Uwarunkowania zachowań przestępczych dziewcząt i kobiet

Abstract

[email protected], psychotraumatolog, pedagog, socjolog, specjalista psychoterapii uzależnień w procesie certyfikacji, trener umiejętności społecznych, trener dramy, nauczyciel techniki, plastyki, edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Absolwentka Podyplomowego Studium Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji na Uniwersytecie Warszawskim, licznych szkoleń i kursów z zakresu terapii, pracy z rodziną, rozwoju osobistego. Od kilkunastu lat pracuje również jako pedagog szkolny, prowadzi kursy i szkolenia z zakresu kompetencji miękkich, profilaktyki społecznej, zaburzeń psychicznych, uzależnień. Pracuje z młodzieżą, dorosłymi, w tym z osobami uzależnionymi od alkoholu i ich rodzinami w Ośrodku Psychoterapii Dzieci, Młodzieży, Par i Dorosłych „PoMocni”. Stypendystka Santander Universidades, prowadzi swoje badania naukowe w obszarze pedagogiki resocjalizacyjnej, penitencjarystyki i psychologii klinicznej.Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Nauk o EdukacjiAdamski, F., Znaczenie wychowania w rodzinie dla rozwoju osobowego dziecka, [w:] Adamski F. (red), Miłość, małżeństwo, rodzina, Kraków 1984.Apanowicz J., Metodologiczne uwarunkowania pracy naukowej, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2005.Augustyn, J., Istota wychowania seksualnego w rodzinie, [w:] Augustyn, J., (red) Ku dojrzałej ludzkiej miłości, Kraków 1996.Augustyn, J., Wychowanie seksualne w rodzinie i w szkole, Kraków 1997.Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.Bałandynowicz A., Probacja. Wychowanie do wolności, Wydawnictwo Primum, Warszawa 1995.Bałandynowicz A., Probacja. Wychowanie do wolności, Wydawnictwo Primum, Warszawa 1995.Barrata A., Społeczeństwo więzienia – szczególna część marginesu społecznego [w:] Hołyst B. (red.), Zagadnienie marginesu społecznego a sprawiedliwość, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1997.Batawia S. J., Charakter przestępczy, Rocznik Psychiatryczny XX (1933).Bauman T., O możliwości zastosowania badań jakościowych w badaniach pedagogicznych, [w:]Zasady badań pedagogicznych, (red.) T. Pilch, Wydawnictwo „ Żak”, Warszawa 1995.Bauman T., Strategie jakościowe w badaniach pedagogicznych, [w:] Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe,, wyd. II, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2001.Siemaszko A., Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych, PWN, Warszawa 1993.Chańko A., Świat poza murami – funkcjonowanie kobiet w przestrzeni społecznej po opuszczeniu zakładu karnego, [w:] Sawicki K., Chańko A., Ćwikowski R.(red.), Dylematy i wyzwania współczesnej resocjalizacji, Wydawnictwo Alterstudio, Białystok 2015.Siemaszko A., Gruszczyńska B., Marczewski M., Atlas przestępczości w Polsce 3, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2003.Silverman D., Interpretacja danych jakościowych. Metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, PWN, Warszaw 2008.Sitkiewicz P., Czynniki mające wpływ na skuteczność interwencji wobec osób niedostosowanych społecznie, „Chowanna” 2006 nr 2.Biel K., Przestępczość dziewcząt Rodzaje i uwarunkowania, Wydawnictwo WAM, Kraków 2009.Skorny Z., Mechanizmy regulacyjne ludzkiego działania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1989.Słowiński P.,Lach B., Dzieciobójczynie, Videograf S.A.,Chorzów 2014.Smart C., Women, Crime and Criminology (Routledge Revivals): A Feminist Critique, Routledge & Kagan Poul Ltd, New York 1977.Smart C., Women, Crime and Criminology: A Feminist Critique, Boston 1976.Gierowski J.K., Psychologiczne wyznaczniki przestępczości [w:] Strelau J., Psychologia, tom II, Gdańsk 2000.Sobol E. (red.), Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.Sołowiej, J., Identyfikacja dziecka z rodzicami, [w:] Ziemska M., Rodzina i dziecko, Warszawa 1986.ChańkoA., Sołbut A., Samokreacja poprzez sztukę. Autoresocjalizacja kobiet osadzonych w Areszcie Śledczym w Białymstoku [w:] Lubelski Rocznik Pedagogiczny t. XXXIII, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014.Stanik J.M., Asocjalność nieletnich przestępców jako przedmiot psychologicznej diagnozy klinicznej, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1980.Stanik J.M., Psychologia sądowa. Podstawy – badania - aplikacje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.Szczepanik R., Kobiecość i męskość kobiet- sprawczyń rozbojów, [w:] Pospiszyl I., Szczepanik R. (red.), Zachowania dewiacyjne dziewcząt i kobiet, Wydawnictwo Wyższa Szkoła HumanistycznoEkonomiczna, Łódź 2007.Szczepanik R., Miejsce i znaczenie rodziny w procesie resocjalizacji młodzieży nieprzystosowanej społecznie, „Pedagogika Rodziny” 2006, nr 1.Biel K., Przestępczość dziewcząt. Rodzaje i uwarunkowania, Wydawnictwo WAM, Poznań 2008.Szczepanik R., Niektóre patologiczne zachowania matek wobec swoich dzieci, Warszawa 2007.Szczepanik R., Struktura i dynamika przestępczości kobiet [w:] Konopczyński M., Nowak B.M. (red.), Resocjalizacja – ciągłość i zmiana, Wydawnictwo Pedagogium, Warszawa 2008.Modrzewski J., Socjalizacja i uczestnictwo społeczne. Studium socjopedagogiczne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004.Szymanowska A., Dziecko w rodzinie niepełnej, [w:] Milewska E., Szymanowska A.(red.), Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych, Warszawa 2000.Świda W., Prawo karne, Wyd. PWN, Warszawa 1982.Tavris C., Anger: The Misunderstood Emotion, Published by Simon&Schuster, New York, London, Toronto, Sydney, 1989.Ciosek M., Człowiek w obliczu izolacji więziennej, Wydawnictwo Stella Maris, Gdańsk 1996.Thomas W.I., Sex and Society, Chicago 1907.Tobiera P., Niepokojąca nowoczesność, „ Kultura i Społeczeństwo” 2000.Tomaszewski T., Człowiek w sytuacji [w:] Tomaszewski T. (red.) Psychologia, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 1976.Toroń B., Przestępczość skazanych kobiet i mężczyzn w perspektywie biograficznej, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2013.Tyszkiewicz L. Kryminologia. Zarys systemu, Wydawnictwo UŚ, Katowice 1986.Biel K., Przestępczość dziewcząt. Rodzaje i uwarunkowania, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna" Ignatianum", Kraków 2008.Górecki M., Trajektoria, [w:] Pilch T., Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, Wyd. Żak, Warszawa 2007.Tyszkiewicz L., Ochrona życia ludzkiego w prawie karnym i naukach penalnych, Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 29 (1996).Urban B., Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży, Wydawnictwo UJ, Kraków 2001.Wilcox P., Gender, modernity and Violence, referat na konferencji „Social Control and Violence – Breaking the Cycle, Kraków 29.08-1.09. 2002 r., maszynopis niepublikowany, [w:] Pospiszyl I. (red.), Zachowania dewiacyjne dziewcząt i kobiet, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź 2007.Winnicott, D.W., Dziecko, jego rodzina i świat. Warszawa 1993.Ciosek M., Psychologia sądowa i penitencjarna, Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa 2002.Wolska A., Model czynników ryzyka popełniania zabójstwa, Wydawnictwo Naukowe US, Szczecin 2001.Wójtowicz H., Psychologiczne problemy bitych kobiet,[w:] K.Dymek-Balcerek (red.)Patologie zachowań społecznych Rzeczywistość przełomu XX i XXI wiek Rodzina dysfunkcyjna-przemoc, Politechnika Radomska, Radom 2000.Zakrzewska-Manterys E., Down i zespół wątpliwości. Studium z socjologii cierpienia, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 1995.Żabczyńska E., Przestępczość dzieci Warszawa 1983.Żmudziejewska A., Basińska M.A., Zagniewane przestępczynie. Charakterystyka gniewu doświadczanego przez nieletnie sprawczynie przestępstw, Polskie Forum Psychologiczne 2013.Henry B., Moffit T.E., Robins L.N., Earls., Silva P.A., Early family predictors of child and adolescent antisocial behaviour.Who are the mother of delinquents?. „Criminal Behaviour and Mental Health”, 3, 1993.Biel K., Readaptacja społeczna kobiet. Raport z badań, [w:] Kusztal J., Kmiecik-Jusiega K. (red.), Konteksty resocjalizacji i readaptacji społecznej, Wydawnictwo WAM, Kraków 2014.Bielicki E., Osobowościowe i społeczne uwarunkowania przestępczości kobiet, Uniwersytet Śląski, Wydział Prawa i Administracji, Katowice 1974.Bielicki E., Wybrane problemy patologii przystosowania społecznego i pedagogiki resocjalizacyjnej, WSP, Bydgoszcz 1983.Błachut J., Kobiety recydywistki w świetle badań kryminologicznych, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 1981.Błachut J., Niektóre koncepcje kryminologiczne a problem przestępczości kobiet, Archiwum Kryminologii, tom XVI, 1989.Czerwińska_Jakimiuk E., Przestępczość młodocianych. Interpretacja zjawiska w świetle ogólnej teorii napięcia Roberta Agnewa, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2011.Bonda K., Polskie morderczynie, Wydawnictwo MUZA SA., Warszawa 2013.Bowlby J., Przywiązanie, tłum. M. Polaszewska-Nicke, Warszawa 2007.Bradshaw, J., Zrozumieć rodzinę. Rewolucyjna droga odnalezienia samego siebie. Warszawa 1994.Bramska J., Kobiety pozbawione wolności,[w:]Stan i węzłowe problemy polskiego więziennictwa, „Biuletyn RPO”, 1997, nr 32.Hoffman-Bustamante D., The nature of female criminality, Issues in Criminology, 8/1973.Braun-Gałkowska, M., Systemowe ujęcie rodziny, [w]: Braun-Gałkowska, M (red.) W tę samą stronę. Antologia tekstów do lekcji wychowawczych, Warszawa 1994.Budyn – Kulik M., Zabójstwo tyrana domowego. Studium prawnokarne i wiktymologiczne, Wydawnictwo Verba, Lublin 2005.Cabalski M., Kobiety jako sprawczynie przestępstw i aktów przemocy, Probacja 3/2013.Cauffman E., Understanding the female offender, „The Future of Children” 2008.Chamaz K., Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, PWN, Warszaw 2009.Dąbrowska T. E., Wojciechowska-Chorlak B., Między praktyką a teorią wychowania. Lublin 1997.De Barbaro M., Struktura rodziny, [w:] De Barbaro, M. (red) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Kraków 1999.Denzin N.K., Lincoln Y.S., Wkraczanie na pole badań jakościowych. Wprowadzenie do podręcznika, "Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Socjologia Wychowania" 1997.Doniec R., Wartości osobowe w systemie wartości rodziny miejskiej w układzie międzypokoleniowym. [w] Adamski F. (red), Wartości - Społeczeństwo – Wychowanie. Kraków 1995.Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, ICD-10; Tom I, II, III; Wydanie 2008, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, www.csioz.gov.plHołyst B., Człowiek w sytuacji trudnej [w:] Marzec – Holka K.(red.), Społeczeństwo. Demokracja. Edukacja. Nowe wyzwania w pracy socjalnej, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. K. Wielkiego, Bydgoszcz 2000.Eysenck H. J., Crime and personality, London 1964.Farrington D., Truancy, Delinquency, the Home and the School, University of London, Institute of Education 1990.Fidelus A., Metoda tutoringu – wsparcie w procesie autoresocjalizacji osób powracających do życia na wolności, Probacja 1/2012.Freud S., Wstęp do psychoanalizy, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1935.Fuszara M., Kobiety w sądach rodzinnych, [w:] Titkow A., Domański H. (red.), Co to znaczy być kobietą w Polsce, Warszawa 1995.Gałkowska, A., Percepcja powodzenia małżeństwa rodziców a społeczny obraz siebie ich dorosłych dzieci. Lublin 1999.Gibbs J. C., Barrrig A. Q., Potter G. B., Liau A. K., Kwestionariusz „JAK MYŚLĘ” (HIT). Podręcznik, Instytut Amity, 2005.Giddens A., Socjologia, Wyd. PWN, Warszawa 2004.Gierowski J.K., Niektóre biopsychiczne uwarunkowania przestępczości kobiet, www.padaczka.netHołyst B., Kryminologia, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2009.Hołyst B., Psychologia kryminalistyczna, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2001.Hołyst B., Socjologia kryminalistyczna, tom I, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2007.Hołyst B., Zabójstwo. Studium kryminalistyczne i kryminologiczne, Wydawnictwo MSW, Warszawa 19170.Pielkowa J. A., Jak im pomóc. Warszawa 1985.http://kobieta.wp.pl/zabilam-dlaczego-kobiety-morduja-5982772459000449a(2017.01.13)http://www.bip.sw.gov.pl/Lists/Biuletyn/DispForm.aspx?ID=45&ContentTypeId=0x010056005F2F28B5C04BBC61226394FDD77D (2017.01.13)Moffit T. E., Caspi A., Childhood predictors differentiate life – course persistent and adolescent – limited pathways among males and females, „Development and Psychopatology” 2001.http://www.cpk.org.pl/plik,161,wybieram-zycie-praca-i-godne-zycie-dla-kobiet-ofiar-przemocy-pdf.pdf(2017.01.13)http://www.isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20011061148http://www.krytyka.org/kobieta-zbrodniarka-czyli-problematyka-przestepczosci-kobiet/http://www.prawo.legeo.pl/prawo/kodeks-karny-z-dnia-6-czerwca-1997-r/http://www.statystyka.policja.pl/ (2016.11.23)http://www.statystyka.policja.pl/st/wybranestatystyki/przestepczosc-kobiet/50869,Przestepczosc-kobiet.html(2016.01.23)http://krytyka.org/kobieta-zbrodniarka-czyli-problematyka-przestepczosci-kobiet/(2017.01.13)Bednarski H., Przemoc w rodzinie jako przykład dysfunkcjonalności rodziny, Mazowieckie Studia Humanistyczne 2012, 13/1-2, 139-160.http://www.statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/przestepczosc-kobiet/50869,Przestepczosckobiet.htmlhttp://www.sw.gov.pl/pl/o-sluzbie-wieziennej/statystyka/statystyka-biezaca/http://www.wiezienia.pl/artykuly/prawa-i-obowiazki-wieznia/ (2017.01.13)Morawski J., Morawska E., Trening Zastępowania Agresji (ART.). Materiały kursu trenerskiego, Instytut Amity, Warszawa 2014.https://www.kul.pl/files/797/public/pdf/Jak_skutecznie_zapobiegac_karierze_przestepczej_-_Rozdzial_I.pdfhttps://www.tygodnikprzeglad.pl/dlaczego-zabijaja-rozmowa-nadkomisarzem-bogdanemlachem/(2017.01.13)Jackson, Foshee VA. Violence-related behaviors of adolescents: Relations with responsive and demanding parenting Journal of Adolescent Research, 1998.Jarosz M., Przemoc w rodzinie. Teoria i rzeczywistość, Wydawnictwo Akademickie "Żak", Warszawa 2002Johnston D., Effects of Parental Incarceration, [in:] Gabel, D. Johnston D., Children of Incarcerated Parents, New York 1995.Kodeks karny wykonawczy,art.102,116.Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa 2010.Kołodziej – Durnaś M., W kręgu socjologii interpretatywnej – zastosowanie metod jakościowych, Economicus, Szczecin 2005.Kowalczyk – Jamnicka M., Poczucie nieegalitarności a zachowania przestępcze kobiet [w:] Sołtysiak T.(red.), Poczucie egalitarności, ubóstwo, bezdomność a zjawiska patologii społecznej w aktualnej rzeczywistości kraju, Wyższa Szkoła Humanistyczno - Ekonomiczna, Włocławek 1999.Kubinowski D, Jakościowe badania pedagogiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii – Curie Skłodowskiej, Lublin 2010.Kucharewicz J., Psychologiczna analiza procesów motywacyjnych przestępstw popełnianych przez nieletnich (na przykładzie przestępstw agresywnych i nieagresywnych), www.sbc.org.plMorris R., Attitudes Toward Delinquency by Delinquents, Non-Delinquents and their Friends, British Journal of Criminology, No. 5 (1965).Kuć M., Indywidualizacja wykonywania kary pozbawienia wolności, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2007.Kvale S., Prowadzenie wywiadów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.Lalak D., Podejście biograficzne (biograficzność) w naukach o wychowaniu. Trzy perspektywy dyskursu [w:] Palka S.(red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice, GWP, Gdańsk 2010.Latoś A., Zabiłam własne dziecko... studium przypadków zabójczyń dzieci oraz możliwość ich resocjalizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2012.Lombroso C., Ferrero W., Kobieta jako zbrodniarka i prostytutka, Wydawnictwo Hieronim Cohn, Warszawa 1895.Piotrowski H., Turystyka edukacyjna w profilaktyce agresji młodzieży „Zeszyty Naukowe Pedagogiczne Aspekty Turystyki, Rekreacji i Sportu”, 2012, nr 38.M. Ziemska, Postawy rodzicielskie i ich wpływ na osobowość dziecka [w:] Ziemska M. (red.), Rodzina i dziecko, Warszawa 1986.Machel H., Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacyjna, Impuls, Kraków 2003.Majchrzak M., Przestępczość kobiet w perspektywie drogi życiowej [w:] Konopczyński M., Konopczyński M., Nowak B. M. (red.), Resocjalizacja – ciągłość i zmiana, Wydawnictwo Pedagogium, Warszawa 2008.Majchrzyk Z., Kiedy kobieta zabija. Motywy, osobowość, relacja sprawca ofiara, strategie obronne, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2009.Majchrzyk Z., Motywacje zabójczyń. Alkohol i przemoc w rodzinie. PARPA, Warszawa 1995.Moustakas C., Fenomenologiczne metody badań, Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”, Białystok 2003.Majchrzyk Z., Przemoc i agresja wobec swoich i obcych a tożsamość wobec integracji europejskiej i globalizacji [w:] Folia Psychologica 8, 2004.Marczak M., Mirosław K., Funkcjonowanie kobiet w warunkach izolacji więziennej, [w:]Kuć M., Skuteczność oddziaływań penitencjarnych w kontekście zjawiska podkultury więziennej oraz instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia skazanych, KUL, Lublin 2009.Marczak M., Przestępczość kobiet w perspektywie teorii drogi życiowej [ w:] Konopczyński M, Nowak B. M. (red.), Resocjalizacja - ciągłość i zmiana, Wydawnictwo Pedagogium, Warszawa 2008.Marczak M., Uwarunkowania przestępczości kobiet w świetle wybranych teorii, [w:] Majchrzyk, Z., Motywacje zabójczyń. Alkohol i przemoc w rodzinie, Warszawa 1995.Pollak O., The Crimianality of Women, New York 1950.Marczak M., Resocjalizacyjne programy penitencjarne realizowane przez służbę więzienną w Polsce, Kraków 2009.Marek A., Kodeks karny, Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2010.Mazur M., Cybernetyka i charakter, Wydawnictwo Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych 1996.Merton R.K., Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.Mierzwiński, B., Mężczyzna jako mąż i ojciec, [w:] Ostrowska K., Ryś M., Przygotowanie do życia w rodzinie, Warszawa 1997.Muskała M., Odstąpienie od przestępczości w teorii i praktyce resocjalizacyjnej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2016.Muszyński H., Zarys teorii wychowania. Warszawa 1978.Niedworok J., Matki więźniarki i ich dzieci w zakładach penitencjarnych. Zagadnienia podstawowe, Wrocław 1988.Noszczyk – Bernasiewicz M., Demoralizacja i czyny karalne wśród nieletnich – dynamika i rozmiary, „Resocjalizacja Polska” 2016, nr 11.Beaver K.M., Boutwell B.B., Barnes J.C., DeLisi M., Vaughn M.G., Exploring the Genetic Origins of Adolescent Victimization in a Longitudinal Sample of Adoptees, Victims & Offenders: An International Journal of Evidence-based Research, Policy, and Practice 2013 Beisert, M., Seks twojego dziecka. Poznań 1991.Pospiszyl I., Patologie społeczne, Wyd. PWN, Warszawa 2009.Nowak A., Wysocka E., Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii społecznej i kryminologii, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice 2001.Nowak B.M., Rodzina w kryzysie. Studiu resocjalizacyjne, PWN, Warszawa 2012.Ostrowska K., Psychologiczne determinanty przestępczości młodocianych, Warszawa 1981.Ostrowska K., Wójcik D., Teorie kryminologiczne, Wydawnictwo ATK,Warszawa 1986.Ostrowska, K., Ryś, M., Przygotowanie do życia w rodzinie. Warszawa 1997.Pacewicz A., O nadużyciach seksualnych wobec dzieci, Warszawa 1994.Pankowska D., Wyd. GWP, Wychowanie a role płciowe, Gdańsk 2005.Patterson G.R., Coercieve Family Process, Castilia Press: Eugene, OR 1982.Pielka H., Realizacja ideału wychowawczego w rodzinach wielodzietnych [w]: Pielka H., (red) Procesy socjalizacji i wychowania w rodzinie, Słupsk 1986.Pospiszyl, K., O miłości ojcowskiej, Warszawa 1986.Potter-Efron R., Życie ze złością, GWP, Gdańsk 1996.Przetacznik–Gerowska M,. Tyszkowa M., Psychologia rozwoju człowieka. t. 1., PWN, Warszawa 1996.Rekosz E., Postępowanie z kobietami skazanymi na kary długoterminowe – kilka refleksji na marginesie badań, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, „ Analizy, raporty, ekspertyzy” 2009.Chan W., Feminist critique of self - defence and provocation in battered women's cases, Women and Criminal Justice, 1(1994).Riemann G., Schütze F., „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych, „Kultura i Społeczeństwo” 1992.Rode M., Charakterystyka wybranych cech psychicznych nieletnich dziewcząt, [w:] Przestępczość nieletnich, (red.) Gulla B., Wysocka-Pleczyk M., Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.Bem S.L., Męskość. Kobiecość. O różnicach wynikających z płci, Gdańsk 2000.Roszkowska A., Kucharewicz J., Psychologiczna diagnoza zaburzeń w funkcjonowaniu społecznym dziewcząt i chłopców w świetle badań Skalą Agresji (SABD) Buss-Durkee [w:] Chowanna (2007), tom 1(28).Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 sierpnia 2003 w sprawie sposobów prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w zakładach karnych i aresztach śledczych, Dz.U. Nr 151,poz.1469,z późniejszymi zmianami, Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 grudnia 2012 zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobów oddziaływania penitencjarnego w zakładach karnych i aresztach śledczych, Dz. U. 2012,poz. 1469.Różańska-Kowal J., Psychologiczna diagnoza niedostosowania społecznego młodzieży w świetle badań testem SUI [w:] Stanik J.M. (red.), Psychologia. Badania i aplikacje. Tom 3, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2000.Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.Schaffer, H., Psychologia dziecka, Warszawa 2011.Schutze F., Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej, „ Studia Socjologiczne” 1997