In deze scriptie heb ik onderzocht welke bijdrage de noties spiritual home en pelgrimage van de theoloog Roebben kunnen leveren aan een verdere theoretische doordenking van doeloriëntaties van humanistisch levensbeschouwelijke vorming in het voortgezet onderwijs. Na bestudering van godsdienst- en theoretisch- pedagogische literatuur over deze noties, en een vergelijking van deze noties met centrale doeloriëntaties van HVO, die afgeleid zijn en geïnterpreteerd kunnen worden vanuit de integratieve visie op onderwijs van Aloni, concludeer ik dat de noties spiritual home en pelgrimage een aanvulling kunnen bieden op doeloriëntaties van humanistisch levensbeschouwelijke vorming in het voortgezet onderwijs. Deze aanvulling ligt met name in de versterking van aandacht voor een diepere bewustwording bij de leerlingen van het vertrekpunt van hun persoonlijke ontwikkeling. Deze diepere bewustwording van het vertrekpunt van hun persoonlijke ontwikkeling stelt leerlingen vervolgens in staat om zich verder levensbeschouwelijk te ontwikkelen. Indirect, dragen de noties tevens bij aan voorwaarden voor het voeren van een levensbeschouwelijke dialoog, en het ontwikkelen van een doorleefde levensbeschouwelijke visie.
Een letterlijke overname van de doeloriëntaties spiritual home en pelgrimage is niet wenselijk, aangezien de doeloriëntaties in de huidige vorm ervan uitgaan dat leerlingen opgroeien binnen een helder afgebakende traditie. Om deze noties compatibel te maken met de humanistische visie op mens en onderwijs heb ik, voortbouwend op de theorie van Aloni en de daaruit afgeleide uitgangspunten van het HVO, een alternatieve visie op spiritual home en pelgrimage geformuleerd. De doeloriëntatie spiritual home kan, wanneer humanistisch ingevuld, beschouwd worden als een zoektocht naar de van oorsprong meegekregen normen en waarden. Pelgrimage kan, voortbouwend op het spiritual home ingevuld worden als de vorming van een persoonlijke levens- en wereldbeschouwing in relatie tot anderen. Hierbij leren de leerlingen nieuw opgedane ervaringen religieus, of levensbeschouwelijk, te interpreteren vanuit hun basis van normen en waarden. Mijn scriptie levert niet alleen een bijdrage aan de doordenking van centrale doeloriëntaties van het humanistisch levensbeschouwelijke onderwijs, maar ook aan de bredere maatschappelijke en academische discussie over wenselijke doelen van het vak levensbeschouwelijke vorming in Nederland
