Caries en parodontale ontstekingen worden  beschouwd als te behoren tot twee van de meest wijd verspreide ziekten ter wereld. Caries en parodontale ontstekingen ontstaan ten gevolge van bakteriele hechting aan het tandoppervlak. Het is tot op heden niet volledig begrepen, hoe en door welk mechanisme bakterien aan vaste stof oppervlakken hechten. ...

Zie: Samenvatting

Busscher, Hendrik Jan,

University of Groningen Digital Archive

Surface free energies and the adhesion of oral bacteria

Busscher, Hendrik Jan

University of Groningen Research Database

  
 University of Groningen
Surface free energies and the adhesion of oral bacteria
Busscher, Hendrik
IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from
it. Please check the document version below.
Document Version
Publisher's PDF, also known as Version of record
Publication date:
1985
Link to publication in University of Groningen/UMCG research database
Citation for published version (APA):
Busscher, H. J. (1985). Surface free energies and the adhesion of oral bacteria s.n.
Copyright
Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the
author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).
Take-down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately
and investigate your claim.
Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the
number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.
Download date: 11-02-2018
SAMENVATTiNG
Car ies  en  parodonta l -e  on ts tek ingen uorden beschourud a- ls  te  behoren to t  t vee
v a n  d e  m e e s L  v i j d  v e r s p r e i d e  z j e k l e n  L e r  v e r e l d .  C a r i e s  e n  p a r o d o n L a l e  o n t -
s tek i .ngen on ts taan Len gevo lge  van bak ter ie fe  hecht ing  aan he t  tandopperv lak .
Het  i s  to t  op  heden n ie t  vo l led ig  begrepen,  hoe en  door  rye lk  mechan isme bak-
te r ien  aan vas te  s to f  opperv lakken hechten .
Aan de  subfacu l te i t  Tandhee lkunde van de  R i jksun ivers i te i t  Gron lngen ruord t
op  d i t  moment  een u i tgebre id  onderzoeksprogramma fgeruerk t ,  da t  beooqt ,  op-
perv lak te -ak t ieve  s to f fen  te  on t ru ikke len ,  d ie ,  geapp l iceerd  op  geb i tse lemen-
ten  bak ter ie le  aanhecht ing  verminderen.  Tene inde deze oppervLak te-ak t ieve
s to f fen  te  kunnen on t rv ikke len ,  i s  beqr ip  van he t  hecht ingsmechan isme van bak-
t e r i ë n  n o o d z a k e l i j k .
In  hoofds tuk  I  van  d- i t  p roe fschr iFL  ruorden Lvee mode l len  gegeven,  d ie  de
bak ter ie le  hecht ing  aan een vas te  s to f  beschr i j ven :
l -  h e t  s p e c i f i e k e  h e c h t i n g s m o d e l
2-  he t  co l lo ida le  dee l t jes  hecht j -ngsmode l .
De benader ing  , . t /aarvoor  i s  gekozen,  i s  gebaseerd  op  he t  co l_Lo idaLe dee l t jes
hecht inqsmode l  en  bes taa t  in  p r inc ipe  u j . t  he t  re fa te ren  van fys isch-chemische
opperv lak tekarak ter is t ieken met  bak ter ieLe aanhecht i .ng .  Omdat  u i t  d iverse  on-
derzoeken reeds  is  geb- leken da t  de  v r i je  opperv l ,ak te -energ ie  gere la teerd  is
aan b ioadhes ie ,  i . s  bes fo ten  he t  onderzoek  te  concent re ren  op  de  v r i je  opper -
v f a k t e - e n e r g i e  a l s  k a r a k t e r i s t i e k  v a n  h e t  v a s t e  s t o f  o p p e r v l a k .
Hoofds tuk  I I  geef t  een l i te ra tuuroverz ich t  over  g rensv lak-energ ieën,  hoe
deze kunnen \uorden bepaa ld  u i t  randhoekmet ingen met  v loe is to f fen ,  gebru ik  ma-
kend van d Íspers ieve  en  po la i re  in te rak t ies ,  de  inv loed van opperv lak te ruu-
he id  en  chemische he terogen i te i t  op  de  randhoek en  he t  e f fek t  van  adsorp t ie
u i t  de  v loe is to fd ruppe ls  op  v r i je  opperv lak te -energ ie -bepa l ingen.  U i t  d i t  l i -
t e r a t u u r o v e r z i c h t  ( p a r a g r a a f  i I . 1 . 7 )  b l i j k t ,  d a t  d e  v r i j e  o p p e r v L a k t e - e n e r -
g ie ,  d ie  met  randhoeken vord t  bepaa ld ,  een goede benader ing  geef t  van  de  ther -
modynamisch gedef in ieerde  v r i je  opperv lak te -energ ie  van een vas te  s to f .
De meest  gebru lk te  exper imente le  techn ieken worden in  hoofds tuk  I I I  be-
schreven,  te  ve ten  de  techn iek  voor  he t  meten van randhoeken en  de  e l l ipso-
met r ische techn iek  voor  he t  meten van adsorp t ie  i so thermen op v lakke ,  n ie t
t 4 2
I
n
I
gr
m€
De
de
g r i
. , 1 -
I r
ken
drul.
gen
p rop
di.e r
l n
C O C C  L
s t r a t
enerq
adhes
n e t  v
Tenei
pa len
V I I . l
Combi
grens
bakte
ondet
gemet
l e  v e t
houvd als te behoren tot tvee
Car ies  en  parodonta le  on t -
,ch t ing  aan he t  tandoPperv lak .
en door ruelk mechanisme bak-
r ivers i te i t  Gron ingen uord t
r  a fgeverk t ,  da t  beoogt r  oP-
;eapp l iceerd  op  geb i tse lemen-
:  deze opperv lak te -ak t ieve
: hechtingsmechanisme van bak-
le  mode l len  gegevenr  d ie  de
op he t  co l lo ida le  dee l t jes
: lateren van fysisch-chemische
, ' ch t ing .  Omdat  u i t  d iverse  on-
lakte-energie gereJ-ateerd is
'rcentreren op de vri je opPer-
s to f  opperv lak .
s r  g rensv lak-energ ieën,  hoe
met  v l "oe is to f fen ,  gebru ik  ma-
inv loed van opperv lak te ruu-
en het effekt van adsorPtie
rerg ie -bepa l ingen.  U i t  d i t  l i -
t  de  v r i je  opperv lak te -ener -
e benadering geeft van de ther-
rg ie  van een vas te  s to f .
o rden in  hoofds tuk  I I I  be-
an  randhoeken en  de  e I I iPso-
isothermen op vlakke, niet
verpoederde vas te  s to f  opperv lakken.
Hoofds tuk  IV  geef t  de  resu l ta ten  van een exper imentee l  onderzoek  naar  de
inv foed van opperv lak te ruruhe id  op  de  randhoek.  De be langr i j ks te  conc fus i -e  u i t
d i t  onderzoek  is ,  da t  ruvhe id  de  gemeten randhoek n ie t  meer  be inv loedt ,  a ls
de  RO-vaarde van he t  opperv lak  (  0 .1  pm is .
Vr i - je  opperv lak te -energ j -eën van vas te  s to f fen ,  bepaa ld  u i t  randhoekmet ingen
met  va ter ,  rua ter , /n -propano l  mengseLs en  o , -b romonaphtha leen vorden in  hoofd-
s tuk  V gegeven.  In  V .1  uorden resu l ta ten  voor  poJ .ymeren,  verk regen met  een
n ieuue methode,  verge leken met  l i te ra tuurgegevens.  Deze n ieuve methode,  waar -
in  reken ing  ruord t  gehouden met  adsorp t ie  vanu i t  de  druppe l ,  geef t  in  he t  a f -
gemeen hogere  vaarden voor  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ie  van een vas te  s to f ,
met  name in  he t  geb ied  boven 45  erg .cm- ' .
De v r i je  opperv lak te -energ ie  van tandg lazuur  (BB +  9  e rg .cm-2)  verander t  on-
der  inv . l "oed van f l -uor ide-app l ika t ies  en  adsorp t ie  van speekse le iv l t ten  (para-
graa f  V .2) .  App l ika t ie  van amin f l -uor ide  b i j voorbee ld  ver laagt  de  v r i je  opper -
v l a k t e - e n e r g i e  v a n  h e l  g l a z u u r  t o L  6 2  +  5  e r g . c m - ' ,  t e n u i j l  a d s o r p t i e  v a n  
.
speekseJ .e iu i t ten  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ie  verhoogt  to t  120 +  l0  e rg .cm- ' .
In  hoofds tuk  VI  vord t  de  thermodynamische be teken is  van de  spre id ingsdruk-
ken,  d ie  ook  u j . t  de  randhoekmet ingen vo lgen,  aangetoond,  door  de  spre id ings-
drukken verk regen u i t  randhoekmet ingen te  verge l i j ken  met  resu f ta ten  verk re-
gen uit  el l ipsometrisch bepaalde adsorptie-isothermen. lJa_tej.-,  zoyel gl.s. n-
propalgÀ ad_sogtie.-.isothermen qpve.n-voor 
.diverse- p.gf v$ef,grr soreidino-sdrgkken
dj"e ve.rqel- i j .kFaar zi. jn Jnet di.e. iuelke uitJqndhoekmptinqen zi in vgt.kr.eqefr..
]n  hoofds tuk  VI I  ruorden exper imente le  gegevens over  de  adhes ie  van St rep to-
coccus  Sangu is  CHJ gere la teerd  aan v r i je  opperv l -ak te -energ ieën van de  sub-
s t ra ten .  Het  adhes ieproces  kan vorden beschreven door  de  grensv lak-adhes ie -
energ ie  (mi ts  e lec t ros ta t i sche j -n te rak t j .es  vorden vervaar loosd) .  De grensv lak-
adhes ie -energ ie  kan vorden berekend u i t  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ieën van
het  vas te  s to f ' -subs t raa t ,  he t  bak ter ie -opperv lak  en  de  v loe is to fsuspens ie .
Tene inde v r i je  oppervLak te-energ ieën van bak ter ie -opperv lakken te  kunnen be-
pa1en,  moest  de  techn iek  voor  randhoekmet ingen vorden aangepast  (paragraaf
v r r . l ) .
Combinati-e van experimentel-e gegevens over bakteriel-e adhesie met berekende
grensv lak-adhes ie -energ ieën,  le id t  (paragraaf  V I I .2 )  toL  de  conc l "us ie ,  da t
bak ter ie le  adhes ie  geen re la t ie  heef t  met  g rensv lak-adhes ie -energ ieën,  ind ien
onder  bak ter ie le  adhes ie  ruord t  vers taan,  aanta l - len  gehechte  bak ter iën  per  cm- ,
gemeten onder  s ta t i sche omstand igheden.  De mate  tuaar ' in  de  bak ter ie le  adhes ie
revers ibe l -  i s ,  re la teer t  ech ter  s te rk  met  de  berekende grensv lak-adhes ie -
1 4 3
energ ieën.
0p basis. van deze qeoe.vpns maq een fu,akke bigd-inq-v.an.bakter.iën aan ÈFndola-
zuur  vorden veruacht .  aLs  de  v r i ie  oooe lv lak te -enerq ie  van he t  o lazuur  b l " i J -
ver!.d kan 
.\uor.deg verlpaqd tot L0 ego.gmÏ .oI laser.
D i t  p roe fschr i f t  laa t  een aanta l  beJ .angr i j ke  v ragen-onbeantuoord .  Zo  kan
met behulp van de nu besehikbare gegevens geen verkJ-aring vorden gegeven voor
de aantaffen gehechte bakteriën p"" 
"r2 
substraatoppervLak. Ook is het onbe-
kend in hoeverre de resuLtaten van dit  laboratoriumonderzoek kunnen vorden
geextrapoleerd naar de in vivo situatie.
Verder onderzoek zaI zích daarom moeten concentreren op:
-  he t  meten van oppervLak te lad ing  a ls  opperv lak tekarak ter is t iek ,  omdat  gecom-
bineerde kennis van oppervlaktelading en vri je oppervLakte-energie het bak-
te r ieLe hecht ingsproces  vaarsch i jn f i j k  to t  in  de ta i l  za l  verk la ren
- het meten van de hechting van bakteriesoorten met verschi l lende vri je opper-
vlakte-energie en - lading
- het kvanti f iceren van bakteriele hechting onder dynamische omstandigheden,
zoals die in de mond voorkomen (vloeistofstroming en schuifkrachten)
- het doen van - in vivo- onderzoek
- het ontvikkeLen van oppervlakte-aktieve stoffen, die de vri je oppervlakte-
energ ie  van he t  g lazuur  verLagen to t  50  
" "g . " r -2  
o f  lager .
+rff


Caries en parodontale ontstekingen worden beschouwd als te behoren tot twee van de meest wijd verspreide ziekten ter wereld. Caries en parodontale ontstekingen ontstaan ten gevolge van bakteriele hechting aan het tandoppervlak. Het is tot op heden niet volledig begrepen, hoe en door welk mechanisme bakterien aan vaste stof oppervlakken hechten. ... Zie: Samenvattin

ARTS repository - University of Groningen

   University of GroningenSurface free energies and the adhesion of oral bacteriaBusscher, Hendrik JanIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:1985Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Busscher, H. J. (1985). Surface free energies and the adhesion of oral bacteria. s.n.CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license.More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne-amendment.Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.Download date: 13-02-2023SAMENVATTiNGCar ies  en  parodonta l -e  on ts tek ingen uorden beschourud a- ls  te  behoren to t  t veev a n  d e  m e e s L  v i j d  v e r s p r e i d e  z j e k l e n  L e r  v e r e l d .  C a r i e s  e n  p a r o d o n L a l e  o n t -s tek i .ngen on ts taan Len gevo lge  van bak ter ie fe  hecht ing  aan he t  tandopperv lak .Het  i s  to t  op  heden n ie t  vo l led ig  begrepen,  hoe en  door  rye lk  mechan isme bak-te r ien  aan vas te  s to f  opperv lakken hechten .Aan de  subfacu l te i t  Tandhee lkunde van de  R i jksun ivers i te i t  Gron lngen ruord top  d i t  moment  een u i tgebre id  onderzoeksprogramma fgeruerk t ,  da t  beooqt ,  op-perv lak te -ak t ieve  s to f fen  te  on t ru ikke len ,  d ie ,  geapp l iceerd  op  geb i tse lemen-ten  bak ter ie le  aanhecht ing  verminderen.  Tene inde deze oppervLak te-ak t ieves to f fen  te  kunnen on t rv ikke len ,  i s  beqr ip  van he t  hecht ingsmechan isme van bak-t e r i ë n  n o o d z a k e l i j k .In  hoofds tuk  I  van  d- i t  p roe fschr iFL  ruorden Lvee mode l len  gegeven,  d ie  debak ter ie le  hecht ing  aan een vas te  s to f  beschr i j ven :l -  h e t  s p e c i f i e k e  h e c h t i n g s m o d e l2-  he t  co l lo ida le  dee l t jes  hecht j -ngsmode l .De benader ing  , . t /aarvoor  i s  gekozen,  i s  gebaseerd  op  he t  co l_Lo idaLe dee l t jeshecht inqsmode l  en  bes taa t  in  p r inc ipe  u j . t  he t  re fa te ren  van fys isch-chemischeopperv lak tekarak ter is t ieken met  bak ter ieLe aanhecht i .ng .  Omdat  u i t  d iverse  on-derzoeken reeds  is  geb- leken da t  de  v r i je  opperv l ,ak te -energ ie  gere la teerd  isaan b ioadhes ie ,  i . s  bes fo ten  he t  onderzoek  te  concent re ren  op  de  v r i je  opper -v f a k t e - e n e r g i e  a l s  k a r a k t e r i s t i e k  v a n  h e t  v a s t e  s t o f  o p p e r v l a k .Hoofds tuk  I I  geef t  een l i te ra tuuroverz ich t  over  g rensv lak-energ ieën,  hoedeze kunnen \uorden bepaa ld  u i t  randhoekmet ingen met  v loe is to f fen ,  gebru ik  ma-kend van d Íspers ieve  en  po la i re  in te rak t ies ,  de  inv loed van opperv lak te ruu-he id  en  chemische he terogen i te i t  op  de  randhoek en  he t  e f fek t  van  adsorp t ieu i t  de  v loe is to fd ruppe ls  op  v r i je  opperv lak te -energ ie -bepa l ingen.  U i t  d i t  l i -t e r a t u u r o v e r z i c h t  ( p a r a g r a a f  i I . 1 . 7 )  b l i j k t ,  d a t  d e  v r i j e  o p p e r v L a k t e - e n e r -g ie ,  d ie  met  randhoeken vord t  bepaa ld ,  een goede benader ing  geef t  van  de  ther -modynamisch gedef in ieerde  v r i je  opperv lak te -energ ie  van een vas te  s to f .De meest  gebru lk te  exper imente le  techn ieken worden in  hoofds tuk  I I I  be-schreven,  te  ve ten  de  techn iek  voor  he t  meten van randhoeken en  de  e l l ipso-met r ische techn iek  voor  he t  meten van adsorp t ie  i so thermen op v lakke ,  n ie tt 4 2InIgrm€Dedeg r i. , 1 -I rkendrul.genp ropdi.e rl nC O C C  Ls t r a tenerqadhesn e t  vTeneipa lenV I I . lCombigrensbakteondetgemetl e  v e thouvd als te behoren tot tveeCar ies  en  parodonta le  on t -,ch t ing  aan he t  tandoPperv lak .en door ruelk mechanisme bak-r ivers i te i t  Gron ingen uord tr  a fgeverk t ,  da t  beoogt r  oP-;eapp l iceerd  op  geb i tse lemen-:  deze opperv lak te -ak t ieve: hechtingsmechanisme van bak-le  mode l len  gegevenr  d ie  deop he t  co l lo ida le  dee l t jes: lateren van fysisch-chemische, ' ch t ing .  Omdat  u i t  d iverse  on-lakte-energie gereJ-ateerd is'rcentreren op de vri je opPer-s to f  opperv lak .s r  g rensv lak-energ ieën,  hoemet  v l "oe is to f fen ,  gebru ik  ma-inv loed van opperv lak te ruu-en het effekt van adsorPtiererg ie -bepa l ingen.  U i t  d i t  l i -t  de  v r i je  opperv lak te -ener -e benadering geeft van de ther-rg ie  van een vas te  s to f .o rden in  hoofds tuk  I I I  be-an  randhoeken en  de  e I I iPso-isothermen op vlakke, nietverpoederde vas te  s to f  opperv lakken.Hoofds tuk  IV  geef t  de  resu l ta ten  van een exper imentee l  onderzoek  naar  deinv foed van opperv lak te ruruhe id  op  de  randhoek.  De be langr i j ks te  conc fus i -e  u i td i t  onderzoek  is ,  da t  ruvhe id  de  gemeten randhoek n ie t  meer  be inv loedt ,  a lsde  RO-vaarde van he t  opperv lak  (  0 .1  pm is .Vr i - je  opperv lak te -energ j -eën van vas te  s to f fen ,  bepaa ld  u i t  randhoekmet ingenmet  va ter ,  rua ter , /n -propano l  mengseLs en  o , -b romonaphtha leen vorden in  hoofd-s tuk  V gegeven.  In  V .1  uorden resu l ta ten  voor  poJ .ymeren,  verk regen met  eenn ieuue methode,  verge leken met  l i te ra tuurgegevens.  Deze n ieuve methode,  waar -in  reken ing  ruord t  gehouden met  adsorp t ie  vanu i t  de  druppe l ,  geef t  in  he t  a f -gemeen hogere  vaarden voor  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ie  van een vas te  s to f ,met  name in  he t  geb ied  boven 45  erg .cm- ' .De v r i je  opperv lak te -energ ie  van tandg lazuur  (BB +  9  e rg .cm-2)  verander t  on-der  inv . l "oed van f l -uor ide-app l ika t ies  en  adsorp t ie  van speekse le iv l t ten  (para-graa f  V .2) .  App l ika t ie  van amin f l -uor ide  b i j voorbee ld  ver laagt  de  v r i je  opper -v l a k t e - e n e r g i e  v a n  h e l  g l a z u u r  t o L  6 2  +  5  e r g . c m - ' ,  t e n u i j l  a d s o r p t i e  v a n  .speekseJ .e iu i t ten  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ie  verhoogt  to t  120 +  l0  e rg .cm- ' .In  hoofds tuk  VI  vord t  de  thermodynamische be teken is  van de  spre id ingsdruk-ken,  d ie  ook  u j . t  de  randhoekmet ingen vo lgen,  aangetoond,  door  de  spre id ings-drukken verk regen u i t  randhoekmet ingen te  verge l i j ken  met  resu f ta ten  verk re-gen uit  el l ipsometrisch bepaalde adsorptie-isothermen. lJa_tej.-,  zoyel gl.s. n-propalgÀ ad_sogtie.-.isothermen qpve.n-voor .diverse- p.gf v$ef,grr soreidino-sdrgkkendj"e ve.rqel- i j .kFaar zi. jn Jnet di.e. iuelke uitJqndhoekmptinqen zi in vgt.kr.eqefr..]n  hoofds tuk  VI I  ruorden exper imente le  gegevens over  de  adhes ie  van St rep to-coccus  Sangu is  CHJ gere la teerd  aan v r i je  opperv l -ak te -energ ieën van de  sub-s t ra ten .  Het  adhes ieproces  kan vorden beschreven door  de  grensv lak-adhes ie -energ ie  (mi ts  e lec t ros ta t i sche j -n te rak t j .es  vorden vervaar loosd) .  De grensv lak-adhes ie -energ ie  kan vorden berekend u i t  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ieën vanhet  vas te  s to f ' -subs t raa t ,  he t  bak ter ie -opperv lak  en  de  v loe is to fsuspens ie .Tene inde v r i je  oppervLak te-energ ieën van bak ter ie -opperv lakken te  kunnen be-pa1en,  moest  de  techn iek  voor  randhoekmet ingen vorden aangepast  (paragraafv r r . l ) .Combinati-e van experimentel-e gegevens over bakteriel-e adhesie met berekendegrensv lak-adhes ie -energ ieën,  le id t  (paragraaf  V I I .2 )  toL  de  conc l "us ie ,  da tbak ter ie le  adhes ie  geen re la t ie  heef t  met  g rensv lak-adhes ie -energ ieën,  ind ienonder  bak ter ie le  adhes ie  ruord t  vers taan,  aanta l - len  gehechte  bak ter iën  per  cm- ,gemeten onder  s ta t i sche omstand igheden.  De mate  tuaar ' in  de  bak ter ie le  adhes ierevers ibe l -  i s ,  re la teer t  ech ter  s te rk  met  de  berekende grensv lak-adhes ie -1 4 3energ ieën.0p basis. van deze qeoe.vpns maq een fu,akke bigd-inq-v.an.bakter.iën aan ÈFndola-zuur  vorden veruacht .  aLs  de  v r i ie  oooe lv lak te -enerq ie  van he t  o lazuur  b l " i J -ver!.d kan .\uor.deg verlpaqd tot L0 ego.gmÏ .oI laser.D i t  p roe fschr i f t  laa t  een aanta l  beJ .angr i j ke  v ragen-onbeantuoord .  Zo  kanmet behulp van de nu besehikbare gegevens geen verkJ-aring vorden gegeven voorde aantaffen gehechte bakteriën p"" "r2 substraatoppervLak. Ook is het onbe-kend in hoeverre de resuLtaten van dit  laboratoriumonderzoek kunnen vordengeextrapoleerd naar de in vivo situatie.Verder onderzoek zaI zích daarom moeten concentreren op:-  he t  meten van oppervLak te lad ing  a ls  opperv lak tekarak ter is t iek ,  omdat  gecom-bineerde kennis van oppervlaktelading en vri je oppervLakte-energie het bak-te r ieLe hecht ingsproces  vaarsch i jn f i j k  to t  in  de ta i l  za l  verk la ren- het meten van de hechting van bakteriesoorten met verschi l lende vri je opper-vlakte-energie en - lading- het kvanti f iceren van bakteriele hechting onder dynamische omstandigheden,zoals die in de mond voorkomen (vloeistofstroming en schuifkrachten)- het doen van - in vivo- onderzoek- het ontvikkeLen van oppervlakte-aktieve stoffen, die de vri je oppervlakte-energ ie  van he t  g lazuur  verLagen to t  50  " "g . " r -2  o f  lager .+rff

Dutch

University of Groningen

   University of GroningenSurface free energies and the adhesion of oral bacteriaBusscher, Hendrik JanIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:1985Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Busscher, H. J. (1985). Surface free energies and the adhesion of oral bacteria. s.n.CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.Download date: 12-11-2019SAMENVATTiNGCar ies  en  parodonta l -e  on ts tek ingen uorden beschourud a- ls  te  behoren to t  t veev a n  d e  m e e s L  v i j d  v e r s p r e i d e  z j e k l e n  L e r  v e r e l d .  C a r i e s  e n  p a r o d o n L a l e  o n t -s tek i .ngen on ts taan Len gevo lge  van bak ter ie fe  hecht ing  aan he t  tandopperv lak .Het  i s  to t  op  heden n ie t  vo l led ig  begrepen,  hoe en  door  rye lk  mechan isme bak-te r ien  aan vas te  s to f  opperv lakken hechten .Aan de  subfacu l te i t  Tandhee lkunde van de  R i jksun ivers i te i t  Gron lngen ruord top  d i t  moment  een u i tgebre id  onderzoeksprogramma fgeruerk t ,  da t  beooqt ,  op-perv lak te -ak t ieve  s to f fen  te  on t ru ikke len ,  d ie ,  geapp l iceerd  op  geb i tse lemen-ten  bak ter ie le  aanhecht ing  verminderen.  Tene inde deze oppervLak te-ak t ieves to f fen  te  kunnen on t rv ikke len ,  i s  beqr ip  van he t  hecht ingsmechan isme van bak-t e r i ë n  n o o d z a k e l i j k .In  hoofds tuk  I  van  d- i t  p roe fschr iFL  ruorden Lvee mode l len  gegeven,  d ie  debak ter ie le  hecht ing  aan een vas te  s to f  beschr i j ven :l -  h e t  s p e c i f i e k e  h e c h t i n g s m o d e l2-  he t  co l lo ida le  dee l t jes  hecht j -ngsmode l .De benader ing  , . t /aarvoor  i s  gekozen,  i s  gebaseerd  op  he t  co l_Lo idaLe dee l t jeshecht inqsmode l  en  bes taa t  in  p r inc ipe  u j . t  he t  re fa te ren  van fys isch-chemischeopperv lak tekarak ter is t ieken met  bak ter ieLe aanhecht i .ng .  Omdat  u i t  d iverse  on-derzoeken reeds  is  geb- leken da t  de  v r i je  opperv l ,ak te -energ ie  gere la teerd  isaan b ioadhes ie ,  i . s  bes fo ten  he t  onderzoek  te  concent re ren  op  de  v r i je  opper -v f a k t e - e n e r g i e  a l s  k a r a k t e r i s t i e k  v a n  h e t  v a s t e  s t o f  o p p e r v l a k .Hoofds tuk  I I  geef t  een l i te ra tuuroverz ich t  over  g rensv lak-energ ieën,  hoedeze kunnen \uorden bepaa ld  u i t  randhoekmet ingen met  v loe is to f fen ,  gebru ik  ma-kend van d Íspers ieve  en  po la i re  in te rak t ies ,  de  inv loed van opperv lak te ruu-he id  en  chemische he terogen i te i t  op  de  randhoek en  he t  e f fek t  van  adsorp t ieu i t  de  v loe is to fd ruppe ls  op  v r i je  opperv lak te -energ ie -bepa l ingen.  U i t  d i t  l i -t e r a t u u r o v e r z i c h t  ( p a r a g r a a f  i I . 1 . 7 )  b l i j k t ,  d a t  d e  v r i j e  o p p e r v L a k t e - e n e r -g ie ,  d ie  met  randhoeken vord t  bepaa ld ,  een goede benader ing  geef t  van  de  ther -modynamisch gedef in ieerde  v r i je  opperv lak te -energ ie  van een vas te  s to f .De meest  gebru lk te  exper imente le  techn ieken worden in  hoofds tuk  I I I  be-schreven,  te  ve ten  de  techn iek  voor  he t  meten van randhoeken en  de  e l l ipso-met r ische techn iek  voor  he t  meten van adsorp t ie  i so thermen op v lakke ,  n ie tt 4 2InIgrm€Dedeg r i. , 1 -I rkendrul.genp ropdi.e rl nC O C C  Ls t r a tenerqadhesn e t  vTeneipa lenV I I . lCombigrensbakteondetgemetl e  v e thouvd als te behoren tot tveeCar ies  en  parodonta le  on t -,ch t ing  aan he t  tandoPperv lak .en door ruelk mechanisme bak-r ivers i te i t  Gron ingen uord tr  a fgeverk t ,  da t  beoogt r  oP-;eapp l iceerd  op  geb i tse lemen-:  deze opperv lak te -ak t ieve: hechtingsmechanisme van bak-le  mode l len  gegevenr  d ie  deop he t  co l lo ida le  dee l t jes: lateren van fysisch-chemische, ' ch t ing .  Omdat  u i t  d iverse  on-lakte-energie gereJ-ateerd is'rcentreren op de vri je opPer-s to f  opperv lak .s r  g rensv lak-energ ieën,  hoemet  v l "oe is to f fen ,  gebru ik  ma-inv loed van opperv lak te ruu-en het effekt van adsorPtiererg ie -bepa l ingen.  U i t  d i t  l i -t  de  v r i je  opperv lak te -ener -e benadering geeft van de ther-rg ie  van een vas te  s to f .o rden in  hoofds tuk  I I I  be-an  randhoeken en  de  e I I iPso-isothermen op vlakke, nietverpoederde vas te  s to f  opperv lakken.Hoofds tuk  IV  geef t  de  resu l ta ten  van een exper imentee l  onderzoek  naar  deinv foed van opperv lak te ruruhe id  op  de  randhoek.  De be langr i j ks te  conc fus i -e  u i td i t  onderzoek  is ,  da t  ruvhe id  de  gemeten randhoek n ie t  meer  be inv loedt ,  a lsde  RO-vaarde van he t  opperv lak  (  0 .1  pm is .Vr i - je  opperv lak te -energ j -eën van vas te  s to f fen ,  bepaa ld  u i t  randhoekmet ingenmet  va ter ,  rua ter , /n -propano l  mengseLs en  o , -b romonaphtha leen vorden in  hoofd-s tuk  V gegeven.  In  V .1  uorden resu l ta ten  voor  poJ .ymeren,  verk regen met  eenn ieuue methode,  verge leken met  l i te ra tuurgegevens.  Deze n ieuve methode,  waar -in  reken ing  ruord t  gehouden met  adsorp t ie  vanu i t  de  druppe l ,  geef t  in  he t  a f -gemeen hogere  vaarden voor  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ie  van een vas te  s to f ,met  name in  he t  geb ied  boven 45  erg .cm- ' .De v r i je  opperv lak te -energ ie  van tandg lazuur  (BB +  9  e rg .cm-2)  verander t  on-der  inv . l "oed van f l -uor ide-app l ika t ies  en  adsorp t ie  van speekse le iv l t ten  (para-graa f  V .2) .  App l ika t ie  van amin f l -uor ide  b i j voorbee ld  ver laagt  de  v r i je  opper -v l a k t e - e n e r g i e  v a n  h e l  g l a z u u r  t o L  6 2  +  5  e r g . c m - ' ,  t e n u i j l  a d s o r p t i e  v a n  .speekseJ .e iu i t ten  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ie  verhoogt  to t  120 +  l0  e rg .cm- ' .In  hoofds tuk  VI  vord t  de  thermodynamische be teken is  van de  spre id ingsdruk-ken,  d ie  ook  u j . t  de  randhoekmet ingen vo lgen,  aangetoond,  door  de  spre id ings-drukken verk regen u i t  randhoekmet ingen te  verge l i j ken  met  resu f ta ten  verk re-gen uit  el l ipsometrisch bepaalde adsorptie-isothermen. lJa_tej.-,  zoyel gl.s. n-propalgÀ ad_sogtie.-.isothermen qpve.n-voor .diverse- p.gf v$ef,grr soreidino-sdrgkkendj"e ve.rqel- i j .kFaar zi. jn Jnet di.e. iuelke uitJqndhoekmptinqen zi in vgt.kr.eqefr..]n  hoofds tuk  VI I  ruorden exper imente le  gegevens over  de  adhes ie  van St rep to-coccus  Sangu is  CHJ gere la teerd  aan v r i je  opperv l -ak te -energ ieën van de  sub-s t ra ten .  Het  adhes ieproces  kan vorden beschreven door  de  grensv lak-adhes ie -energ ie  (mi ts  e lec t ros ta t i sche j -n te rak t j .es  vorden vervaar loosd) .  De grensv lak-adhes ie -energ ie  kan vorden berekend u i t  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ieën vanhet  vas te  s to f ' -subs t raa t ,  he t  bak ter ie -opperv lak  en  de  v loe is to fsuspens ie .Tene inde v r i je  oppervLak te-energ ieën van bak ter ie -opperv lakken te  kunnen be-pa1en,  moest  de  techn iek  voor  randhoekmet ingen vorden aangepast  (paragraafv r r . l ) .Combinati-e van experimentel-e gegevens over bakteriel-e adhesie met berekendegrensv lak-adhes ie -energ ieën,  le id t  (paragraaf  V I I .2 )  toL  de  conc l "us ie ,  da tbak ter ie le  adhes ie  geen re la t ie  heef t  met  g rensv lak-adhes ie -energ ieën,  ind ienonder  bak ter ie le  adhes ie  ruord t  vers taan,  aanta l - len  gehechte  bak ter iën  per  cm- ,gemeten onder  s ta t i sche omstand igheden.  De mate  tuaar ' in  de  bak ter ie le  adhes ierevers ibe l -  i s ,  re la teer t  ech ter  s te rk  met  de  berekende grensv lak-adhes ie -1 4 3energ ieën.0p basis. van deze qeoe.vpns maq een fu,akke bigd-inq-v.an.bakter.iën aan ÈFndola-zuur  vorden veruacht .  aLs  de  v r i ie  oooe lv lak te -enerq ie  van he t  o lazuur  b l " i J -ver!.d kan .\uor.deg verlpaqd tot L0 ego.gmÏ .oI laser.D i t  p roe fschr i f t  laa t  een aanta l  beJ .angr i j ke  v ragen-onbeantuoord .  Zo  kanmet behulp van de nu besehikbare gegevens geen verkJ-aring vorden gegeven voorde aantaffen gehechte bakteriën p"" "r2 substraatoppervLak. Ook is het onbe-kend in hoeverre de resuLtaten van dit  laboratoriumonderzoek kunnen vordengeextrapoleerd naar de in vivo situatie.Verder onderzoek zaI zích daarom moeten concentreren op:-  he t  meten van oppervLak te lad ing  a ls  opperv lak tekarak ter is t iek ,  omdat  gecom-bineerde kennis van oppervlaktelading en vri je oppervLakte-energie het bak-te r ieLe hecht ingsproces  vaarsch i jn f i j k  to t  in  de ta i l  za l  verk la ren- het meten van de hechting van bakteriesoorten met verschi l lende vri je opper-vlakte-energie en - lading- het kvanti f iceren van bakteriele hechting onder dynamische omstandigheden,zoals die in de mond voorkomen (vloeistofstroming en schuifkrachten)- het doen van - in vivo- onderzoek- het ontvikkeLen van oppervlakte-aktieve stoffen, die de vri je oppervlakte-energ ie  van he t  g lazuur  verLagen to t  50  " "g . " r -2  o f  lager .+rff

   University of GroningenSurface free energies and the adhesion of oral bacteriaBusscher, Hendrik JanIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:1985Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Busscher, H. J. (1985). Surface free energies and the adhesion of oral bacteria. s.n.CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license.More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne-amendment.Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.Download date: 30-10-2023SAMENVATTiNGCar ies  en  parodonta l -e  on ts tek ingen uorden beschourud a- ls  te  behoren to t  t veev a n  d e  m e e s L  v i j d  v e r s p r e i d e  z j e k l e n  L e r  v e r e l d .  C a r i e s  e n  p a r o d o n L a l e  o n t -s tek i .ngen on ts taan Len gevo lge  van bak ter ie fe  hecht ing  aan he t  tandopperv lak .Het  i s  to t  op  heden n ie t  vo l led ig  begrepen,  hoe en  door  rye lk  mechan isme bak-te r ien  aan vas te  s to f  opperv lakken hechten .Aan de  subfacu l te i t  Tandhee lkunde van de  R i jksun ivers i te i t  Gron lngen ruord top  d i t  moment  een u i tgebre id  onderzoeksprogramma fgeruerk t ,  da t  beooqt ,  op-perv lak te -ak t ieve  s to f fen  te  on t ru ikke len ,  d ie ,  geapp l iceerd  op  geb i tse lemen-ten  bak ter ie le  aanhecht ing  verminderen.  Tene inde deze oppervLak te-ak t ieves to f fen  te  kunnen on t rv ikke len ,  i s  beqr ip  van he t  hecht ingsmechan isme van bak-t e r i ë n  n o o d z a k e l i j k .In  hoofds tuk  I  van  d- i t  p roe fschr iFL  ruorden Lvee mode l len  gegeven,  d ie  debak ter ie le  hecht ing  aan een vas te  s to f  beschr i j ven :l -  h e t  s p e c i f i e k e  h e c h t i n g s m o d e l2-  he t  co l lo ida le  dee l t jes  hecht j -ngsmode l .De benader ing  , . t /aarvoor  i s  gekozen,  i s  gebaseerd  op  he t  co l_Lo idaLe dee l t jeshecht inqsmode l  en  bes taa t  in  p r inc ipe  u j . t  he t  re fa te ren  van fys isch-chemischeopperv lak tekarak ter is t ieken met  bak ter ieLe aanhecht i .ng .  Omdat  u i t  d iverse  on-derzoeken reeds  is  geb- leken da t  de  v r i je  opperv l ,ak te -energ ie  gere la teerd  isaan b ioadhes ie ,  i . s  bes fo ten  he t  onderzoek  te  concent re ren  op  de  v r i je  opper -v f a k t e - e n e r g i e  a l s  k a r a k t e r i s t i e k  v a n  h e t  v a s t e  s t o f  o p p e r v l a k .Hoofds tuk  I I  geef t  een l i te ra tuuroverz ich t  over  g rensv lak-energ ieën,  hoedeze kunnen \uorden bepaa ld  u i t  randhoekmet ingen met  v loe is to f fen ,  gebru ik  ma-kend van d Íspers ieve  en  po la i re  in te rak t ies ,  de  inv loed van opperv lak te ruu-he id  en  chemische he terogen i te i t  op  de  randhoek en  he t  e f fek t  van  adsorp t ieu i t  de  v loe is to fd ruppe ls  op  v r i je  opperv lak te -energ ie -bepa l ingen.  U i t  d i t  l i -t e r a t u u r o v e r z i c h t  ( p a r a g r a a f  i I . 1 . 7 )  b l i j k t ,  d a t  d e  v r i j e  o p p e r v L a k t e - e n e r -g ie ,  d ie  met  randhoeken vord t  bepaa ld ,  een goede benader ing  geef t  van  de  ther -modynamisch gedef in ieerde  v r i je  opperv lak te -energ ie  van een vas te  s to f .De meest  gebru lk te  exper imente le  techn ieken worden in  hoofds tuk  I I I  be-schreven,  te  ve ten  de  techn iek  voor  he t  meten van randhoeken en  de  e l l ipso-met r ische techn iek  voor  he t  meten van adsorp t ie  i so thermen op v lakke ,  n ie tt 4 2InIgrm€Dedeg r i. , 1 -I rkendrul.genp ropdi.e rl nC O C C  Ls t r a tenerqadhesn e t  vTeneipa lenV I I . lCombigrensbakteondetgemetl e  v e thouvd als te behoren tot tveeCar ies  en  parodonta le  on t -,ch t ing  aan he t  tandoPperv lak .en door ruelk mechanisme bak-r ivers i te i t  Gron ingen uord tr  a fgeverk t ,  da t  beoogt r  oP-;eapp l iceerd  op  geb i tse lemen-:  deze opperv lak te -ak t ieve: hechtingsmechanisme van bak-le  mode l len  gegevenr  d ie  deop he t  co l lo ida le  dee l t jes: lateren van fysisch-chemische, ' ch t ing .  Omdat  u i t  d iverse  on-lakte-energie gereJ-ateerd is'rcentreren op de vri je opPer-s to f  opperv lak .s r  g rensv lak-energ ieën,  hoemet  v l "oe is to f fen ,  gebru ik  ma-inv loed van opperv lak te ruu-en het effekt van adsorPtiererg ie -bepa l ingen.  U i t  d i t  l i -t  de  v r i je  opperv lak te -ener -e benadering geeft van de ther-rg ie  van een vas te  s to f .o rden in  hoofds tuk  I I I  be-an  randhoeken en  de  e I I iPso-isothermen op vlakke, nietverpoederde vas te  s to f  opperv lakken.Hoofds tuk  IV  geef t  de  resu l ta ten  van een exper imentee l  onderzoek  naar  deinv foed van opperv lak te ruruhe id  op  de  randhoek.  De be langr i j ks te  conc fus i -e  u i td i t  onderzoek  is ,  da t  ruvhe id  de  gemeten randhoek n ie t  meer  be inv loedt ,  a lsde  RO-vaarde van he t  opperv lak  (  0 .1  pm is .Vr i - je  opperv lak te -energ j -eën van vas te  s to f fen ,  bepaa ld  u i t  randhoekmet ingenmet  va ter ,  rua ter , /n -propano l  mengseLs en  o , -b romonaphtha leen vorden in  hoofd-s tuk  V gegeven.  In  V .1  uorden resu l ta ten  voor  poJ .ymeren,  verk regen met  eenn ieuue methode,  verge leken met  l i te ra tuurgegevens.  Deze n ieuve methode,  waar -in  reken ing  ruord t  gehouden met  adsorp t ie  vanu i t  de  druppe l ,  geef t  in  he t  a f -gemeen hogere  vaarden voor  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ie  van een vas te  s to f ,met  name in  he t  geb ied  boven 45  erg .cm- ' .De v r i je  opperv lak te -energ ie  van tandg lazuur  (BB +  9  e rg .cm-2)  verander t  on-der  inv . l "oed van f l -uor ide-app l ika t ies  en  adsorp t ie  van speekse le iv l t ten  (para-graa f  V .2) .  App l ika t ie  van amin f l -uor ide  b i j voorbee ld  ver laagt  de  v r i je  opper -v l a k t e - e n e r g i e  v a n  h e l  g l a z u u r  t o L  6 2  +  5  e r g . c m - ' ,  t e n u i j l  a d s o r p t i e  v a n  .speekseJ .e iu i t ten  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ie  verhoogt  to t  120 +  l0  e rg .cm- ' .In  hoofds tuk  VI  vord t  de  thermodynamische be teken is  van de  spre id ingsdruk-ken,  d ie  ook  u j . t  de  randhoekmet ingen vo lgen,  aangetoond,  door  de  spre id ings-drukken verk regen u i t  randhoekmet ingen te  verge l i j ken  met  resu f ta ten  verk re-gen uit  el l ipsometrisch bepaalde adsorptie-isothermen. lJa_tej.-,  zoyel gl.s. n-propalgÀ ad_sogtie.-.isothermen qpve.n-voor .diverse- p.gf v$ef,grr soreidino-sdrgkkendj"e ve.rqel- i j .kFaar zi. jn Jnet di.e. iuelke uitJqndhoekmptinqen zi in vgt.kr.eqefr..]n  hoofds tuk  VI I  ruorden exper imente le  gegevens over  de  adhes ie  van St rep to-coccus  Sangu is  CHJ gere la teerd  aan v r i je  opperv l -ak te -energ ieën van de  sub-s t ra ten .  Het  adhes ieproces  kan vorden beschreven door  de  grensv lak-adhes ie -energ ie  (mi ts  e lec t ros ta t i sche j -n te rak t j .es  vorden vervaar loosd) .  De grensv lak-adhes ie -energ ie  kan vorden berekend u i t  de  v r i je  opperv l -ak te -energ ieën vanhet  vas te  s to f ' -subs t raa t ,  he t  bak ter ie -opperv lak  en  de  v loe is to fsuspens ie .Tene inde v r i je  oppervLak te-energ ieën van bak ter ie -opperv lakken te  kunnen be-pa1en,  moest  de  techn iek  voor  randhoekmet ingen vorden aangepast  (paragraafv r r . l ) .Combinati-e van experimentel-e gegevens over bakteriel-e adhesie met berekendegrensv lak-adhes ie -energ ieën,  le id t  (paragraaf  V I I .2 )  toL  de  conc l "us ie ,  da tbak ter ie le  adhes ie  geen re la t ie  heef t  met  g rensv lak-adhes ie -energ ieën,  ind ienonder  bak ter ie le  adhes ie  ruord t  vers taan,  aanta l - len  gehechte  bak ter iën  per  cm- ,gemeten onder  s ta t i sche omstand igheden.  De mate  tuaar ' in  de  bak ter ie le  adhes ierevers ibe l -  i s ,  re la teer t  ech ter  s te rk  met  de  berekende grensv lak-adhes ie -1 4 3energ ieën.0p basis. van deze qeoe.vpns maq een fu,akke bigd-inq-v.an.bakter.iën aan ÈFndola-zuur  vorden veruacht .  aLs  de  v r i ie  oooe lv lak te -enerq ie  van he t  o lazuur  b l " i J -ver!.d kan .\uor.deg verlpaqd tot L0 ego.gmÏ .oI laser.D i t  p roe fschr i f t  laa t  een aanta l  beJ .angr i j ke  v ragen-onbeantuoord .  Zo  kanmet behulp van de nu besehikbare gegevens geen verkJ-aring vorden gegeven voorde aantaffen gehechte bakteriën p"" "r2 substraatoppervLak. Ook is het onbe-kend in hoeverre de resuLtaten van dit  laboratoriumonderzoek kunnen vordengeextrapoleerd naar de in vivo situatie.Verder onderzoek zaI zích daarom moeten concentreren op:-  he t  meten van oppervLak te lad ing  a ls  opperv lak tekarak ter is t iek ,  omdat  gecom-bineerde kennis van oppervlaktelading en vri je oppervLakte-energie het bak-te r ieLe hecht ingsproces  vaarsch i jn f i j k  to t  in  de ta i l  za l  verk la ren- het meten van de hechting van bakteriesoorten met verschi l lende vri je opper-vlakte-energie en - lading- het kvanti f iceren van bakteriele hechting onder dynamische omstandigheden,zoals die in de mond voorkomen (vloeistofstroming en schuifkrachten)- het doen van - in vivo- onderzoek- het ontvikkeLen van oppervlakte-aktieve stoffen, die de vri je oppervlakte-energ ie  van he t  g lazuur  verLagen to t  50  " "g . " r -2  o f  lager .+rff

https://pure.rug.nl/ws/files/14417045/busscher.PDF

Surface free energies and the adhesion of oral bacteria

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

University of Groningen Digital Archive

University of Groningen Research Database

ARTS repository - University of Groningen

University of Groningen

ARTS repository - University of Groningen