Türkiye’deki Önemli Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Endüstri İçi Ticaret Göstergeleri İle Statik ve Dinamik Analizi

Abstract

Çalışmada Türkiye’deki bazı tıbbi ve aromatik bitkilerin dış ticaret durumu ve Endüstri İçi Ticaret’i (EİT)  incelenmiştir. Bu kapsamda, birinci aşamada, 2007-2017 dönemini kapsayan, HS12 (GTIP) kodlu sanayi ürün grubuna ait bazı tıbbi ve aromatik bitkilerin yer aldığı veriler, dünya genelinde değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede ilk olarak EİT’yi belirlemek için kullanılan standart Grubel-Lloyd (GL) endeksi ile statik analiz yapılmış, daha sonra Brülhart’ın Marjinal Endüstri İçi Ticaret’i belirlemeye yönelik A ve B endeksleri kullanılarak dinamik analiz gerçekleştirilmiştir. İkinci aşamada ise SITC Rev3 ve HS12 (GTIP)  kodları kullanılarak 6 gruba ayrılan tıbbi ve aromatik bitkilerin, G-8 ülkeleriyle olan EİT’si GL endeksi kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlar, Türkiye’nin, kebere, çöven, ıhlamur ve kişniş gibi ürünlerde hem ithalatçı hem de ihracatçı, defne, kekik, mahlep, nane, rezene ve sumak gibi ürünlerde ihracatçı, çörekotu ve zencefilde ise ithalatçı konumda olduğunu göstermiştir. Ayrıca Türkiye’nin dış ticaret yönünün 2012 küresel krizi öncesi ve sonrasında ürün gruplarına göre farklılıklar gösterdiği ve G-8 ülkeleriyle EİT’nin ise yok denecek kadar az olduğu görülmüştür