Ante Nazor

Hrčak - Portal of scientific journals of Croatia

303prikazi i kritikepovorke, u pokladnom teatru Istrei Hrvatskog primorja, u albanskojnarodnoj knjizevnosti, u folklornojdramatizaciji, u djecjem stvaralas-tvu, u »folklornoj« industnijalizaciji,u suvremenim svadbenim obic.ajimasrpskog stanovnistva u Sarajevu, uispracaju sina u vojsku itd.OstaIe teme kongresa bile su:drustvena uloga narodnih muzickihinstrumenata (4 referata), narodnesportske igre (6 referata), problemimelogra£ije - vokalne i instrumen-talne (2 ref.erata).I po tematici, i po metodoloskompristupu, i po razini raspravljanjaprilozi su veoma raznoliki, ali za-nimljivi i korisni.Ante NazorGlasnik Zemaljskog muzeja Bosne i Her-cegovine u Sarajevu. Etnologij a, Novaserija, Sv. XXXIV, 1979, Odgovdrni ur-edn~k Vlajko PaJavestra, Zemaljski mu-zej Bosne i Hercegovine, Sarajevo 1980,178 str.Ovim devedesetim jubilarnim bro-jem »Glasnika Zemaljskog muzejau Sarajevu« obiljezava se obljetnicaznanstvene publikacije u Bosni iHercegovini - devedeset godina odizlaska prvog broja »Glasnika« i is-todobno prvog znanstvenog casopi-sa. Na straniaama »Glasnika« preko400 strucnjaka objavilo je svoja is-tr.azivanja iz povijesti, arheologije,etnologije, jezika, narodne knjizev-nosti i prirodnih nauka obuhvaea-juCi geologiiju, zoologiju i botaniku.Donoseni su i bibliografski pregledidjela 0 Bosni i Hercegovini.U ovom je broju obj,avljeno devetradova. U prvom radu NekoHki tra-govi balkanskog sup strata u etno-genezi stanovnistva erne Gore iHercegovine Spiro Kulisic p01azi odkonstatacije da 0 odredenom kon-tinuitetu, kako u sazivljavanju, takoi u stapanju, vise iIi manje poro-manjenog starobalkanskog zivlja iSlavena na teritoriju Hercegovine iCrne Gore, jos od vremena s1aven-skog doseljavanja, svjedoce neki ar-heoloski podaci, zatim brojni topo-nimi i drugi tragovi u jeziku, kao iantropolosk.a (somatska) historiograf-ska i etnoloska istrazivanja, kojasu prije sveg,a pokazala da je upredrimsko doba na zemljistu Her-cegovine, Crne Gore i jednogdijelaAlbanije glavno stanovnistvo saci-njav,ao »autohtoni ilirski elemenat«,uz j,aCi utjecaj grcke materijalnekulture preko emporija u jadran-skom primorju. Autor se ograniciona uzi teritorij gdje se toponimi ietnonimi neposrednije podudaraju splemenskom strukturom i gdj e se sviSe kontinuiteta mogu pratiti bal-kansko-slavenski etnicki odnosi. Po-sebno se bavi pitanjem tko su biliSpani, a tko Luzani.Milovan Gavazzi, istrazujuci dvijestocarske balkanske pojave: dLage izov pastira stoci (tr)rrrr, zakljucujeda se dlage kod juznih Slavena po-javljuju najmanje na dva dostalmntinuirana prostora, gdje oznacu-ju cijepanjem Hi pritesivanjem na-pravljeneduguljaste dascice sto seprimjenjuju pri lomovima kostiju, uprvom redu kod slomljenih noguovaca: na zapadu po dinarskom et-nickom arealu, a na istoku na bu-garskom prostoru. U drugom slu-caju »potvrde zvucnih zaziva stociustima ( ... ) dijelom su jos tek pu-tokazi u traganju za dal}im potvr-dama kod stocara, iz zemalja gdjejos nisu potvrdene, a stosta na njihupucuje«. Gavazzi sma-tra da se ra-di »0 vrlo arhaicnom pastirskom el-ementu, cemu upravo Balkanski po-luotok kao od, velike davnin.e poz-nati prostor izrazitih stocara moze,ici u prilog«.Denana Buturovic piSe 0 musli-manskoj epici u povi}esnom razvojunarodne poezije jugoslavenskih na-roda i zakljucuje da svi u njezinuradu navedeni primjeri potvrdujuda je muslimanska nar.odna epika»nastala na juznoslavenskoj podlozi,da je imala cVrSce zajednicketokoverazvoja s epikom ostalih naroda kojigovore srpskohrvatskim jezikom, teda nosi i odredena obiljezja starijebalkanske epske tradicije«, pa se »uhistorijskom razvoju narodne epikejugoslavenskih naroda ( ... ) pred-304narodna umjetnost 19 (1982)stavlja kao slozena i slojevita eps-ka cjelina«.Pregled glavnih tipova narodnihplesova u Bosni i Hercegovini dajeJelena Dopuda. RazmatrajuCi ple-sove iz ovih aspekata : unutrasnjips.iholoski sadrzaj, nekadasnja na-mjena i funkcije, ritmicka recenica- fraza u plesnoj cjelini, stU ple-sanja, oblici - forme u sirem smis-Iu ... , Dopucta odreduje kojim vrs-tama, grupama i tipovima plesovipripadaju. Rad je ilustriran s dva-naest fotografija i sezdesetak pci-cetnih ritmova plesnih fraza uz na-znake naziva plesa i mjesta gdje jezabiljezen.Cvjetko Rihtman piSe 0 KatariniLukiC - narodnoj pjevacici iz Be-senova (rodena 1896, nakon prvogsvjetskog rata zivi u Sapcu). Iz nje-zina bogatog repertoara Rihtman iz-dvaja 'i prikazuje starij,i, po njegovumisljenju najzanimljiviji sloj: pjes-me koje su uze vezane za zivot iobicaje sredine u kojoj j,e ona od-rasia i pjesme u kojima se najjas-nije oaituju zajednicka i posebnaobiljdja ove srijemske tr.adicije uodnosu na tradicijsku glazbu na-roda Bosne i Herceg,ovine.U radu Od usmenog pripovijeda-nja do objavljene pripovijetke MajaBoskovic-Stulli ,istice da ziva usme-na rijec postaje sve vaznija za pisa-nu knjizevnost. Za vaznost autenti-cnih tekstova usmenih pripovijeda-ka pocinje se folkloristika zanimatine sarno na sv,oj otprije poznat iveoma zasluzan tradicionalan nacinnego sada i iz zariSta onih teorijskihoI1ijentacija koje su zbog kontekstai izvedbe bile spremne da gotovozaborave na tekst pripovijetke.o tradicionalnim narodnim obica-jima dinarskog stanov;niStva u mik-rorajonima Povrs kod Trebinja uistocnoj i Rakitno kod Posusja uzapadnoj Heroegovini pise RadmilaKajmakoviC. ~ba !lU podrucja, stose narodnih obicaja tice, gotovo ne-poznata u etnoloskoj literaturi i ar-hivskoj gradi. ~Astrid Bugarski prikazuje narod-no graditeIjstvo Zmijanja. U prvomdijelu pr.ati razvoj i karakter}stikestambenih zgr,ada Zmijanja (najsta-rij:i podaci 0 stambenim zgradama,starije, novije, suvremene i pomocnestambene zgrade). U drugom dijelurijec je 0 razvoju i: karakteristikamagospodarskih zgrada Zmijanja (:zasitnu, odnosno krupnu stoku).U posljednjem prilogu SmiljaLjubicic daia je bibliografiju radova(274 navoda) obj,avljenih od 1953. do1978. u »Glasniku Zemaljsk;og mu-zeja«.Ante Nazor

Glasnik Zemaljskog muzeja Bosne i Hercegovine u Sarajevu. Etnologija, Nova serija, Sv. XXXIV, 1979, Odgovorni urednik Vlajko PaJavestra, Zemaljski muzej Bosne i Hercegovine, Sarajevo 1980, 178 str.

Glasnik Zemaljskog muzeja Bosne i Hercegovine u Sarajevu. Etnologija, Nova serija, Sv. XXXIV, 1979, Odgovorni urednik Vlajko PaJavestra, Zemaljski muzej Bosne i Hercegovine, Sarajevo 1980, 178 str.

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Hrčak - Portal of scientific journals of Croatia

HRČAK - Portal of Croatian Scientific and Professional Journals