Erosie-onderzoek op de Grote Houw Oost in het kader van TOPsites

Abstract

Grote Houw is één van de vier locaties waar inhet kader van het TOPsites project onderzoek isuitgevoerd naar de snelheid van erosie. Doel wasom te proberen vast te stellen hoe snel op dezelocatie erosie plaatsvindt. Bijkomende doelenwaren (1) om te testen welke methodes hetmeest geschikt zijn in een dergelijke context omerosiesnelheden te meten en (2) om te onderzoekenin hoeverre erosie schade toebrengt aande archeologische vindplaats.Grote Houw – een terrein van zeer hoge archeologischewaarde – bevat een deel van eencomplexe dubbelwierde. De verschillendemethodes die werden getest voor het meten vande erosiesnelheden gaven variabele resultaten:• Een vergelijking van de maaiveldhoogtesvolgens AHN1, AHN2 en een nieuwe groundbasedLIDAR opname leverde geen duidelijkbeeld op.• Met booronderzoek zijn aanwijzingen voorerosie gevonden in de vorm van variaties indiktes van de bouwvoor.• Een intensieve veldkartering leverde eenduidelijk beeld van de vondspreiding in relatietot de ligging van de wierde. Er waren echtergeen eenduidige aanwijzingen voor het recentopploegen van vondstmateriaal.• Vijf profielputten werden gegraven om debodemopbouw te bestuderen – met aandachtvoor de dikte van de bouwvoor en het evt.aanwezig zijn van colluvium.• OSL analyses (uit de profielputten) blekenvooral geschikt om erosie- en sedimentatieprocessenop langere tijdschalen teonderzoek. Daarbij was de spreiding aandateringen binnen één monster van groterbelang dan een absolute datering. Demetingen gaven een duidelijk beeld van deontstaansgeschiedenis van de wierde. Erosieof colluviumvorming was niet duidelijk aan tetonen.• Met metingen van de gehaltes aan 137Cs enplutonium in het profiel bleek het welmogelijk om schattingen van erosiesnelhedente maken over de periode van ca. 1960(detonatie van waterstofbommen in deatmosfeer) tot nu. Schatting is dat gedurendedeze 50 jaar maximaal 2 mm/jaar erosie isopgetreden.• De resultaten van 137Cs oppervlaktemetingenwaren op deze locatie niet geschikt om erosievast te stellen