زمینه و هدف: در گیاه شاهدانه (sativa Cannabis ) بیش از 61 ماده شیمیایی یافت شده که کانابینوئید نامیده می شود. کانابینوئیدها در تمام مراحل حافظه نقش دارند. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر عصاره آبی برگ گیاه شاهدانه بردانسیته نورونی نواحی CA1,CA2,CA3 (CA Ammonis, Cornu) هیپوکامپ می باشد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی 24 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با وزن تقریبی 350-300 گرمی، به سه گروه تجربی 1 و تجربی 2 و گروه شاهد تقسیم شدند. عصاره آبی برگ گیاه شاهدانه با روش سوکسله تهیه شد و در دو گروه تجربی به ترتیب با دوزهای 25 و 50 میلی گرم به کیلوگرم به روش داخل صفاقی برای مدت 3 هفته (هر هفته یکبار) و به گروه شاهد نرمال سالین تزریق شد. پس از یک ماه حیوانات با رامپون و کتامین بیهوش و مغز به آرامی از جمجمه خارج و در فرمالین نمکی 10 قرار گرفت. پس از طی مراحل پاساژ بافتی از مغز برش های سریال 7 میکرونی تهیه شد و با هماتوکسیلین، ائوزین رنگ آمیزی شد. از نواحی CA1,CA2,CA3 عکسبرداری و به طریقه دایسکتور دانسیته نورونی محاسبه و نتایج گروه ها با استفاده آزمون های آماری t، ANOVA و توکی با هم مقایسه شدند. یافته ها: میانگین دانسیته نورونی ناحیه CAlدر گروه کنترل و تجربی 1 و 2 به ترتیب 553±37396، 233±10081 و 382±10986، ناحیه CA2 449±33045، 284±14648 و 378±17147 و در ناحیه CA3 437±26324، 215±10469 و 359±13829 بود. آنالیز های آماری کاهش معنی داری را در دانسیته نورونی نواحی CA1,CA2,CA3 گروه تجربی (دوز 25 و 50 mg/kg عصاره آبی) نسبت به گروه کنترل نشان داد (001/0>P). نتیجه گیری: احتمال می رود عصاره آبی برگ گیاه شاهدانه با داشتن ترکیبات کانابینوییدی آزادسازی دوپامین را افزایش داده و تولید ایمپالس های مهاری می کند و از این طریق باعث تخریب نورونی شده بنحوی که دانسیته نورونی این ناحیه کاهش یافته است
