Landsman-Dijkstra, Johanna

Miedema, Harald

Spuls, Jolijn

University of Groningen

   University of GroningenHet vinden en behouden van werk als je hersenen anders werken;Landsman-Dijkstra, Johanna; Miedema, Harald; Spuls, JolijnPublished in:EngagementIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:2016Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Landsman-Dijkstra, J., Miedema, H., & Spuls, J. (2016). Het vinden en behouden van werk als je hersenenanders werken; Onderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme overarbeidsparticipatie. Engagement, 36-37.CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.Download date: 12-11-2019Editie tzomer t 37tAutismetAutismeDOOR: JOLIJN SPULS, STUDENTE HBO-VERPLEEGKUNDE EN KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE HOGESCHOOL ROTTERDAM. JEANET LANDSMAN, SENIOR ONDERZOEKER TOEGEPAST GEZONDHEIDSONDERZOEK, UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM GRONINGEN. HARALD MIEDEMA, LECTOR ARBEID EN GEZONDHEID KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE, HOGESCHOOL ROTTERDAMWerkgroep arbeidstoeleidingDe werkgroep arbeidstoeleiding van de Academische Werkplaats Autisme ‘Samen Doen!’ buigt zich over de vraag: ‘Hoe kunnen optimale begeleiding en adviezen helpen bij succesvolle arbeidsparticipatie van mensen met autisme en een normaal tot hoog IQ, waardoor de kwaliteit van bestaan toeneemt?’ De werkgroep inventariseert best practices en netwerken, doet onderzoek naar de informatiebehoefte van mensen met autisme en voert een studie uit onder een groep jongvolwassenen die sinds hun kindertijd gevolgd is, om te kijken wat succes- en faalfactoren zijn voor participatie. Het vinden en behouden van werk als je hersenen anders werkenOnderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme over arbeidsparticipatieIn de huidige maatschappij wordt iedereen geacht naar vermogen te participeren op de arbeidsmarkt en is de wet- en regelgeving binnen Nederland hierop ingericht. Dit geldt dus ook voor mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Maar uit eerder onderzoek blijkt dat het voor hen een stuk lastiger is om werk te vinden en te behouden dan voor anderen in de beroepsbevolking. Zo’n 20-25% lukt het om blijvend te participeren in werk.De werkgroep arbeidstoeleiding wil een hulpmiddel in de vorm van een webtool of online gids ontwikkelen, waarop mensen met ASS, maar ook ouders, werkgevers of zorgverleners op een makkelijke manier precies díe informatie kunnen vinden waaraan zij behoefte hebben. Maar is hier ook draagvlak voor? In dit artikel presenteert de werkgroep de resultaten van een eerste behoefte-onderzoek door een studente van Hogeschool Rotterdam.Opzet van het behoefte-onderzoekEr is gekeken naar wat nu de specifi eke informatiebehoefte is van jongvol-wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk en twee anderen waren actief werkzoekend.en twee anderen waren actief werkzoekend.Behoefte aan praktische informatie over beschikbaar werkUit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-Uit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen met ASS in dienst te nemen. ‘Functieprofi elen zijn maar hypothetische dingen en zeggen in de praktijk nooit echt wat je doet’(Citaat van één van de geïnterviewden.)Daarnaast is er behoefte aan informatie over persoonlijke thema’s, zoals erkenning van de beperkingen die ASS met zich meebrengt. Uit de contacten met hulpverleners en werkgevers blijkt nog veel onbegrip, terwijl juist deze mensen vaak een sleutelrol spelen bij het zoeken, vinden en behouden van werk.Behoefte aan een online gids om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinenIn het onderzoek toonden de geïnterviewden zich enthousiast over het idee van een online webtool over autisme en arbeidsparticipatie. Naast vacatures specifi ek voor mensen met autisme, hopen zij dat er ook informatie voor werkgevers op komt te staan, zodat de afstand tus-sen werkgever en werknemer met autisme kleiner wordt. Om tot een bruikbare tool te komen, vinden zij een aantal zaken van belang zoals: concreet taalgebruik en een overzichtelijke en prikkelarme vormgeving. Nog steeds veel onwetendheid over autisme bij professionalsVoor mensen met een beperking is veelvuldig vastgesteld dat het hebben van werk en het gevoel ‘erbij te horen’ gunstige effecten laten zien op de mentale gezondheid en de kwaliteit van leven. Door te participeren in het arbeidsproces worden mensen met ASS minder gezien als ‘psychiatrische patiënt’, met alle bijbehorende stereotiepe beelden en belemmeringen die dat in het sociale verkeer oplevert. In de dagelijkse praktijk blijkt de aandacht voor dit soort belemmeringen echter een ondergeschoven kindje. Alle voor het onderzoek geïnterviewde deelnemers hebben uit zichzelf aangegeven dat zij in het dagelijks leven geconfronteerd worden met hulpverleners die niet goed weten wat autisme nu eigenlijk inhoudt. Deze hulpverleners kunnen medewerkers zijn van het UWV, de gemeente of detacheringsbureaus, maar ook werkgevers en leidinggevenden worden genoemd. Dit gebrek aan kennis uit zich onder andere in stereo-typering van autistische eigenschappen en de aanname dat bepaalde vaardigheden toch wel te leren zijn. In een enkel geval zelfs, werd een deelnemer door het UWV gevraagd terug te keren naar een arbeidsplaats, waarvan gebleken was dat die door de aard van de werkzaamheden voor de persoon in kwestie juist niet geschikt was. ‘Er zijn van die speciale detacheringsbureaus en die zijn soms nog heel erg ICT gericht, omdat ze er dan ook vanuit gaan dat iemand die autistisch hoog-functionerend of Asperger is, ook iets heeft met computers en heel goed is in ICT. Dus die proppen we allemaal de ICT in’ (Citaat van één van de geïnterviewden.)Behoefte aan begeleiders die verstand hebben van autismeGeen mens is hetzelfde, maar toch komt het in Geen mens is hetzelfde, maar toch komt het in de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een standaard aanpak wordt gekozen. Omdat er vanwege de ASS weinig ruimte tot aanpassing in communicatie en gedrag mogelijk is, is het nog belangrijker dat juist de werkgevers en hulpverleners inspelen op de specifi eke behoeften van de cliënt. Dit vraagt om een andere kijk en het durven onderzoeken van de mogelijkheden over de grenzen van een standaard interventie heen, gericht op de mogelijkheden van de cliënt en niet op de beperkingen. Daarbij is het lastig om geen oordeel te hebben over die specifi eke behoeften van de ander, maar deze voor waar aan te nemen en samen met die ander te bedenken wat nu het beste te doen. Juist dit kan ervoor zorgen dat mensen binnen hun eigen mogelijkheden kunnen participeren in deze maatschappij. ‘Kijk, iemand die een gebroken been heeft, heeft gewoon een gebroken been. Maar iemand met Asperger heeft... Zet er tien naast elkaar en je hebt niet tien dezelfde mensen’ (Citaat van één van de geinterviewden.) ConclusieUit dit onderzoek kan worden geconcludeerd dat er duidelijk behoefte bestaat aan een online gids, maar dat dat persoonlijke begeleiding door iemand met verstand van zaken niet kan vervangen. Er zijn nog te veel professionals in de begeleidingspraktijk en in het werkveld die te weinig kennis hebben over autisme. Op beide fronten is dus nog veel te winnen en daar zal de werkgroep arbeidstoeleiding zich de komende jaren voor inzetten. tVoor meer informatie over dit onderzoek en/of de webtool kunt u contact op-nemen met Harald Miedema, lector Arbeid en Gezondheid, Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam. E-mail h.s.miedema@hr.nlAcademische Werkplaatsen Autisme De werkgroep arbeidstoeleiding maakt deel uit van de Academische Werkplaats Autisme Samen Doen. De NVA is actief betrokken bij de Academische Werkplaatsen Autisme Reach-Auten Samen Doen. In deze werkplaatsen vindt samenwerking plaats tussen wetenschap, praktijk en ervaringsdeskundigheid. Meer informatie: Reach-aut.nl en Autisme-samendoen.nl363636tAutisme

Find and keep a job when your bran works differently:Needs assessment about information on work for young adults with autism on work participation

Dissertations of the University of Groningen

   University of GroningenHet vinden en behouden van werk als je hersenen anders werken;Landsman-Dijkstra, Johanna; Miedema, Harald; Spuls, JolijnPublished in:EngagementIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:2016Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Landsman-Dijkstra, J., Miedema, H., & Spuls, J. (2016). Het vinden en behouden van werk als je hersenenanders werken; Onderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme overarbeidsparticipatie. Engagement, 36-37.CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license.More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne-amendment.Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.Download date: 05-06-2022Editie zomer  37AutismeAutismeDOOR: JOLIJN SPULS, STUDENTE HBO-VERPLEEGKUNDE EN KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE HOGESCHOOL ROTTERDAM. JEANET LANDSMAN, SENIOR ONDERZOEKER TOEGEPAST GEZONDHEIDSONDERZOEK, UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM GRONINGEN. HARALD MIEDEMA, LECTOR ARBEID EN GEZONDHEID KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE, HOGESCHOOL ROTTERDAMWerkgroep arbeidstoeleidingDe werkgroep arbeidstoeleiding van de Academische Werkplaats Autisme ‘Samen Doen!’ buigt zich over de vraag: ‘Hoe kunnen optimale begeleiding en adviezen helpen bij succesvolle arbeidsparticipatie van mensen met autisme en een normaal tot hoog IQ, waardoor de kwaliteit van bestaan toeneemt?’ De werkgroep inventariseert best practices en netwerken, doet onderzoek naar de informatiebehoefte van mensen met autisme en voert een studie uit onder een groep jongvolwassenen die sinds hun kindertijd gevolgd is, om te kijken wat succes- en faalfactoren zijn voor participatie. Het vinden en behouden van werk als je hersenen anders werkenOnderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme over arbeidsparticipatieIn de huidige maatschappij wordt iedereen geacht naar vermogen te participeren op de arbeidsmarkt en is de wet- en regelgeving binnen Nederland hierop ingericht. Dit geldt dus ook voor mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Maar uit eerder onderzoek blijkt dat het voor hen een stuk lastiger is om werk te vinden en te behouden dan voor anderen in de beroepsbevolking. Zo’n 20-25% lukt het om blijvend te participeren in werk.De werkgroep arbeidstoeleiding wil een hulpmiddel in de vorm van een webtool of online gids ontwikkelen, waarop mensen met ASS, maar ook ouders, werkgevers of zorgverleners op een makkelijke manier precies díe informatie kunnen vinden waaraan zij behoefte hebben. Maar is hier ook draagvlak voor? In dit artikel presenteert de werkgroep de resultaten van een eerste behoefte-onderzoek door een studente van Hogeschool Rotterdam.Opzet van het behoefte-onderzoekEr is gekeken naar wat nu de specifi eke informatiebehoefte is van jongvol-wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk en twee anderen waren actief werkzoekend.en twee anderen waren actief werkzoekend.Behoefte aan praktische informatie over beschikbaar werkUit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-Uit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen met ASS in dienst te nemen. ‘Functieprofi elen zijn maar hypothetische dingen en zeggen in de praktijk nooit echt wat je doet’(Citaat van één van de geïnterviewden.)Daarnaast is er behoefte aan informatie over persoonlijke thema’s, zoals erkenning van de beperkingen die ASS met zich meebrengt. Uit de contacten met hulpverleners en werkgevers blijkt nog veel onbegrip, terwijl juist deze mensen vaak een sleutelrol spelen bij het zoeken, vinden en behouden van werk.Behoefte aan een online gids om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinenIn het onderzoek toonden de geïnterviewden zich enthousiast over het idee van een online webtool over autisme en arbeidsparticipatie. Naast vacatures specifi ek voor mensen met autisme, hopen zij dat er ook informatie voor werkgevers op komt te staan, zodat de afstand tus-sen werkgever en werknemer met autisme kleiner wordt. Om tot een bruikbare tool te komen, vinden zij een aantal zaken van belang zoals: concreet taalgebruik en een overzichtelijke en prikkelarme vormgeving. Nog steeds veel onwetendheid over autisme bij professionalsVoor mensen met een beperking is veelvuldig vastgesteld dat het hebben van werk en het gevoel ‘erbij te horen’ gunstige effecten laten zien op de mentale gezondheid en de kwaliteit van leven. Door te participeren in het arbeidsproces worden mensen met ASS minder gezien als ‘psychiatrische patiënt’, met alle bijbehorende stereotiepe beelden en belemmeringen die dat in het sociale verkeer oplevert. In de dagelijkse praktijk blijkt de aandacht voor dit soort belemmeringen echter een ondergeschoven kindje. Alle voor het onderzoek geïnterviewde deelnemers hebben uit zichzelf aangegeven dat zij in het dagelijks leven geconfronteerd worden met hulpverleners die niet goed weten wat autisme nu eigenlijk inhoudt. Deze hulpverleners kunnen medewerkers zijn van het UWV, de gemeente of detacheringsbureaus, maar ook werkgevers en leidinggevenden worden genoemd. Dit gebrek aan kennis uit zich onder andere in stereo-typering van autistische eigenschappen en de aanname dat bepaalde vaardigheden toch wel te leren zijn. In een enkel geval zelfs, werd een deelnemer door het UWV gevraagd terug te keren naar een arbeidsplaats, waarvan gebleken was dat die door de aard van de werkzaamheden voor de persoon in kwestie juist niet geschikt was. ‘Er zijn van die speciale detacheringsbureaus en die zijn soms nog heel erg ICT gericht, omdat ze er dan ook vanuit gaan dat iemand die autistisch hoog-functionerend of Asperger is, ook iets heeft met computers en heel goed is in ICT. Dus die proppen we allemaal de ICT in’ (Citaat van één van de geïnterviewden.)Behoefte aan begeleiders die verstand hebben van autismeGeen mens is hetzelfde, maar toch komt het in Geen mens is hetzelfde, maar toch komt het in de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een standaard aanpak wordt gekozen. Omdat er vanwege de ASS weinig ruimte tot aanpassing in communicatie en gedrag mogelijk is, is het nog belangrijker dat juist de werkgevers en hulpverleners inspelen op de specifi eke behoeften van de cliënt. Dit vraagt om een andere kijk en het durven onderzoeken van de mogelijkheden over de grenzen van een standaard interventie heen, gericht op de mogelijkheden van de cliënt en niet op de beperkingen. Daarbij is het lastig om geen oordeel te hebben over die specifi eke behoeften van de ander, maar deze voor waar aan te nemen en samen met die ander te bedenken wat nu het beste te doen. Juist dit kan ervoor zorgen dat mensen binnen hun eigen mogelijkheden kunnen participeren in deze maatschappij. ‘Kijk, iemand die een gebroken been heeft, heeft gewoon een gebroken been. Maar iemand met Asperger heeft... Zet er tien naast elkaar en je hebt niet tien dezelfde mensen’ (Citaat van één van de geinterviewden.) ConclusieUit dit onderzoek kan worden geconcludeerd dat er duidelijk behoefte bestaat aan een online gids, maar dat dat persoonlijke begeleiding door iemand met verstand van zaken niet kan vervangen. Er zijn nog te veel professionals in de begeleidingspraktijk en in het werkveld die te weinig kennis hebben over autisme. Op beide fronten is dus nog veel te winnen en daar zal de werkgroep arbeidstoeleiding zich de komende jaren voor inzetten. Voor meer informatie over dit onderzoek en/of de webtool kunt u contact op-nemen met Harald Miedema, lector Arbeid en Gezondheid, Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam. E-mail h.s.miedema@hr.nlAcademische Werkplaatsen Autisme De werkgroep arbeidstoeleiding maakt deel uit van de Academische Werkplaats Autisme Samen Doen. De NVA is actief betrokken bij de Academische Werkplaatsen Autisme Reach-Auten Samen Doen. In deze werkplaatsen vindt samenwerking plaats tussen wetenschap, praktijk en ervaringsdeskundigheid. Meer informatie: Reach-aut.nl en Autisme-samendoen.nl363636Autisme

Dutch

ARTS repository - University of Groningen

   University of GroningenHet vinden en behouden van werk als je hersenen anders werken;Landsman-Dijkstra, Johanna; Miedema, Harald; Spuls, JolijnPublished in:EngagementIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:2016Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Landsman-Dijkstra, J., Miedema, H., & Spuls, J. (2016). Het vinden en behouden van werk als je hersenenanders werken; Onderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme overarbeidsparticipatie. Engagement, 36-37.CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license.More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne-amendment.Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.Download date: 09-09-2023Editie zomer  37AutismeAutismeDOOR: JOLIJN SPULS, STUDENTE HBO-VERPLEEGKUNDE EN KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE HOGESCHOOL ROTTERDAM. JEANET LANDSMAN, SENIOR ONDERZOEKER TOEGEPAST GEZONDHEIDSONDERZOEK, UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM GRONINGEN. HARALD MIEDEMA, LECTOR ARBEID EN GEZONDHEID KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE, HOGESCHOOL ROTTERDAMWerkgroep arbeidstoeleidingDe werkgroep arbeidstoeleiding van de Academische Werkplaats Autisme ‘Samen Doen!’ buigt zich over de vraag: ‘Hoe kunnen optimale begeleiding en adviezen helpen bij succesvolle arbeidsparticipatie van mensen met autisme en een normaal tot hoog IQ, waardoor de kwaliteit van bestaan toeneemt?’ De werkgroep inventariseert best practices en netwerken, doet onderzoek naar de informatiebehoefte van mensen met autisme en voert een studie uit onder een groep jongvolwassenen die sinds hun kindertijd gevolgd is, om te kijken wat succes- en faalfactoren zijn voor participatie. Het vinden en behouden van werk als je hersenen anders werkenOnderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme over arbeidsparticipatieIn de huidige maatschappij wordt iedereen geacht naar vermogen te participeren op de arbeidsmarkt en is de wet- en regelgeving binnen Nederland hierop ingericht. Dit geldt dus ook voor mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Maar uit eerder onderzoek blijkt dat het voor hen een stuk lastiger is om werk te vinden en te behouden dan voor anderen in de beroepsbevolking. Zo’n 20-25% lukt het om blijvend te participeren in werk.De werkgroep arbeidstoeleiding wil een hulpmiddel in de vorm van een webtool of online gids ontwikkelen, waarop mensen met ASS, maar ook ouders, werkgevers of zorgverleners op een makkelijke manier precies díe informatie kunnen vinden waaraan zij behoefte hebben. Maar is hier ook draagvlak voor? In dit artikel presenteert de werkgroep de resultaten van een eerste behoefte-onderzoek door een studente van Hogeschool Rotterdam.Opzet van het behoefte-onderzoekEr is gekeken naar wat nu de specifi eke informatiebehoefte is van jongvol-wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk en twee anderen waren actief werkzoekend.en twee anderen waren actief werkzoekend.Behoefte aan praktische informatie over beschikbaar werkUit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-Uit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen met ASS in dienst te nemen. ‘Functieprofi elen zijn maar hypothetische dingen en zeggen in de praktijk nooit echt wat je doet’(Citaat van één van de geïnterviewden.)Daarnaast is er behoefte aan informatie over persoonlijke thema’s, zoals erkenning van de beperkingen die ASS met zich meebrengt. Uit de contacten met hulpverleners en werkgevers blijkt nog veel onbegrip, terwijl juist deze mensen vaak een sleutelrol spelen bij het zoeken, vinden en behouden van werk.Behoefte aan een online gids om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinenIn het onderzoek toonden de geïnterviewden zich enthousiast over het idee van een online webtool over autisme en arbeidsparticipatie. Naast vacatures specifi ek voor mensen met autisme, hopen zij dat er ook informatie voor werkgevers op komt te staan, zodat de afstand tus-sen werkgever en werknemer met autisme kleiner wordt. Om tot een bruikbare tool te komen, vinden zij een aantal zaken van belang zoals: concreet taalgebruik en een overzichtelijke en prikkelarme vormgeving. Nog steeds veel onwetendheid over autisme bij professionalsVoor mensen met een beperking is veelvuldig vastgesteld dat het hebben van werk en het gevoel ‘erbij te horen’ gunstige effecten laten zien op de mentale gezondheid en de kwaliteit van leven. Door te participeren in het arbeidsproces worden mensen met ASS minder gezien als ‘psychiatrische patiënt’, met alle bijbehorende stereotiepe beelden en belemmeringen die dat in het sociale verkeer oplevert. In de dagelijkse praktijk blijkt de aandacht voor dit soort belemmeringen echter een ondergeschoven kindje. Alle voor het onderzoek geïnterviewde deelnemers hebben uit zichzelf aangegeven dat zij in het dagelijks leven geconfronteerd worden met hulpverleners die niet goed weten wat autisme nu eigenlijk inhoudt. Deze hulpverleners kunnen medewerkers zijn van het UWV, de gemeente of detacheringsbureaus, maar ook werkgevers en leidinggevenden worden genoemd. Dit gebrek aan kennis uit zich onder andere in stereo-typering van autistische eigenschappen en de aanname dat bepaalde vaardigheden toch wel te leren zijn. In een enkel geval zelfs, werd een deelnemer door het UWV gevraagd terug te keren naar een arbeidsplaats, waarvan gebleken was dat die door de aard van de werkzaamheden voor de persoon in kwestie juist niet geschikt was. ‘Er zijn van die speciale detacheringsbureaus en die zijn soms nog heel erg ICT gericht, omdat ze er dan ook vanuit gaan dat iemand die autistisch hoog-functionerend of Asperger is, ook iets heeft met computers en heel goed is in ICT. Dus die proppen we allemaal de ICT in’ (Citaat van één van de geïnterviewden.)Behoefte aan begeleiders die verstand hebben van autismeGeen mens is hetzelfde, maar toch komt het in Geen mens is hetzelfde, maar toch komt het in de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een standaard aanpak wordt gekozen. Omdat er vanwege de ASS weinig ruimte tot aanpassing in communicatie en gedrag mogelijk is, is het nog belangrijker dat juist de werkgevers en hulpverleners inspelen op de specifi eke behoeften van de cliënt. Dit vraagt om een andere kijk en het durven onderzoeken van de mogelijkheden over de grenzen van een standaard interventie heen, gericht op de mogelijkheden van de cliënt en niet op de beperkingen. Daarbij is het lastig om geen oordeel te hebben over die specifi eke behoeften van de ander, maar deze voor waar aan te nemen en samen met die ander te bedenken wat nu het beste te doen. Juist dit kan ervoor zorgen dat mensen binnen hun eigen mogelijkheden kunnen participeren in deze maatschappij. ‘Kijk, iemand die een gebroken been heeft, heeft gewoon een gebroken been. Maar iemand met Asperger heeft... Zet er tien naast elkaar en je hebt niet tien dezelfde mensen’ (Citaat van één van de geinterviewden.) ConclusieUit dit onderzoek kan worden geconcludeerd dat er duidelijk behoefte bestaat aan een online gids, maar dat dat persoonlijke begeleiding door iemand met verstand van zaken niet kan vervangen. Er zijn nog te veel professionals in de begeleidingspraktijk en in het werkveld die te weinig kennis hebben over autisme. Op beide fronten is dus nog veel te winnen en daar zal de werkgroep arbeidstoeleiding zich de komende jaren voor inzetten. Voor meer informatie over dit onderzoek en/of de webtool kunt u contact op-nemen met Harald Miedema, lector Arbeid en Gezondheid, Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam. E-mail h.s.miedema@hr.nlAcademische Werkplaatsen Autisme De werkgroep arbeidstoeleiding maakt deel uit van de Academische Werkplaats Autisme Samen Doen. De NVA is actief betrokken bij de Academische Werkplaatsen Autisme Reach-Auten Samen Doen. In deze werkplaatsen vindt samenwerking plaats tussen wetenschap, praktijk en ervaringsdeskundigheid. Meer informatie: Reach-aut.nl en Autisme-samendoen.nl363636Autisme

   University of GroningenHet vinden en behouden van werk als je hersenen anders werken;Landsman-Dijkstra, Johanna; Miedema, Harald; Spuls, JolijnPublished in:EngagementIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:2016Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Landsman-Dijkstra, J., Miedema, H., & Spuls, J. (2016). Het vinden en behouden van werk als je hersenenanders werken; Onderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme overarbeidsparticipatie. Engagement, 36-37.CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license.More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne-amendment.Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.Download date: 21-06-2022Editie zomer  37AutismeAutismeDOOR: JOLIJN SPULS, STUDENTE HBO-VERPLEEGKUNDE EN KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE HOGESCHOOL ROTTERDAM. JEANET LANDSMAN, SENIOR ONDERZOEKER TOEGEPAST GEZONDHEIDSONDERZOEK, UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM GRONINGEN. HARALD MIEDEMA, LECTOR ARBEID EN GEZONDHEID KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE, HOGESCHOOL ROTTERDAMWerkgroep arbeidstoeleidingDe werkgroep arbeidstoeleiding van de Academische Werkplaats Autisme ‘Samen Doen!’ buigt zich over de vraag: ‘Hoe kunnen optimale begeleiding en adviezen helpen bij succesvolle arbeidsparticipatie van mensen met autisme en een normaal tot hoog IQ, waardoor de kwaliteit van bestaan toeneemt?’ De werkgroep inventariseert best practices en netwerken, doet onderzoek naar de informatiebehoefte van mensen met autisme en voert een studie uit onder een groep jongvolwassenen die sinds hun kindertijd gevolgd is, om te kijken wat succes- en faalfactoren zijn voor participatie. Het vinden en behouden van werk als je hersenen anders werkenOnderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme over arbeidsparticipatieIn de huidige maatschappij wordt iedereen geacht naar vermogen te participeren op de arbeidsmarkt en is de wet- en regelgeving binnen Nederland hierop ingericht. Dit geldt dus ook voor mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Maar uit eerder onderzoek blijkt dat het voor hen een stuk lastiger is om werk te vinden en te behouden dan voor anderen in de beroepsbevolking. Zo’n 20-25% lukt het om blijvend te participeren in werk.De werkgroep arbeidstoeleiding wil een hulpmiddel in de vorm van een webtool of online gids ontwikkelen, waarop mensen met ASS, maar ook ouders, werkgevers of zorgverleners op een makkelijke manier precies díe informatie kunnen vinden waaraan zij behoefte hebben. Maar is hier ook draagvlak voor? In dit artikel presenteert de werkgroep de resultaten van een eerste behoefte-onderzoek door een studente van Hogeschool Rotterdam.Opzet van het behoefte-onderzoekEr is gekeken naar wat nu de specifi eke informatiebehoefte is van jongvol-wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk en twee anderen waren actief werkzoekend.en twee anderen waren actief werkzoekend.Behoefte aan praktische informatie over beschikbaar werkUit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-Uit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen met ASS in dienst te nemen. ‘Functieprofi elen zijn maar hypothetische dingen en zeggen in de praktijk nooit echt wat je doet’(Citaat van één van de geïnterviewden.)Daarnaast is er behoefte aan informatie over persoonlijke thema’s, zoals erkenning van de beperkingen die ASS met zich meebrengt. Uit de contacten met hulpverleners en werkgevers blijkt nog veel onbegrip, terwijl juist deze mensen vaak een sleutelrol spelen bij het zoeken, vinden en behouden van werk.Behoefte aan een online gids om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinenIn het onderzoek toonden de geïnterviewden zich enthousiast over het idee van een online webtool over autisme en arbeidsparticipatie. Naast vacatures specifi ek voor mensen met autisme, hopen zij dat er ook informatie voor werkgevers op komt te staan, zodat de afstand tus-sen werkgever en werknemer met autisme kleiner wordt. Om tot een bruikbare tool te komen, vinden zij een aantal zaken van belang zoals: concreet taalgebruik en een overzichtelijke en prikkelarme vormgeving. Nog steeds veel onwetendheid over autisme bij professionalsVoor mensen met een beperking is veelvuldig vastgesteld dat het hebben van werk en het gevoel ‘erbij te horen’ gunstige effecten laten zien op de mentale gezondheid en de kwaliteit van leven. Door te participeren in het arbeidsproces worden mensen met ASS minder gezien als ‘psychiatrische patiënt’, met alle bijbehorende stereotiepe beelden en belemmeringen die dat in het sociale verkeer oplevert. In de dagelijkse praktijk blijkt de aandacht voor dit soort belemmeringen echter een ondergeschoven kindje. Alle voor het onderzoek geïnterviewde deelnemers hebben uit zichzelf aangegeven dat zij in het dagelijks leven geconfronteerd worden met hulpverleners die niet goed weten wat autisme nu eigenlijk inhoudt. Deze hulpverleners kunnen medewerkers zijn van het UWV, de gemeente of detacheringsbureaus, maar ook werkgevers en leidinggevenden worden genoemd. Dit gebrek aan kennis uit zich onder andere in stereo-typering van autistische eigenschappen en de aanname dat bepaalde vaardigheden toch wel te leren zijn. In een enkel geval zelfs, werd een deelnemer door het UWV gevraagd terug te keren naar een arbeidsplaats, waarvan gebleken was dat die door de aard van de werkzaamheden voor de persoon in kwestie juist niet geschikt was. ‘Er zijn van die speciale detacheringsbureaus en die zijn soms nog heel erg ICT gericht, omdat ze er dan ook vanuit gaan dat iemand die autistisch hoog-functionerend of Asperger is, ook iets heeft met computers en heel goed is in ICT. Dus die proppen we allemaal de ICT in’ (Citaat van één van de geïnterviewden.)Behoefte aan begeleiders die verstand hebben van autismeGeen mens is hetzelfde, maar toch komt het in Geen mens is hetzelfde, maar toch komt het in de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een standaard aanpak wordt gekozen. Omdat er vanwege de ASS weinig ruimte tot aanpassing in communicatie en gedrag mogelijk is, is het nog belangrijker dat juist de werkgevers en hulpverleners inspelen op de specifi eke behoeften van de cliënt. Dit vraagt om een andere kijk en het durven onderzoeken van de mogelijkheden over de grenzen van een standaard interventie heen, gericht op de mogelijkheden van de cliënt en niet op de beperkingen. Daarbij is het lastig om geen oordeel te hebben over die specifi eke behoeften van de ander, maar deze voor waar aan te nemen en samen met die ander te bedenken wat nu het beste te doen. Juist dit kan ervoor zorgen dat mensen binnen hun eigen mogelijkheden kunnen participeren in deze maatschappij. ‘Kijk, iemand die een gebroken been heeft, heeft gewoon een gebroken been. Maar iemand met Asperger heeft... Zet er tien naast elkaar en je hebt niet tien dezelfde mensen’ (Citaat van één van de geinterviewden.) ConclusieUit dit onderzoek kan worden geconcludeerd dat er duidelijk behoefte bestaat aan een online gids, maar dat dat persoonlijke begeleiding door iemand met verstand van zaken niet kan vervangen. Er zijn nog te veel professionals in de begeleidingspraktijk en in het werkveld die te weinig kennis hebben over autisme. Op beide fronten is dus nog veel te winnen en daar zal de werkgroep arbeidstoeleiding zich de komende jaren voor inzetten. Voor meer informatie over dit onderzoek en/of de webtool kunt u contact op-nemen met Harald Miedema, lector Arbeid en Gezondheid, Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam. E-mail h.s.miedema@hr.nlAcademische Werkplaatsen Autisme De werkgroep arbeidstoeleiding maakt deel uit van de Academische Werkplaats Autisme Samen Doen. De NVA is actief betrokken bij de Academische Werkplaatsen Autisme Reach-Auten Samen Doen. In deze werkplaatsen vindt samenwerking plaats tussen wetenschap, praktijk en ervaringsdeskundigheid. Meer informatie: Reach-aut.nl en Autisme-samendoen.nl363636Autisme

Proceedings - University of Groningen

   University of GroningenHet vinden en behouden van werk als je hersenen anders werken;Landsman-Dijkstra, Johanna; Miedema, Harald; Spuls, JolijnPublished in:EngagementIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:2016Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Landsman-Dijkstra, J., Miedema, H., & Spuls, J. (2016). Het vinden en behouden van werk als je hersenenanders werken; Onderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme overarbeidsparticipatie. Engagement, 36-37.CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license.More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne-amendment.Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.Download date: 10-09-2023Editie zomer  37AutismeAutismeDOOR: JOLIJN SPULS, STUDENTE HBO-VERPLEEGKUNDE EN KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE HOGESCHOOL ROTTERDAM. JEANET LANDSMAN, SENIOR ONDERZOEKER TOEGEPAST GEZONDHEIDSONDERZOEK, UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM GRONINGEN. HARALD MIEDEMA, LECTOR ARBEID EN GEZONDHEID KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE, HOGESCHOOL ROTTERDAMWerkgroep arbeidstoeleidingDe werkgroep arbeidstoeleiding van de Academische Werkplaats Autisme ‘Samen Doen!’ buigt zich over de vraag: ‘Hoe kunnen optimale begeleiding en adviezen helpen bij succesvolle arbeidsparticipatie van mensen met autisme en een normaal tot hoog IQ, waardoor de kwaliteit van bestaan toeneemt?’ De werkgroep inventariseert best practices en netwerken, doet onderzoek naar de informatiebehoefte van mensen met autisme en voert een studie uit onder een groep jongvolwassenen die sinds hun kindertijd gevolgd is, om te kijken wat succes- en faalfactoren zijn voor participatie. Het vinden en behouden van werk als je hersenen anders werkenOnderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme over arbeidsparticipatieIn de huidige maatschappij wordt iedereen geacht naar vermogen te participeren op de arbeidsmarkt en is de wet- en regelgeving binnen Nederland hierop ingericht. Dit geldt dus ook voor mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Maar uit eerder onderzoek blijkt dat het voor hen een stuk lastiger is om werk te vinden en te behouden dan voor anderen in de beroepsbevolking. Zo’n 20-25% lukt het om blijvend te participeren in werk.De werkgroep arbeidstoeleiding wil een hulpmiddel in de vorm van een webtool of online gids ontwikkelen, waarop mensen met ASS, maar ook ouders, werkgevers of zorgverleners op een makkelijke manier precies díe informatie kunnen vinden waaraan zij behoefte hebben. Maar is hier ook draagvlak voor? In dit artikel presenteert de werkgroep de resultaten van een eerste behoefte-onderzoek door een studente van Hogeschool Rotterdam.Opzet van het behoefte-onderzoekEr is gekeken naar wat nu de specifi eke informatiebehoefte is van jongvol-wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk en twee anderen waren actief werkzoekend.en twee anderen waren actief werkzoekend.Behoefte aan praktische informatie over beschikbaar werkUit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-Uit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen met ASS in dienst te nemen. ‘Functieprofi elen zijn maar hypothetische dingen en zeggen in de praktijk nooit echt wat je doet’(Citaat van één van de geïnterviewden.)Daarnaast is er behoefte aan informatie over persoonlijke thema’s, zoals erkenning van de beperkingen die ASS met zich meebrengt. Uit de contacten met hulpverleners en werkgevers blijkt nog veel onbegrip, terwijl juist deze mensen vaak een sleutelrol spelen bij het zoeken, vinden en behouden van werk.Behoefte aan een online gids om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinenIn het onderzoek toonden de geïnterviewden zich enthousiast over het idee van een online webtool over autisme en arbeidsparticipatie. Naast vacatures specifi ek voor mensen met autisme, hopen zij dat er ook informatie voor werkgevers op komt te staan, zodat de afstand tus-sen werkgever en werknemer met autisme kleiner wordt. Om tot een bruikbare tool te komen, vinden zij een aantal zaken van belang zoals: concreet taalgebruik en een overzichtelijke en prikkelarme vormgeving. Nog steeds veel onwetendheid over autisme bij professionalsVoor mensen met een beperking is veelvuldig vastgesteld dat het hebben van werk en het gevoel ‘erbij te horen’ gunstige effecten laten zien op de mentale gezondheid en de kwaliteit van leven. Door te participeren in het arbeidsproces worden mensen met ASS minder gezien als ‘psychiatrische patiënt’, met alle bijbehorende stereotiepe beelden en belemmeringen die dat in het sociale verkeer oplevert. In de dagelijkse praktijk blijkt de aandacht voor dit soort belemmeringen echter een ondergeschoven kindje. Alle voor het onderzoek geïnterviewde deelnemers hebben uit zichzelf aangegeven dat zij in het dagelijks leven geconfronteerd worden met hulpverleners die niet goed weten wat autisme nu eigenlijk inhoudt. Deze hulpverleners kunnen medewerkers zijn van het UWV, de gemeente of detacheringsbureaus, maar ook werkgevers en leidinggevenden worden genoemd. Dit gebrek aan kennis uit zich onder andere in stereo-typering van autistische eigenschappen en de aanname dat bepaalde vaardigheden toch wel te leren zijn. In een enkel geval zelfs, werd een deelnemer door het UWV gevraagd terug te keren naar een arbeidsplaats, waarvan gebleken was dat die door de aard van de werkzaamheden voor de persoon in kwestie juist niet geschikt was. ‘Er zijn van die speciale detacheringsbureaus en die zijn soms nog heel erg ICT gericht, omdat ze er dan ook vanuit gaan dat iemand die autistisch hoog-functionerend of Asperger is, ook iets heeft met computers en heel goed is in ICT. Dus die proppen we allemaal de ICT in’ (Citaat van één van de geïnterviewden.)Behoefte aan begeleiders die verstand hebben van autismeGeen mens is hetzelfde, maar toch komt het in Geen mens is hetzelfde, maar toch komt het in de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een standaard aanpak wordt gekozen. Omdat er vanwege de ASS weinig ruimte tot aanpassing in communicatie en gedrag mogelijk is, is het nog belangrijker dat juist de werkgevers en hulpverleners inspelen op de specifi eke behoeften van de cliënt. Dit vraagt om een andere kijk en het durven onderzoeken van de mogelijkheden over de grenzen van een standaard interventie heen, gericht op de mogelijkheden van de cliënt en niet op de beperkingen. Daarbij is het lastig om geen oordeel te hebben over die specifi eke behoeften van de ander, maar deze voor waar aan te nemen en samen met die ander te bedenken wat nu het beste te doen. Juist dit kan ervoor zorgen dat mensen binnen hun eigen mogelijkheden kunnen participeren in deze maatschappij. ‘Kijk, iemand die een gebroken been heeft, heeft gewoon een gebroken been. Maar iemand met Asperger heeft... Zet er tien naast elkaar en je hebt niet tien dezelfde mensen’ (Citaat van één van de geinterviewden.) ConclusieUit dit onderzoek kan worden geconcludeerd dat er duidelijk behoefte bestaat aan een online gids, maar dat dat persoonlijke begeleiding door iemand met verstand van zaken niet kan vervangen. Er zijn nog te veel professionals in de begeleidingspraktijk en in het werkveld die te weinig kennis hebben over autisme. Op beide fronten is dus nog veel te winnen en daar zal de werkgroep arbeidstoeleiding zich de komende jaren voor inzetten. Voor meer informatie over dit onderzoek en/of de webtool kunt u contact op-nemen met Harald Miedema, lector Arbeid en Gezondheid, Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam. E-mail h.s.miedema@hr.nlAcademische Werkplaatsen Autisme De werkgroep arbeidstoeleiding maakt deel uit van de Academische Werkplaats Autisme Samen Doen. De NVA is actief betrokken bij de Academische Werkplaatsen Autisme Reach-Auten Samen Doen. In deze werkplaatsen vindt samenwerking plaats tussen wetenschap, praktijk en ervaringsdeskundigheid. Meer informatie: Reach-aut.nl en Autisme-samendoen.nl363636Autisme

   University of GroningenHet vinden en behouden van werk als je hersenen anders werken;Landsman-Dijkstra, Johanna; Miedema, Harald; Spuls, JolijnPublished in:EngagementIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:2016Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Landsman-Dijkstra, J., Miedema, H., & Spuls, J. (2016). Het vinden en behouden van werk als je hersenenanders werken; Onderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme overarbeidsparticipatie. Engagement, 36-37.CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license.More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne-amendment.Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.Download date: 04-06-2022Editie zomer  37AutismeAutismeDOOR: JOLIJN SPULS, STUDENTE HBO-VERPLEEGKUNDE EN KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE HOGESCHOOL ROTTERDAM. JEANET LANDSMAN, SENIOR ONDERZOEKER TOEGEPAST GEZONDHEIDSONDERZOEK, UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM GRONINGEN. HARALD MIEDEMA, LECTOR ARBEID EN GEZONDHEID KENNISCENTRUM ZORGINNOVATIE, HOGESCHOOL ROTTERDAMWerkgroep arbeidstoeleidingDe werkgroep arbeidstoeleiding van de Academische Werkplaats Autisme ‘Samen Doen!’ buigt zich over de vraag: ‘Hoe kunnen optimale begeleiding en adviezen helpen bij succesvolle arbeidsparticipatie van mensen met autisme en een normaal tot hoog IQ, waardoor de kwaliteit van bestaan toeneemt?’ De werkgroep inventariseert best practices en netwerken, doet onderzoek naar de informatiebehoefte van mensen met autisme en voert een studie uit onder een groep jongvolwassenen die sinds hun kindertijd gevolgd is, om te kijken wat succes- en faalfactoren zijn voor participatie. Het vinden en behouden van werk als je hersenen anders werkenOnderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme over arbeidsparticipatieIn de huidige maatschappij wordt iedereen geacht naar vermogen te participeren op de arbeidsmarkt en is de wet- en regelgeving binnen Nederland hierop ingericht. Dit geldt dus ook voor mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Maar uit eerder onderzoek blijkt dat het voor hen een stuk lastiger is om werk te vinden en te behouden dan voor anderen in de beroepsbevolking. Zo’n 20-25% lukt het om blijvend te participeren in werk.De werkgroep arbeidstoeleiding wil een hulpmiddel in de vorm van een webtool of online gids ontwikkelen, waarop mensen met ASS, maar ook ouders, werkgevers of zorgverleners op een makkelijke manier precies díe informatie kunnen vinden waaraan zij behoefte hebben. Maar is hier ook draagvlak voor? In dit artikel presenteert de werkgroep de resultaten van een eerste behoefte-onderzoek door een studente van Hogeschool Rotterdam.Opzet van het behoefte-onderzoekEr is gekeken naar wat nu de specifi eke informatiebehoefte is van jongvol-wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is wassenen met ASS rond het thema autisme en arbeidsparticipatie. Ook is onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-onderzocht op welke manier mensen met ASS deze informatie willen ont-vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in vangen en aan welke voorwaarden dit moet voldoen. Aan de interviews in dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; dit onderzoek hebben 5 jongvolwassenen met ASS (4 mannen en 1 vrouw; 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid 4 met diagnose Asperger en 1 met PDD-NOS) deelgenomen, die begeleid werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun werden door Prima Arbeidstoeleiding van Yulius centrum voor GGZ. Hun opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden opleidingsniveau varieerde van vmbo tot wo en alle deelnemers hadden werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk werk- of stage-ervaring opgedaan. Twee van hen hadden nog steeds werk en twee anderen waren actief werkzoekend.en twee anderen waren actief werkzoekend.Behoefte aan praktische informatie over beschikbaar werkUit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-Uit het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een crete informatie over de huidige of toekomstige werkplek en aan een gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor mensen met autisme. Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-Dit soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod moeilijk te vin-den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie den. Ook kwam naar voren dat de jongvolwassenen met ASS informatie willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen willen over de mate waarin werkgevers ervoor open staan om mensen met ASS in dienst te nemen. ‘Functieprofi elen zijn maar hypothetische dingen en zeggen in de praktijk nooit echt wat je doet’(Citaat van één van de geïnterviewden.)Daarnaast is er behoefte aan informatie over persoonlijke thema’s, zoals erkenning van de beperkingen die ASS met zich meebrengt. Uit de contacten met hulpverleners en werkgevers blijkt nog veel onbegrip, terwijl juist deze mensen vaak een sleutelrol spelen bij het zoeken, vinden en behouden van werk.Behoefte aan een online gids om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinenIn het onderzoek toonden de geïnterviewden zich enthousiast over het idee van een online webtool over autisme en arbeidsparticipatie. Naast vacatures specifi ek voor mensen met autisme, hopen zij dat er ook informatie voor werkgevers op komt te staan, zodat de afstand tus-sen werkgever en werknemer met autisme kleiner wordt. Om tot een bruikbare tool te komen, vinden zij een aantal zaken van belang zoals: concreet taalgebruik en een overzichtelijke en prikkelarme vormgeving. Nog steeds veel onwetendheid over autisme bij professionalsVoor mensen met een beperking is veelvuldig vastgesteld dat het hebben van werk en het gevoel ‘erbij te horen’ gunstige effecten laten zien op de mentale gezondheid en de kwaliteit van leven. Door te participeren in het arbeidsproces worden mensen met ASS minder gezien als ‘psychiatrische patiënt’, met alle bijbehorende stereotiepe beelden en belemmeringen die dat in het sociale verkeer oplevert. In de dagelijkse praktijk blijkt de aandacht voor dit soort belemmeringen echter een ondergeschoven kindje. Alle voor het onderzoek geïnterviewde deelnemers hebben uit zichzelf aangegeven dat zij in het dagelijks leven geconfronteerd worden met hulpverleners die niet goed weten wat autisme nu eigenlijk inhoudt. Deze hulpverleners kunnen medewerkers zijn van het UWV, de gemeente of detacheringsbureaus, maar ook werkgevers en leidinggevenden worden genoemd. Dit gebrek aan kennis uit zich onder andere in stereo-typering van autistische eigenschappen en de aanname dat bepaalde vaardigheden toch wel te leren zijn. In een enkel geval zelfs, werd een deelnemer door het UWV gevraagd terug te keren naar een arbeidsplaats, waarvan gebleken was dat die door de aard van de werkzaamheden voor de persoon in kwestie juist niet geschikt was. ‘Er zijn van die speciale detacheringsbureaus en die zijn soms nog heel erg ICT gericht, omdat ze er dan ook vanuit gaan dat iemand die autistisch hoog-functionerend of Asperger is, ook iets heeft met computers en heel goed is in ICT. Dus die proppen we allemaal de ICT in’ (Citaat van één van de geïnterviewden.)Behoefte aan begeleiders die verstand hebben van autismeGeen mens is hetzelfde, maar toch komt het in Geen mens is hetzelfde, maar toch komt het in de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een de dagelijkse praktijk regelmatig voor dat op een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een specifi eke zorgvraag van een cliënt met ASS een standaard aanpak wordt gekozen. Omdat er vanwege de ASS weinig ruimte tot aanpassing in communicatie en gedrag mogelijk is, is het nog belangrijker dat juist de werkgevers en hulpverleners inspelen op de specifi eke behoeften van de cliënt. Dit vraagt om een andere kijk en het durven onderzoeken van de mogelijkheden over de grenzen van een standaard interventie heen, gericht op de mogelijkheden van de cliënt en niet op de beperkingen. Daarbij is het lastig om geen oordeel te hebben over die specifi eke behoeften van de ander, maar deze voor waar aan te nemen en samen met die ander te bedenken wat nu het beste te doen. Juist dit kan ervoor zorgen dat mensen binnen hun eigen mogelijkheden kunnen participeren in deze maatschappij. ‘Kijk, iemand die een gebroken been heeft, heeft gewoon een gebroken been. Maar iemand met Asperger heeft... Zet er tien naast elkaar en je hebt niet tien dezelfde mensen’ (Citaat van één van de geinterviewden.) ConclusieUit dit onderzoek kan worden geconcludeerd dat er duidelijk behoefte bestaat aan een online gids, maar dat dat persoonlijke begeleiding door iemand met verstand van zaken niet kan vervangen. Er zijn nog te veel professionals in de begeleidingspraktijk en in het werkveld die te weinig kennis hebben over autisme. Op beide fronten is dus nog veel te winnen en daar zal de werkgroep arbeidstoeleiding zich de komende jaren voor inzetten. Voor meer informatie over dit onderzoek en/of de webtool kunt u contact op-nemen met Harald Miedema, lector Arbeid en Gezondheid, Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam. E-mail h.s.miedema@hr.nlAcademische Werkplaatsen Autisme De werkgroep arbeidstoeleiding maakt deel uit van de Academische Werkplaats Autisme Samen Doen. De NVA is actief betrokken bij de Academische Werkplaatsen Autisme Reach-Auten Samen Doen. In deze werkplaatsen vindt samenwerking plaats tussen wetenschap, praktijk en ervaringsdeskundigheid. Meer informatie: Reach-aut.nl en Autisme-samendoen.nl363636Autisme

University of Groningen Research Database

  
 University of Groningen
Het vinden en behouden van werk als je hersenen anders werken;
Landsman-Dijkstra, Johanna; Miedema, Harald; Spuls, Jolijn
Published in:
Engagement
IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from
it. Please check the document version below.
Document Version
Publisher's PDF, also known as Version of record
Publication date:
2016
Link to publication in University of Groningen/UMCG research database
Citation for published version (APA):
Landsman-Dijkstra, J., Miedema, H., & Spuls, J. (2016). Het vinden en behouden van werk als je hersenen
anders werken;: Onderzoek naar informatiebehoefte van jongvolwassenen met autisme over
arbeidsparticipatie. Engagement, 36-37.
Copyright
Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the
author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).
Take-down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately
and investigate your claim.
Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the
number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.
Download date: 11-02-2018
Editie tzom
er t 37
tAutism
e
tAutism
e
D
O
O
R: JO
LIJN
 SPU
LS, STU
D
EN
TE H
BO
-VERPLEEG
KU
N
D
E EN
 KEN
N
ISCEN
TRU
M
 ZO
RG
IN
N
O
VATIE 
H
O
G
ESCH
O
O
L RO
TTERD
AM
. JEAN
ET LAN
D
SM
AN
, SEN
IO
R O
N
D
ERZO
EKER TO
EG
EPAST 
G
EZO
N
D
H
EID
SO
N
D
ERZO
EK
, U
N
IVERSITAIR M
ED
ISCH
 CEN
TRU
M
 G
RO
N
IN
G
EN
. H
ARALD
 M
IED
EM
A
, 
LEC
TO
R ARBEID
 EN
 G
EZO
N
D
H
EID
 KEN
N
ISCEN
TRU
M
 ZO
RG
IN
N
O
VATIE, H
O
G
ESCH
O
O
L RO
TTERD
AM
W
erkgroep arbeidstoeleiding
D
e 
w
erkgroep 
arbeidstoeleiding 
van 
de 
Academ
ische 
W
erkplaats Autism
e ‘Sam
en D
oen!’ buigt zich over de 
vraag: 
‘H
oe 
kunnen 
optim
ale 
begeleiding 
en 
adviezen 
helpen bij succesvolle arbeidsparticipatie van m
ensen m
et 
autism
e en een norm
aal tot hoog IQ
, w
aardoor de kw
aliteit 
van 
bestaan 
toeneem
t?’ 
D
e 
w
erkgroep 
inventariseert 
best 
practices 
en 
netw
erken, 
doet 
onderzoek 
naar 
de 
inform
atiebehoefte van m
ensen m
et autism
e en voert een 
studie uit onder een groep jongvolw
assenen die sinds hun 
kindertijd gevolgd is, om
 te kijken w
at succes- en 
faalfactoren zijn voor participatie. 
H
et vinden en behouden van w
erk 
als je hersenen anders w
erken
O
nderzoek naar inform
atiebehoefte van jongvolw
assenen m
et autism
e over arbeidsparticipatie
In de huidige m
aatschappij w
ordt iedereen geacht naar verm
ogen te 
participeren op de arbeidsm
arkt en is de w
et- en regelgeving binnen 
N
ederland hierop ingericht. D
it geldt dus ook voor m
ensen m
et een 
Autism
e Spectrum
 Stoornis (ASS). M
aar uit eerder onderzoek blijkt dat 
het voor hen een stuk lastiger is om
 w
erk te vinden en te behouden dan 
voor anderen in de beroepsbevolking. Zo’n 20-25%
 lukt het om
 blijvend 
te participeren in w
erk.
D
e w
erkgroep arbeidstoeleiding w
il een hulpm
iddel in de vorm
 van een 
w
ebtool of online gids ontw
ikkelen, w
aarop m
ensen m
et ASS, m
aar ook 
ouders, w
erkgevers of zorgverleners op een m
akkelijke m
anier precies 
díe inform
atie kunnen vinden w
aaraan zij behoefte hebben. M
aar is 
hier ook draagvlak voor? In dit artikel presenteert de w
erkgroep de 
resultaten van een eerste behoefte-onderzoek door een studente van 
H
ogeschool Rotterdam
.
O
pzet van het behoefte-onderzoek
Er is gekeken naar w
at nu de specifi eke inform
atiebehoefte is van jongvol-
w
assenen m
et ASS rond het them
a autism
e en arbeidsparticipatie. O
ok is 
w
assenen m
et ASS rond het them
a autism
e en arbeidsparticipatie. O
ok is 
onderzocht op w
elke m
anier m
ensen m
et ASS deze inform
atie w
illen ont-
onderzocht op w
elke m
anier m
ensen m
et ASS deze inform
atie w
illen ont-
vangen en aan w
elke voorw
aarden dit m
oet voldoen. Aan de interview
s in 
vangen en aan w
elke voorw
aarden dit m
oet voldoen. Aan de interview
s in 
dit onderzoek hebben 5 jongvolw
assenen m
et ASS (4 m
annen en 1 vrouw
; 
dit onderzoek hebben 5 jongvolw
assenen m
et ASS (4 m
annen en 1 vrouw
; 
4 m
et diagnose Asperger en 1 m
et PD
D
-N
O
S) deelgenom
en, die begeleid 
4 m
et diagnose Asperger en 1 m
et PD
D
-N
O
S) deelgenom
en, die begeleid 
w
erden door Prim
a Arbeidstoeleiding van Yulius centrum
 voor GG
Z. H
un 
w
erden door Prim
a Arbeidstoeleiding van Yulius centrum
 voor GG
Z. H
un 
opleidingsniveau varieerde van vm
bo tot w
o en alle deelnem
ers hadden 
opleidingsniveau varieerde van vm
bo tot w
o en alle deelnem
ers hadden 
w
erk- of stage-ervaring opgedaan. Tw
ee van hen hadden nog steeds w
erk 
w
erk- of stage-ervaring opgedaan. Tw
ee van hen hadden nog steeds w
erk 
en tw
ee anderen w
aren actief w
erkzoekend.
en tw
ee anderen w
aren actief w
erkzoekend.
Behoefte aan praktische inform
atie over beschikbaar w
erk
U
it het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-
U
it het onderzoek blijkt dat er vooral behoefte is aan praktische en con-
crete inform
atie over de huidige of toekom
stige w
erkplek en aan een 
crete inform
atie over de huidige of toekom
stige w
erkplek en aan een 
gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor m
ensen m
et autism
e. 
gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor m
ensen m
et autism
e. 
gerichter aanbod van vacatures specifi ek voor m
ensen m
et autism
e. 
D
it soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod m
oeilijk te vin-
D
it soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod m
oeilijk te vin-
D
it soort vacatures blijken binnen het reguliere aanbod m
oeilijk te vin-
den. O
ok kw
am
 naar voren dat de jongvolw
assenen m
et ASS inform
atie 
den. O
ok kw
am
 naar voren dat de jongvolw
assenen m
et ASS inform
atie 
den. O
ok kw
am
 naar voren dat de jongvolw
assenen m
et ASS inform
atie 
w
illen over de m
ate w
aarin w
erkgevers ervoor open staan om
 m
ensen 
w
illen over de m
ate w
aarin w
erkgevers ervoor open staan om
 m
ensen 
w
illen over de m
ate w
aarin w
erkgevers ervoor open staan om
 m
ensen 
m
et ASS in dienst te nem
en. 
‘Functieprofi elen zijn m
aar hypothetische dingen 
en zeggen in de praktijk nooit echt w
at je doet’
(Citaat van één van de geïnterview
den.)
D
aarnaast is er behoefte aan inform
atie over persoonlijke them
a’s, 
zoals erkenning van de beperkingen die ASS m
et zich m
eebrengt. U
it 
de contacten m
et hulpverleners en w
erkgevers blijkt nog veel onbegrip, 
terw
ijl juist deze m
ensen vaak een sleutelrol spelen bij het zoeken, 
vinden en behouden van w
erk.
Behoefte aan een online gids om
 de 
afstand tot de arbeidsm
arkt te verkleinen
In het onderzoek toonden de geïnterview
den zich enthousiast over 
het idee van een online w
ebtool over autism
e en arbeidsparticipatie. 
N
aast vacatures specifi ek voor m
ensen m
et autism
e, hopen zij dat er 
ook inform
atie voor w
erkgevers op kom
t te staan, zodat de afstand tus-
sen w
erkgever en w
erknem
er m
et autism
e kleiner w
ordt. O
m
 tot een 
bruikbare tool te kom
en, vinden zij een aantal zaken van belang zoals: 
concreet taalgebruik en een overzichtelijke en prikkelarm
e vorm
geving. 
N
og steeds veel onw
etendheid over autism
e 
bij professionals
Voor m
ensen m
et een beperking is veelvuldig vastgesteld dat het hebben 
van w
erk en het gevoel ‘erbij te horen’ gunstige effecten laten zien op de 
m
entale gezondheid en de kw
aliteit van leven. D
oor te participeren in het 
arbeidsproces w
orden m
ensen m
et ASS m
inder gezien als ‘psychiatrische 
patiënt’, m
et alle bijbehorende stereotiepe beelden en belem
m
eringen 
die dat in het sociale verkeer oplevert. In de dagelijkse praktijk blijkt de 
aandacht voor dit soort belem
m
eringen echter een ondergeschoven 
kindje. Alle voor het onderzoek geïnterview
de deelnem
ers hebben uit 
zichzelf aangegeven dat zij in het dagelijks leven geconfronteerd w
orden 
m
et hulpverleners die niet goed w
eten w
at autism
e nu eigenlijk inhoudt. 
D
eze hulpverleners kunnen m
edew
erkers zijn van het U
W
V, de gem
eente 
of 
detacheringsbureaus, 
m
aar 
ook 
w
erkgevers 
en 
leidinggevenden 
w
orden genoem
d. D
it gebrek aan kennis uit zich onder andere in stereo-
typering van autistische eigenschappen en de aannam
e dat bepaalde 
vaardigheden toch w
el te leren zijn. In een enkel geval zelfs, w
erd een 
deelnem
er door het U
W
V gevraagd terug te keren naar een arbeidsplaats, 
w
aarvan gebleken w
as dat die door de aard van de w
erkzaam
heden voor 
de persoon in kw
estie juist niet geschikt w
as. 
‘Er zijn van die speciale detacheringsbureaus en die 
zijn som
s nog heel erg ICT gericht, om
dat ze er dan 
ook vanuit gaan dat iem
and die autistisch hoog-
functionerend of Asperger is, ook iets heeft m
et 
com
puters en heel goed is in ICT. D
us die proppen 
w
e allem
aal de ICT in’ 
(Citaat van één van de geïnterview
den.)
Behoefte aan begeleiders die verstand 
hebben van autism
e
G
een m
ens is hetzelfde, m
aar toch kom
t het in 
G
een m
ens is hetzelfde, m
aar toch kom
t het in 
de dagelijkse praktijk regelm
atig voor dat op een 
de dagelijkse praktijk regelm
atig voor dat op een 
specifi eke zorgvraag van een cliënt m
et ASS een 
specifi eke zorgvraag van een cliënt m
et ASS een 
standaard aanpak w
ordt gekozen. O
m
dat er vanw
ege de ASS w
einig 
ruim
te tot aanpassing in com
m
unicatie en gedrag m
ogelijk is, is het 
nog belangrijker dat juist de w
erkgevers en hulpverleners inspelen op 
de specifi eke behoeften van de cliënt. D
it vraagt om
 een andere kijk 
en het durven onderzoeken van de m
ogelijkheden over de grenzen van 
een standaard interventie heen, gericht op de m
ogelijkheden van de 
cliënt en niet op de beperkingen. D
aarbij is het lastig om
 geen oordeel 
te hebben over die specifi eke behoeften van de ander, m
aar deze voor 
w
aar aan te nem
en en sam
en m
et die ander te bedenken w
at nu het 
beste te doen. Juist dit kan ervoor zorgen dat m
ensen binnen hun eigen 
m
ogelijkheden kunnen participeren in deze m
aatschappij. 
‘Kijk, iem
and die een gebroken been heeft, heeft 
gew
oon een gebroken been. M
aar iem
and m
et 
Asperger heeft... Zet er tien naast elkaar en je hebt 
niet tien dezelfde m
ensen’ 
(Citaat van één van de geinterview
den.) 
Conclusie
U
it dit onderzoek kan w
orden geconcludeerd dat er duidelijk behoefte 
bestaat aan een online gids, m
aar dat dat persoonlijke begeleiding 
door iem
and m
et verstand van zaken niet kan vervangen. Er zijn nog 
te veel professionals in de begeleidingspraktijk en in het w
erkveld die 
te w
einig kennis hebben over autism
e. O
p beide fronten is dus nog 
veel te w
innen en daar zal de w
erkgroep arbeidstoeleiding zich de 
kom
ende jaren voor inzetten. t
Voor m
eer inform
atie over dit onderzoek en/of de w
ebtool kunt u contact op-
nem
en m
et H
arald M
iedem
a, lector Arbeid en Gezondheid, Kenniscentrum
 
Zorginnovatie H
ogeschool Rotterdam
. 
E-m
ail h.s.m
iedem
a@
hr.nl
Academ
ische W
erkplaatsen Autism
e 
D
e 
w
erkgroep 
arbeidstoeleiding 
m
aakt 
deel 
uit 
van 
de 
Academ
ische W
erkplaats Autism
e Sam
en D
oen. D
e N
VA is actief 
betrokken bij de Academ
ische W
erkplaatsen Autism
e Reach-Aut
en Sam
en D
oen. In deze w
erkplaatsen vindt sam
enw
erking plaats 
tussen w
etenschap, praktijk en ervaringsdeskundigheid. 
M
eer inform
atie: 
Reach-aut.nl en Autism
e-sam
endoen.nl
363636
tAutism
e


https://pure.rug.nl/ws/files/33626761/36_37_AWA_Werkgroep_arbeidstoeleiding.pdf

Find and keep a job when your bran works differently:Needs assessment about information on work for young adults with autism on work participation

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

University of Groningen

Dissertations of the University of Groningen

ARTS repository - University of Groningen

Dissertations of the University of Groningen

ARTS repository - University of Groningen

Proceedings - University of Groningen

Proceedings - University of Groningen

University of Groningen Research Database