Razvoj stočarske proizvodnje kao i proizvodnja kvalitetnog mlijeka vezana je uz mogućnost dobivanja dostatnih količina kvalitetne, proteinski visokovrijedne krme. Kultura koja ima vodeće mjesto među krmnim leguminozama je lucerna. Cilj ovih istraživanja je utvrditi mogućnost proizvodnje lucerne na kiselim tlima uz primjenu mjere kalcifikacije i predsjetvene bakterizacije sjemena lucerne učinkovitim sojevima Sinorhizobium meliloti radi uštede na primjeni mineralnih dušičnih gnojiva te isplativije proizvodnje krme za potrebe mliječnih farmi. Poljski pokus postavljen je na obiteljskom gospodarstvu na području Bjelovarsko-bilogorske županije. Tijekom dvogodišnjeg istraživanja utvrđen je pozitivan utjecaj bakterizacije i kalcifikacije na postignute prinose zelene mase i suhe tvari. Značajno najniži prinosi utvrđeni su na netretiranim kontrolnim varijantama gdje nije korištena ni bakterizacija niti kalcifikacija. Na svim nebakteriziranim varijantama utvrđeni su signifikantno niži prinosi, no opravdane razlike u prinosim su utvrđene i između pojedinih sojeva što ukazuje na potrebu i značaj selekcije sojeva S. meliloti koji se primjenjuju za predsjetvenu bakterizaciju lucerne. Ukupni prinosi zelene mase u obje istraživane godine iznosili su od 34 t/ha (varijanata bez bakterizacije i bez kalcifikacije) do preko 60 t/ha (varijanta sa bakteriziranim sojem 2011 i bez kalcifikacije). Ukupni prinosi suhe tvari u iznosili su 6,5 t/ha (varijanata bez bakterizacije i bez kalcifikacije) do 15,7 t/ha na varijantama bakteriziranim sojem 2011 bez kalcifikacije u obje godine istraživanja. Rezultati ovih istraživanja potvrđuju pretpostavku da je za uspješan i dugotrajan uzgoj lucerne na ovim tlima neophodno otkloniti nepovoljnu reakciju tla obzirom da je mjera kalcifikacije imala značajan pozitivan učinak na sve ispitivane parametre u obje godine istraživanja. Isto tako, potvrđeno je da predsjetvena bakterizacija ima opravdanu primjenu u uzgoju lucerne na kiselim tlima te se uz selekciju sojeva prikladnih za određene ekološke uvjete doprinosi održivoj proizvodnji krme za potrebe mliječnih farmi.Development and basic existence of animal production as well as production of high quality milk depends upon possibility of sufficient production of quality and protein sufficient forage. Forage crop that satisfies these demands is alfalfa which is one of the most important perennial forage crop legumes. The aim of this study was to enhance alfalfa production on acid soil by liming and alfalfa seed inoculation with efficient Sinorhizobium meliloti strains in order to reduce the use of mineral nitrogen fertilization and enable qualitative and cost effective production of forage on the dairy farms. Field trial was established at family farm in the area of Bjelovar and Bilogora county. During two years experimental period statistically significant influence of inoculation and liming on forage and dry matter
yield was determined. Significantly the lowest yields were determined on untreated plots without liming material. In all untreated plots, significantly lower yields were determined, but significant differences in yields were also obtained by inoculation with different S. meliloti strains, emphasizing the importance of strains selection used for alfalfa inoculation. In both experimental years total forage yield were ranging from 34 t/ha (untreated plots without liming) up to 60 t/ha on plots inoculated with strain 2011 and without liming. Values of total dry matter yield for both experimental years ranged from 6.5 t/ha (untreated plots without liming) up to 15,7 t/ha on plots inoculated with strain 2011 without liming. Results of this study showed that application of liming materials for acidity removal had positive effect on alfalfa yields in both experimental years and significantly improved alfalfa production on acid soils. The results of this study clearly showed that inoculation with selected S. meliloti strains may improve alfalfa production on acid soils and may contribute to more efficient forage production for dairy farms under particular agroecological conditions
