Spatial variability of solar radiation and air temperature in the southern part of the Cracow-Częstochowa Upland

Abstract

Skomplikowana rzeźba terenu badań powoduje zmniejszenie dziennych sum promieniowania słonecznego, np. w dolinie Prądnika jest to o 2 MJm-2 (42%) mniej niż na wierzchowinie. Temperatura powietrza też jest silnie powiązana z rzeźbą terenu. Największe różnice między formami terenu obserwuje się w nocy, kiedy w dolinach często tworzą się inwersje, z powodu grawitacyjnego spływu wychłodzonego powietrza. W okresie zimowym, wierzchowiny są chłodniejsze średnio o 3,0^{\circ}C niż w dna dolin. Latem jest odwrotnie, a w pogodne dni, różnica temperatur wynosi 3,6^{\circ}C. Badania okresów termicznych (Tab. 1) pokazują bardziej surowe warunki termiczne w dnie doliny niż w innych obszarach; lato jest krótsze o 33 dni, a zima dłuższa o 34 dni. Największe dodatnie odchylenie temperatury minimalnej od wartości dla płaskiej powierzchni (+5,2^{\circ}C) występuje wiosną na szczytach wzniesień, zaś największe ujemne (-6,2^{\circ}C) na wiosnę w dnie doliny. Na badanym obszarze wyróżniono dwadzieścia typów mikroklimatu na podstawie analizy form terenu, zanikania pokrywy śnieżnej, występowania zespołów roślinnych i rodzaju użytkowania.The complicated relief of the study area causes diminishing of the daily sums of incoming solar radiation, e.g. in the Prądnik valley it is 2 MJm-2 (42%) less than on the flattened hill top. Also the air temperature is mainly controlled by the relief. The largest differences among the landforms are observed in night when the inversions form often in the valleys, due to the gravitational flow of the cold air. In winter hill tops were cooler by 3.0^{\circ}C on average than valley floors. In summer, on clear days, the temperature difference is 3.6^{\circ}C. The study of the thermal seasons (Tab. 1) shows more severe thermal conditions in the valley bottom than in other areas; summer is shorter by 33 days and winter longer by 34 days. The largest positive deviation of the minimum temperature from the value for a flat area (+5.2^{\circ}C) occur in spring on hill tops, and the largest negative one (-6.2^{\circ}C) in spring in the valley bottom. Twenty types of microclimate units were distinguished in the study area due to the analysis of landforms, snow cover thawing, occurrence of plant communities and land use

    Similar works