زمینه و هدف: سرطان دهانه رحم دومین سرطان شایع در زنان می باشد. اسپند گیاهی طبی بوده و یکی از فراورده های بومی به کار رفته جهت درمان سرطان در ایران می باشد. این گیاه دارای خواص ضد باکتریایی، ضد سرطانی، ضد قارچ، ضد زخم معده می باشد. این مطالعه با هدف بررسی اثر ضد سرطانی عصاره ی هیدروالکلی دانه گیاه اسپند انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه تجربی پس از کشت و تکثیر سلول های مشتق شده از بافت اپیتلیال گردن رحم انسان (HeLa)، این سلول ها در مجاورت دوزهای مختلف عصاره هیدروالکلی دانه اسپند (5/12،25،50 و g/mlµ 100) قرار گرفتند و به مدت 24،48 و 72 ساعت انکوبه شدند. پس از پایان مدت انکوباسیون، از روش تغییر یافته آزمون رنگ سنجی MTT (3- (4 و 5 دی متیل تیازول 2- ایل)-2،5 - دی فنیل تترازولیوم برماید) جهت تعیین سمیت سلولی عصاره استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از تست MTT نشان داد که این عصاره اثر ضد سرطانی وابسته به دوز و زمان بر سلول های HeLa دارد، به طوری که با افزایش غلظت عصاره و انکوباسیون 72 ساعت بیشترین درصد مرگ سلولی مشاهده شد (001/0>P). غلظت مهارکنندگی 50 درصد رشد سلول ها (IC50) برای سلول های سرطانی در زمان 24 ساعت g/mlµ 5/12 به دست آمد. نتیجه گیری: عصاره اسپند با اثر وابسته به دوز و زمان بر سلول های سرطانی HeLa می تواند باعث مهار رشد این سلول ها شود؛ لذا به نظر می رسد با تحقیقات بیشتر در آینده، می توان از ترکیبات آن در درمان سرطان بهره جست
