İlk dəfə XX əsrin əvvəllərindən başlayaraq haqqında danışılmağa baş-lanılan Xələf, XXI əsrdə də Mesopotamiyanın yazıyaqədərki tarixində "sirr" olaraq müzakirə edilməyə davam edir. Əlbəttə ki, çox saylı səbəblərlə yanaşı bu məsələdə keçən əsrdə arxeologiyada üstün olan yanaşmaların təsirləri də vardır. 1990-cı il-lərin əvvəllərindən etibarən Mesopotamiyanın mərkəzi sayılan İraqda arxeoloji araşdırmaların aparılmasındakı baş verən fasilə ilə yanaşı regionda qazıntılar apa-ran tədqiqatçılar köhnə qazıntıları tənqidi şəkildə yenidən nəzərdən keçirməyə baş-ladılar. 2011-ci ildən etibarən Suriyada arxeoloji işlərin dayanmasından sonra Mesopotamiyanın arxeoloji tədqiqatı yalnız Türkiyə sərhədlərində yerləşən abidə-lərin araşdırılması nəticəsində əldə edilən məlumatlarla davam etməkdədir. Bu mə-qalədə Mesopotamiyanın şimalındakı dağlıq bölgəni təşkil edən Türkiyədə aparılan arxeoloji tədqiqat işlərindən əldə edilən yeni məlumatların sayəsində bəzi şərhlər verilir
