   ןופֿ   ןײא   קע   ןזיב   ןרעדנאַ ...     טאָ   ױזאַ   טלעש   לסיז   רעד   דרוי   ןַ ײז   החפּשמ   ןוא   יד   עצנאַג   טאָטש  ,סאָװ   טלאַה   םיא   סױא   טימ   הבֿצק .     –   אַ   לטשער   וצ   יד   תורצ  ! –   טגאָז   ןעמ   ףױא   םיא   ןיא   טאָטש   ןוא  עמ   טזאָל   םיא   טשינ   ןלאַפֿ  . עמ   ז ע ט   םיא   ןעמענ   ףױא   תבש   ןוא  ףױא   םוי - בֿוט  , עלאַ   לאָמ   וצ   אַ ן   רעדנאַ   לעב - תיבה  . עמ   ליװ   אצוי  ןַ ײז   ראַפֿ   םיא   –   טראָפֿ   אַ   דרוי  , ךעבענ   אַ   רענעלאַפֿעג ...     ןוא   רעמאָט   טסעגראַפֿ   ןעמ   ךיז   ןאָ   ןעלסיז  , זיא   אָד   אַ   לאפֿר   לעב -חיגשמ   ןיא   טאָטש  , סאָװ   טנאָמרעד  , טזאָל   טשינ  , עמ   לאָז   ןסעגראַפֿ  ןאָ   םעד   דרוי ...     ןוא   רעד   דרוי   זיא   ןיא   סעכּ  . סע   טלאָמ   ךיז   םיא   סױא  , זאַ   טשינ   ןַ ײז  החפּשמ  , טשינ   יד   םירוחב   ןופֿ   תיב - שרדמ  , טשינ   לאפֿר   רעד   לעב -חיגשמ   –   רענײק  , רענײק   זיא   טשינ   גונעג   אצוי   ןגעק   םיא  . ןוא   רע  טלעש  , טלעש   ײז   ןעמעלאַ   טימ   רעד   החכותּ !     4  ןײא   גאָט   ןיא   ראָי   ראָנ   זיא   ןאַראַפֿ  , ןעװ   לסיז   רעד   דרוי   טלעש   ךיז  שינ ט  . סאָד   זיא   רעד   גאָט   ןופֿ   בֿרע   םוי - רופּכּ .     םעד   גאָט   ןופֿ   בֿרע   םוי - רופּכּ   טוט   לסיז   ןאָ   סאָד   עַ ײנ   דמעה  , סאָװ  רע   ןײלאַ   טאָה   ךיז   ןבעגעג   ןעײנ  , ןוא   יד   עַ ײנ   עטאָפּאַק   סאָװ   יד  םירוחב   ןבאָה   םיא   ג טכאַמע  , טימ   אַ   ראָפּ   עצנאַג  , טעמכּ   ךאָנ   ראָג  עַ ײנ   יטש װ ןטעל  , סאָװ   לאפֿר   לעב - חיגשמ   טאָה   ץעגרע  טעשטאַטנאַמעגסױא   ןופֿ   טענַ ײז   ןגעװ   ןוא   רע   טזאָל   ךיז   ןײג   ןופֿ  בוטש   וצ   בוטש   וצ   ענעגײא   ןוא   וצ   עדמערפֿ  , קידנרעדַ ײלש   ןטימ  ןקנאַרק   סופֿ  , וצ   ןטעברעביא   םעד   םלוע  , ךיז   לחומ   ַ ײז ן  . עלאַ   ןדִיי  ןעײג   ךיז   לחומ   ןַ ײז   –   טימ   סאָװ   זיא   רע   רעגרע   ןופֿ   עלאַ  ? סאָד  םינפּ   זיא   ַ ײב   םיא   סאַלב  , יװ   דימתּ  . רעד   קוק   זיא   ײב ז  . ןוא   רע  טדער   טימ   סעכּ  , יװ   דימתּ  , ןוא   טיג   פּאָ   םעד „  טוג - םוי - בֿוט  “ טימ  אַזאַ   ןאָט  , יװ   רע   טלאָװ   ןטלאָשעג   ןיא   ןטאַט   ןַ ײראַ .     – אַ   טוג   וי ם - בֿוט  ! רעמאָט   באָה   ךיא   ךַ ײא   טרירעגנאָ   טימ   אַ   םורק  טראָװ  , טעב   ךיא   ךַ ײא   רעביא  , ןוא   שטניװ   ךַ ײא   אַ   המיתח   הבֿוט .     לסיז   טסוה   ןוא   טקוק   ןיא   טנאַה   ןַ ײראַ  , רעמאָט   טעװ   ןעמ   םיא  סעפּע   ןבעג .     טרעפֿטנע   ןעמ   םיא   טימ   אַ   ׃לכײמש „  םג   םתּאַ  , זאָל   טאָג   לחומ  ןַ ײז “  . –   עמ   טיג   םיא   אַ   הבֿדנ   ןוא   ןעמ   זיא   םיא   דבכמ   טימ   ךעקעל .                 Copyright © 2005 Leonard Prager   All Rights Reserved       

Zisl der Yoyred

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Hochschulschriftenserver - Universität Frankfurt am Main