Verhaeghe, J.

Open Marine Archive

EEN NIEUW GALGEVELD VOOR OOSTENDE 1776 
door Julien VERHAEGHE 
Burgemeester Arout HOIJS zat eind 1776 met een zwaar probleem. Het 
Magistraat van Oostende had, na een proces dat begonnen was op 29 
april, de jood HEYMAN Isaak, allias Herman TRESLER, wegens 
valsmunterij ter dood veroordeeld. Deze laatste had van j n Marie 
Joanna VAN VOSSEM, weduwe van Sr Guillelmus DE BROUWER, een grote 
hoeveelheid kant gekocht, en haar betaald met valse bankbrieven 
van 10 Engelse pond sterling. 
De terechtstelling zelf bracht geen moeilijkheden mee, dat 
gebeurde traditioneel op de Grote Markt voor het stadhuis, en was 
telkens aanleiding tot een grote volkstoeloop. Het probleem was 
dat nadien het lijk op het galgeveld, buiten de stadsmuren, moest 
opgehangen worden aan een galg, en daar tentoongesteld blijven 
"ten exemple". Nu was door een of andere reden het oude galgeveld 
niet meer beschikbaar, en moest dus uitgekeken worden naar een 
nieuwe plaats; de veroordeelde zou wel wachten. 
Na wikken en wegen deed het Magistraat op 12 november per brief 
een verzoek aan het College van het Brugsche Vrije om te mogen 
beschikken over "seker plaetse" onder jurisdictie van het Vrije, 
gelegen voorbij de eerste brug over de Sint-Catharinakreek langs 
"onsen calsijdewegh naer Wijnendale". De stad was eigenaar van de 
grond, en had toegestaan dat bij de aanleg van de steenweg deze 
grond gebruikt werd om erop een barak te bouwen voor materiaal. 
Het Magistraat wenste nu op dezelfde grond een "blauwe arduije 
galge op te rechten om daer aen te exposeren de criminele uijt 
krachte van onse vonnissen ter doodt geexecuteert". Het Magistraat 
verzocht om spoedige verlening van de toestemming daar "het soude 
konne gebeuren dat er in het korte van de galge in questie 
gebruijck sal moeten gemaakt worden". 
Reeds op 14 november werd de zaak te Brugge behandeld. In principe 
was het Vrije akkoord, en op 16 november werd naar Oostende 
geschreven om te vragen dat men hun een "carte figuratif" met 
opgave van de oppervlakte van het perceel zou zenden. Tevens vroeg 
men om een ontwerp van een "acte van non-prejudice". Het 
Magistraat verzond het gevraagde op 6 december en drong nogmaals 
aan op spoed. 
Het verzoek werd toegestaan op 7 december op voorwaarde dat "het 
de Heren van Oostende niet toegestaan sal wesen in het geval dat 
in den transport van doode lichaemen naer de voorseijde plaetse 
patibulaire (= galgeveld) wiert gedraegen de roede van justitie, 
deselde roede niet en gerecht (1) en is te draegen op het 
territoir tusschen de stadt ofte schependomme ende de noggesijde 
plaetse patibulaire". 
Op 10 december schreef het Magistraat van Oostende een brief aan 
de Heren van het Vrije om te bedanken voor de verleende 
toestemming, en om te verzekeren dat "wij en sullen van soo 
gracieuse toelatinge noijt ander gebruijck maecken dan op de wijse 
bij uwen geëerden van 7 deser voorgehouden, mits wij ons altijts 
sullen trachten te verwijderen van alle hetgonne eenige de minste 
94 - 92 
• 
.t 71... ;ie 
P.717 /1 
ce, 	 .?//2„ 
z 	 4. 
• 
.1 > 
• -••• -• • 	 -za • 	 . 	 • •
• 
	
<_0_1:-•••• 	 4:Atl  • 
• t. 
• )A /.11,t7/: et 	 t -- 	 c-/Llet Atte 1.0-..74r77i 	 1" 
J. CD EFGH I "' Yr. 
aenleijdinge soude konnen geven ot krinckinge van eene externe 
jurisdictie. 
De uitrusting van het terrein en het oprichten van de galg moet 
dan zeer vlug gebeurd zijn, want op 1 februari 1777 schreef het 
College van het Vrije aan hun "lieven ende beminden bereijder 
Cobbaert" van 's Heerwoutermansambacht om hem te melden dat 
"maendagh aenstaende" te Oostende een terechtstelling zou 
plaatsvinden en hem te belasten "aldaer present te wesen". 
Op 6 februari bracht bereijder COBBAERT verslag uit aan het 
College van het Vrije. Hij schreef in zijn rapport dat hij zich 
"op den derden ditto heeft gevacheerd naer de stad van Oostende 
ende ghevigileert wegens den transport van het doodt lichaem van 
den aldaer ghejustificieerden jode naer de plaetse patibulaire". 
Hij verklaart te hebben "ghesien dat die van het Magistraet aldaer 
met de roede van justitie gherecht sijn ghecommen buijtten de 
Westpoorte tot naerbij het crucifix aldaers staende op UEL 
territoir, alwaer sij de gemelde roede hebben laeten vallen tot 
dat sij, gecommen sijnde op de plaetse patibulaire, sij degonne 
aldaer opgerecht hebben gehouden tot soo lanck 't recht was 
volbrocht, ende te retour gecommen met gestreckten roede tot 
voorbij den voormelden cruijce". 
Bron : R.A.B. bundels Brugsche Vrije nr. 18. Zie ook Julien 
VERHAEGHE "Sentencen crimineel; deel 4, blz. 16 e.v. (voor 
het proces). 
(1) GERECHT staat hier voor OPGERICHT, RECHTGEHOUDEN. 
2 C) -- Ar2 3E C; E I DJ E) E: 
De cumulatieve index over de jaargangen 1971-1991 is verschenen. 
Ze omvat 127 bladzijden en werd samengesteld door dhr. Norbert 
HOSTYN, stadsconservator en effectief lid van de kring. 
Inhoud 
- Voorwoord van de voorzitter 
Inhoudstafel van alle verschenen artikels gerangschikt volgens 
auteur. 
- Overzichtslijst fotobladzijden en illustraties in de tekst. 
Overzichtslijst boekbesprekingen. 
- Index op de persoonsnamen. 
- Index op de trefwoorden. 
Index op de Oostendse maatschappijen. 
- Index op de straatnamen. 
Dit "monumentale" werk en onmisbaar instrument voor al wie 
regelmatig de Platetijdschriften consulteert is te verkrijgen aan 
de balie van ons museum aan de prijs van 250 Fr. of door storting 
van 330 Fr. (250 Fr + 80 Fr portkosten) op rekening 
000-0788241-19 
Heemkring De Plate 
Oostende 	 met vermelding "cumulatieve index" 
94 -94 


Een nieuw galgeveld voor Oostende 1776

http://www.vliz.be/imisdocs/publications/315230.pdf

Een nieuw galgeveld voor Oostende 1776

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Open Marine Archive