The article refers to the content of social media such as Facebook/Twitter and to their role
in the recruitment process. It discusses the significance of the nonverbal transmission of content
associated with the personality and other professional capabilities of the Internet user resulting
from side pane of portals such as “favourites, books, music or groups” which the user keeps on
his or her web page

Kopeć, Małgorzata

Polish

Repozytorium Uniwersytetu Śląskiego RE-BUŚ

             Title: Niewerbalna strona Facebooka w spersonalizowanym dyskursie autopromocyjnym   Author: Małgorzata Kopeć  Citation style: Kopeć Małgorzata. (2016). Niewerbalna strona Facebooka w spersonalizowanym dyskursie autopromocyjnym. W: A. Kalisz, E. Tyc (red.), "Dyskurs autopromocyjny dawniej i dziś." T. 2 (S. 151-156). Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Małgorzata KopećUniwersytet ŚląskiNiewerbalna strona Facebookaw spersonalizowanym dyskursie autopromocyjnymEgzystencja (po)nowczesnego człowieka bardziej niż kiedykolwiek wcześniej poddawana jest procesowi technologizacji oraz elektronicznej gettoizacji. Natęże-nie tego zjawiska, którego zatrzymać nie można, nastąpiło w drugiej połowie XX wieku, kiedy dostępność sieci oraz jej wewnętrzna budowa uległy rozszerzeniu. Techniczne usprawnienie było jednak początkiem głębszych zmian. Te znaczące, o zasięgu społeczno-gospodarczym, pojawiły się wraz z końcem minionej epoki, jako proces automatyczny i nie do końca zaplanowany. Nikt z architektów prze-strzeni wirtualnej na początku rozwoju Internetu nie przypisywał mu przecież innej roli niż tej związanej z wymianą informacji między ważnymi instytucjami naukowo-rządowymi. Powstała sieć ARPANET — pierwsza wersja Internetu, nie miała nawet być udostępniona społeczności cywilnej, dopiero w  latach 80., po serii ataków crackerów, doszło do jej technicznego rozdzielenia na część rządową, akademicką i właśnie cywilną, której nadano nową nazwę. Jej ówczesne zasoby nie pozwalały na zbyt wiele, a  same wymagania użyt-kowników też nie były wysokie. Dopiero kiedy w  poszczególnych płaszczyznach życia zaczęto coraz bardziej wykorzystywać komputery do celów chociażby admi-nistracyjnych, wiedza człowieka pogłębiała się, a  jego oczekiwania rosły. Na wie-lokierunkowy rozwój cyberświata trzeba było jednak jeszcze poczekać. Dokładnie do momentu, kiedy sam użytkownik, do tej pory bierny wobec jego zasobów, poprzez politykę Open-Publishing został jej „recenzentem” i drugim administrato-rem. Dopiero wtedy rosnąca w siłę sieć zaczęła bardziej odpowiadać na zewnętrzne potrzeby, dzieląc świat społeczny na dwie równoległe, fragmentaryczne przestrze-nie o  synoptykoniecznej strukturze. Cyberprzestrzeń stała się także nierealnym przedłużeniem codzienności, miejscem, gdzie stale dochodzi do permanentne-go kalkowania jej pionowo-poziomych zależności organizacyjnych oraz struktur. Dlatego też w  jej przestrzeni współistnieją zarówno pełnoprawni cyberobywatele społeczeństwa sieciowego, jak i netyści — zwolennicy nowej filozofii politycznej. 152 Refleksje synchroniczneSama zaś wielość możliwości, z  jakich może skorzystać użytkownik sieci, powoduje wielopłaszczyznowe uzależnienie od Internetu. Zjawisko to nie budzi jednak zaskoczenia ani u badaczy społecznych, ani u medioznawców. Szczegól-nie teraz, w obliczu tzw. sprasowania czasu i  szeroko rozwiniętej kultury społe-czeństwa informacyjnego, które wymagają szybkiej reakcji na zewnętrzne bodźce docierające m.in. z  rynku pracy i usług.To właśnie pierwszy z  wymienionych obszarów, dzięki internetowym plat-formom, znacząco zmienił swój mechanizm działania. Pracodawcy, poza tym, że mogą umieszczać swoje ogłoszenia na takich portalach jak pracuj.pl, coraz częściej używają Internetu do pełnej selekcji i  weryfikacji kandydatów. Proces rekrutacyjny w  Polsce może nie wygląda dokładnie tak samo jak za granicą, ale spadek prasowych ogłoszeń na rzecz tych umieszczonych w  sieci oraz kon-kretne działania wyraźnie pokazują zmianę trendu. Wcześniejszy model bezpo-średniego kontaktu z odbiorcą realizuje się teraz w wirtualnej relacji pośredniej. Potencjalny kandydat za pomocą sieci nie tylko może odpowiadać na wybrane ogłoszenia, lecz także umówić się z pracodawcą na wirtualną rozmowę podczas internetowych targów pracy. Już teraz około „72% firm zaczęło więcej inwesto-wać w prowadzenie rekrutacji przez sieci, jednocześnie zmniejszając wydatki na kosztowniejsze i  mniej skuteczne metody, takie jak ogłoszenia prasowe i  targi zawodowe” (Schawbel, 2012: 65). Od 2004 roku pracownicy działów HR zaczęli interesować się również me-diami społecznościowymi opierającymi się na otwartej komunikacji wielu do wielu. Do mediów tego rodzaju należą np. Twitter czy Facebook, które obok typowych, zawodowych platform GoldenLine i  LinkedIn, stały się ważnym na-rzędziem dopełniającym, choć wcześniej pełniły jedynie funkcję komunikacyjną. Ponieważ z „serwisów społecznościowych korzysta ponad miliard ludzi na całym świecie, a co minutę na Facebooku pojawia się ponad 700 tys. nowych statusów i 0,5 mln komentarzy” (Sadowski, 2013: 15—16), to właśnie one dla specjalistów od zasobów ludzkich stanowią zbiór spersonalizowanych informacji o kandyda-cie: jego prywatnych poglądach, wyznawanych wartościach, osobowości, a nawet stylu życia i  stosunku do pracy. Informacji tych nie da się zaczerpnąć z  CV, a mogą być niezwykle ważne dla firmowego Employer Brandingu. Od zamiesz-czanych na Facebooku czy Twitterze treści zależy bowiem ocena kandydata przez pracowników HR, którzy oszacują, czy kandydat swoją postawą i  zachowaniem wpłynie negatywnie czy też pozytywnie na wizerunek firmy. Tym bardziej, że większość posiadaczy kont na wymienionych portalach czuje się niezwykle swo-bodnie; nieskrępowani przez zewnętrzne otoczenie dają upust swoim emocjom, co przekłada się na umieszczane komentarze i  tzw. polubienia. Dlatego też Facebook i Twitter, zyskując miano wirtualnej wizytówki kandy-data, stały się wizualnym dopełnieniem i  przedłużeniem tradycyjnego CV; śro-dowiskiem kształtowania personalnej marki, którą trudno wyrazić w tradycyjnej, papierowej formie, a która w (po)nowoczesności staje się idealnym wyróżnikiem 153Małgorzata Kopeć: Niewerbalna strona Facebooka…jednostki. Wskazane portale są też alternatywą dla dotychczasowych blogów, których budowanie jest bardziej pracochłonne, choć w  przypadku traktowania ich zawodowo są one bardziej przemyślane.Co prawda ostatnimi czasy świadomość użytkowników na temat prowadze-nia profili w tzw. social mediach wzrosła w wyniku nagłośnionych przez telewizję zwolnień pracowniczych, ale sama wiedza na temat niewerbalnego przekazu in-nych, pobocznych treści wciąż jest niewielka. Posiadacz konta nie może mieć też pewności, czy zdjęcie o  statusie prywatnym nie zostanie zauważone przez oso-by niepożądane. Coraz więcej firm o  kapitale zagranicznym inwestuje bowiem w programy pozwalające obejść blokadę prywatności. Ciekawość drugorzędnych informacji jest znacznie silniejsza niż szacunek dla prywatnej sfery. Nadmierna ciekawość jest co prawda problemem Zachodu, ale i w Polsce nie możemy czuć się do końca bezpiecznie. Nie chodzi mi tylko o omijanie zabezpieczeń, ale o co-raz większą wiedzę headhunterów na temat komunikacji niewerbalnej, na którą składają się poboczne treści, takie jak: polubienia, muzyka, filmy, programy TV, książki i  grupy. Istotne są też udostępniane zdjęcia motywacyjne, czyli takie, które potocznie nazywamy złotymi myślami. Dla przeciętnego internauty treści te są niewinnymi „symbolami” i nie mają ukrytego przekazu. Tym czasem, jak pokazały badania na temat relacji inter-personalnych i  osobowości w  środowisku zawodowym, niewinne zamiłowanie do prac Salvadora Dalego czy Andy’ego Warhola może pomniejszyć szanse użytkownika na zdobycie ciekawej posady i  zaufania otoczenia. Osoba, która na swoim profilu nie kryje przychylności wobec wspomnianych twórców, wy-kazuje się w  oczach rekrutera zbyt dużym stopniem introwertyzmu, a  nawet, w  jego ocenie, ma skłonność do popadania w  stany maniakalne. Uznaje się, że kłopotów mogą też przysporzyć pracownicy lubiący muzykę z nurtu, w którym tworzy Eminem — cechuje ich brak dyscypliny przy wypełnianiu  obowiązków zawodowych, a w relacjach służbowych są nieszczerzy. Takie same cechy rekruter przypisuje miłośnikom powieści kryminalnych i detektywistycznych. W końcu, czy detektyw może być zdyscyplinowany? Przecież pracuje, kiedy chce i ujawnia informacje, które chce. Dodatkowo, osoba taka nie lubi sztywnego czasu pracy, a  nawet bezpośredniego zwierzchnictwa. Zaprzątana swoimi myślami musi li-czyć na własną samosterowność, choć przez częste snucie domysłów może mieć problemy z  dotrzymywaniem terminów. Dlatego w  firmie będzie potrzebować cichego mentora, który będąc jej cieniem, dopilnuje terminowości ważnych za-dań. Czy jednak rekruter będzie chciał obciążać dyrektora dodatkowymi decy-zjami personalnymi? Raczej nie. Dlatego, by nie powtarzać rekrutacji, co wiąże się przecież z kosztami, skłoni się ku osobom, które na swoim profilu na Face-booku ujawnią zamiłowanie do muzyki operowej, poważnej, reprezentowanej m.in. przez Andreę Bocellego lub Davida Garetta. W  opinii rekrutera, osoby słuchające tego rodzaju muzyki są niezwykle zorganizowane, terminowe i  pra-cowite, same wiedzą, jak budować swoją karierę i gdzie zdobywać umiejętności, 154 Refleksje synchronicznektóre pomogą w  jej rozwoju. Tak samo sympatycy muzyki gospel uznawani są za otwartych na nowe doświadczenia, ale za to zamkniętych w  sobie, choć nie na tyle, aby stwarzać duże problemy w interakcjach zespołowych. Uważa się, że czytelnicy książek psychologicznych chętnie będą podnosić swoje kwalifikacje, pracować nad ciekawymi projektami i czynnie uczestniczyć w niekonwencjonal-nych ćwiczeniach. Dlatego osoby dokonujące weryfikacji ich profili nie będą od-rzucać ich kandydatury. Lekkie wycofanie i niewielkie skłonności do obniżonego nastroju nie zawsze muszą przeszkadzać w  płynnych relacjach zawodowych. Są one raczej wynikiem słabej wiary w siebie. Osoby te czują się zagubione, jednak cechujący je brak otwartości jest związany w większym stopniu z prywatną sferą życia. Biurowe plotki nie są ich ulubionym zajęciem, bardziej wolą zaangażować się w powierzone zadania, co może być ich dużym atutem. Użytkownicy portali nie powinni natomiast ujawniać, że oglądają programy typu reality show — te bowiem, jako wizualne przedłużenie prasy plotkarskiej, będą zdradzać poważne kłopoty w  sferze prywatnej. Liczba i  ciężar podejrzewanych problemów może zakłócać poprawne wykonywanie obowiązków zawodowych. W  pracy osoby te mogą błądzić myślami, w  większym stopniu poświęcając swoją uwagę nierze-czywistemu światu, przejmując się za bardzo losem bohaterów programu typu „Rozmowy w  toku”. Ich mały stopień przywiązania do rzeczywistej przestrzeni zawodowej nie wpłynie więc dobrze na pracę zespołową. Bezpiecznie mogą poczuć się osoby, które w  social mediach odnoszą się do książek podróżniczych, przyrodniczych oraz filmów z  tej samej kategorii. Sta-nowi to wyraz bardzo ciekawej osobowości. Zakłada się, że osoby te nie lubią monotonii i  zawsze będą czuły potrzebę rozwijania swoich zainteresowań oraz podnoszenia kwalifikacji. Może nie zawsze będą dobrze czuły się w  pracy, która pozbawia je kontaktu interpersonalnego, np. z petentem, ale nie oznacza to, że będą tę pracę wykonywały źle. Idealnie sprawdzą się natomiast na stanowisku wymaga-jącym podróżowania lub w pracy w dużych zespołach, gdyż to otoczenie staje się ich siłą napędową. Trzeba jednak przyznać, że są też miłośnikami ucieczki poza przestrzeń społeczną, by na łonie natury, w  ciszy przyrody zregenerować siły. Są to osoby świadome swoich możliwości, praktykujące zdrowy, aktywny styl życia. Co ciekawe, zagrożeni mogą być ci kandydaci, którzy w zakładce filmowej na swoim profilu wskażą określone musicale w  rodzaju burleski. Według znawcy komunikacji wizualnej, mają oni skłonności do nadużywania alkoholu i używek wszelkiego rodzaju. Liberalnymi zasadami odznaczają się z kolei ci, którzy gustu-ją w filmach o wątkach politycznych, a  ich ulubioną muzyką jest ta o nutach relaksacyjnych. Użytkownicy portali społecznościowych mają jeszcze możliwość umieszczania na swoich profilach złotych myśli, jednak ich nagminne udostęp-nianie będzie oznaczać, że mają kłopoty emocjonalne i  stale potrzebują silnego bodźca motywacyjnego. Ich przeciwieństwem są internauci należący do kulinar-nej grupy gotującej produkty eko lub praktykującej tai chi, yogę i  kung-fu. Są oni bardzo wrażliwi i emocjonalni. Można powiedzieć, że świadomie sterują 155Małgorzata Kopeć: Niewerbalna strona Facebooka…swoim nastrojem, zwalczając chandrę jeszcze w  pierwszym stadium rozwoju, zanim zakłóci ich funkcjonowanie na polu zawodowym. Nie są też zagrożeni prokrastynacją, gdyż ich ośmiostopniowa skala niezaburzonej pewności siebie sprzyja silnej automotywacji. Dlatego podnoszą się z  upadków szybko, niczym Feniks z popiołów, a po uświadomieniu sobie przyczyny niepowodzenia działają dalej, regenerując swoje siły albo w  pełnym skupieniu jogicznym, albo bardziej intensywnie: za pomocą kung-fu. Jak pokazują przedstawione przykłady, każdy z nas, użytkując Internet, zdra-dza na swój temat więcej niż mógłby przypuszczać. Nieświadomie zamykając lub otwierając sobie drogę do sukcesu na polu zawodowym. Dlatego też, przy dzisiejszym spadku bezpieczeństwa danych, warto bardziej świadomie korzystać z publicznych platform komunikacyjnych, a nawet ograniczyć ich użytkowanie. Ta b e l a  1Podział użytkowników portali społecznościowych według wieku (w %)Portal          Wiek 18—25 26—34 35—44 45—54 55+Facebook 29 23 18 12 7Twitter 13 30 27 17 9LinkedIn 18,1 31,2 24,8 15 10,5Ź r ó d ł o : opracowanie własne na podstawie ogólnodostępnych raportów Interneto-wych dotyczących Internetu i  social mediówTa b e l a  2Podział użytkowników portali  społecznościowych według płci (w %)Portal         Płeć Mężczyzna KobietaFacebook 60 40Twitter 43 57LinkedIn 55 45Ź r ó d ł o : opracowanie własne na podstawie ogólnodostępnych raportów Internetowych do-tyczących Internetu i  social mediówLiteraturaCeliński P., 2013: Postmedia, cyfrowy kod i  bazy danych. Lublin.Sadowski M., 2013: Rewolucja socjalmedia. Gliwice.Schawbel D., 2010: Personal Branding 2.0. Gliwice. Sieńko M.: Człowiek w  pajęczynie. Internet jako zjawisko kulturowe. Dostępne w  Inter-necie: www.sienko.net.pl/cwp/cwp.html156 Refleksje synchroniczneRifkin P.R., 2001: Koniec pracy. Schyłek siły roboczej na świecie i  początek ery postryn-kowej. Wrocław. Wojtala M.: Tabloidy w badaniach medioznawczych. „Oblicza Komunikacji” 4/2011.Portale społecznościowe z  perspektywy pracodawców — Raport Manpower Polska: http://hrstandard.pl/tag/portale-solecznoscioweMałgorzata KopećThe nonverbal aspects of Facebook in the personalised self-promotional discourseS u m m a r yThe article refers to the content of social media such as Facebook/Twitter and to their role in the recruitment process. It discusses the significance of the nonverbal transmission of content associated with the personality and other professional capabilities of the Internet user resulting from side pane of portals such as “favourites, books, music or groups” which the user keeps on his or her web page.

Niewerbalna strona Facebooka w spersonalizowanym dyskursie autopromocyjnym

https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/5675/1/Kopec_niewerbalna_strona_facebooka_w_spersonalizowanym.pdf

Niewerbalna strona Facebooka w spersonalizowanym dyskursie autopromocyjnym

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Repozytorium Uniwersytetu Śląskiego RE-BUŚ