Koman, R.A.

Dutch

NARCIS 

'Dordtse' streekdracht?

KNAW Repository

'Dordtse'  streekdracht?
t4/.  H. de  Ëuijk,  getrouwd  ffift Lfttít l<aman'Lle  Pil'  ,
Foto  yeíhoeliuiÍ(hi.  uan  het  atigtneel  uiï  cn.  rSgo
Ulr'e.ht.
hsrstcldeíoto  urt  2oo9  door
Priudcolleriie  R.Á.  Koman,
Heeft Dordrecht eigenlijk een  traditie op het gebied  van
klederdracht?  Ruben A. Koman bekijkt een  foto van zijn
Dordtse  overgrootmoeder.
Ruben  A. Koman
In zoo8 onwing ik een  foto van  een  achterneef.  Op de  grote  en gehavende
foto staat  mijn overgrootmoeder,  Wilhelmina Helena  I(oman-de  Fuijck
(1865-1937).  De  foto van 'Mien' is, in ieder  geval  voor Dordrecht,  bijzonder.
Zij is namelijk aígebeeld  in streekdracht.  De  foto werd gerestaureerd  en
een  speurtocht  volgde.  Droegen  Dordtenaren  rond rgoo nog klederdracht,
en zo ja: wat valt er aftelezen  aan  deze foto?
De eerste  vraag  werd beantwoord  in het boek  De  keuvels  van  het  Overmasevan
's-Gravendeler  P.W.  de  Zeeuw  (1985).  In andere  standaardwerken  wordt
nauwelijks  over  de  Dordtse  dracht  gesproken.  De dracht  van  het Overmase
(= ten zuiden  van  de  Maas)  was  vrijwel uitgestorven,  en mondelinge
overlevering  was  schaars  . Het is echter  wel eeuwenlang  iets  vanzelfspre-
kends  geweest.  Streekdracht  werd gedragen  door zowel  arm als  rijk, maar
beschrijvingen z\n  zeldzaam.
Standsverschil
Het standsverschil  was  groot in die  tijd en  kwam in de  kleding tot uiting.
Een  aantal  zaken  op deze  foto beschrijft  De  Zeeuw  als  typisch  voor de
streekdracht  van  het Overmase,  specifiek  Dordrecht.
De  klederdracht  van  deze  streek  werd lang gekenmerkt  door bonte  kleuren,
maar  geleidelijk  trad  een  versombering  op. In de  nvintigste  eeuw  schafte  de
rijke stand  geleidelijk  de  streekdracht  af de  eenvoudigste  vrouwen  hielden
het dragen  langer  in ere.  Mien heeft  tot de  lagere  of middenklasse  behoord.
Er kwam op de  Zuid-Hollandse  eilanden  vrijwel geen  verschil  voor in stijl en
mode,  maar  specifieke  kenmerken  ventqzen duidelijk naar  de  streekdracht
zoals  die  in Dordrecht  werd  gedragen.
Standaard  hiervoor  is de  muts ofkeuvel met het daarbij  behorende  ooríjzer
met (torenvormige  krullen'. Het aantal  siagen  van  de  krullen werd dikwijls
gebruikt om de welstand aan te geven.  Aan de kanten van de krullen zitten
sierspelden  die  in de  ondermuts  werden  gestoken.
Mien draagt  een  lang sluierende  keuvel,  tot over  de schouders  (rouw-
dracht?).  Boven  het  voorhoofd is een  strookje  haar  te  zien al kan dit ook
een deel  van een  zw^rte ondermuts zijn. Ze draagt vermoedelijk een ketting
met daarover  een  strik. Uit de  mouwen  van  het donkere  iak komen onder-
mouwen. Oren met oorbellen ziin zichtbaar.
Wellicht dat er  nog meer  onontdekte  afbeeldingen  van  mensen  op ons
wachten,  die  de  Dordtse  streekdracht  opnieuw onder  de  aandacht  kunnen
brengen?
Ruben  A. Komon  is suteur  en  medewerker  uan  het  Meertens  Instituut
Met dank  aan Hans  en Arja Koman  (Aucklanà,  N-Z)  , Openluchtmuseum  Arnhem  en  de
NederlandseVereníging  uoor  Kostuum,  Kont,  Mode  en  Streekdracht. Streckdío{ht  DoÍdÍecht  ca.18ga.  (PíefltbrifLsort,  collenie  OI  ;5t_7tz6o, n*ar  rcn
sthíIdtríj  uan  H. Herncnn)
7
l.i  r 34  DiEP  #i5  I zolo

'Dordtse' streekdracht?

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

KNAW Repository