Q fever during pregnancy : lessons from the Dutch epidemic

Abstract

Van 2007 tot 2010 kampte Nederland met een Q-koortsuitbraak van ongekende omvang, met meer dan 4000 humane gevallen. Q-koorts is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetii. Het is een zoönose, wat betekent dat de bacterie verspreid wordt van dieren op mensen. Met name melkgeiten en –schapen zijn de bron van de humane besmettingen in Nederland. Besmetting van mens-op-mens is zeer zeldzaam. Een acute C. burnetii infectie wordt gekenmerkt door koorts, hepatitis of pneumonie, maar verloopt in 60% van de gevallen asymptomatisch. De incubatietijd is één tot drie weken. Het stellen van de diagnose Q-koorts is lastig, temeer omdat C. burnetii hooginfectieus is en afkapwaarden voor serodiagnostiek niet vaststaan. Bijdragend in de diagnostiek is de antigene variatie die C. burnetii vertoont. Afhankelijk van de duur van infectie produceert het lichaam antistoffen tegen antigenen in een bepaalde fase (eerst tegen fase II antigenen, vervolgens tegen fase I). Hierdoor is er een onderscheid te maken tussen een doorgemaakte infectie, acute infectie of chronische infectie. Na het stellen van de diagnose acute Q-koorts, bestaat de eerste keuze behandeling uit een kuur doxycycline voor minimaal twee weken. Een acute infectie leidt in 1-5% van de gevallen tot een chronisch ziektebeeld, waarbij endocarditis of infecties van vasculaire structuren kunnen ontstaan. De kans op het ontwikkelen van chronische Q-koorts wordt groter geacht bij immuungecompromitteerden, patiënten met pre-existent klep- of vaatlijden en zwangeren. Een langdurige behandeling met doxycycline gecombineerd met hydroxychloroquine is in het geval van chronische Q-koorts aangewezen. Between 2007 and 2010 The Netherlands suffered from on enormous human Q fever outbreak with over 4000 notified cases. Q fever is a zoonosis, caused by the intracellular bacterium Coxiella burnetii. In the Dutch situation, especially infections in dairy goat and sheep are hypothesised to be the main sources of human infection. Peron-to-person spread is rare. Acute C. burnetii infection is characterised by fever, hepatitis or pneumonia, but remains asymptomatic in 60% of the cases. The incubation period is one to three weeks. Since C. burnetii is highly infectious and cut-off values for serodiagnosis are inconsistent, diagnosing Q fever is difficult. Additive in serodiagnosis is the characteristic of C. burnetii of antigenetic phase variation. Depending on the duration of infection, antibodies against two phases of antigens are produced (first against phase II antigen, later against phase I). Therefore a distinction can be made between an acute, previous or chronic infection. Treatment of acute Q fever consists of doxycycline for at least two weeks. After an acute infection 1-5% of the patients develop chronic Q fever which is often complicated by endocarditis or infection of vascular structures. The risk of chronic Q fever has been reported to be increased in immunocompromised patients, patients with underlying cardiac valve or vascular diseases and pregnant women. In case of chronic Q fever long-term treatment with doxycycline in combination with hydroxychloroquine is recommended.