Evaluatie van RIVM-modellen voor de ozon- en fijnstofverwachting. PROZON en PROPART

Abstract

Het model dat het RIVM gebruikt voor de ozonverwachting (PROZON) blijkt goed bruikbaar. Het model voor de verwachting van de concentratie fijn stof in de buitenlucht (PROPART) is minder nauwkeurig. Dat blijkt uit een vergelijking van de modelverwachtingen over 2005 en 2006 met metingen. Het RIVM stelt dagelijks een verwachting op voor de maximale concentratie ozon en de daggemiddelde concentratie fijn stof in de buitenlucht. Fijn stof en ozon zijn schadelijk voor de gezondheid. PROZON en PROPART maken gebruik van statistieken van in het verleden gemeten concentraties en weersomstandigheden, gecombineerd met actuele metingen en weersverwachtingen. Ze geven dagwaarden op meetlocaties. Het verband tussen temperatuur en ozonconcentratie is sterk. Daarom is voor de ozonverwachting de weersverwachting een belangrijke bron van onzekerheid. PROZON overschat de hoogste ozonconcentraties. Als er een trend is in het verband tussen temperatuur en ozonconcentratie kan het model verbeterd worden door opnieuw statistieken te bepalen op basis van alleen meetgegevens van de meest recente vijf jaar. Voor de fijnstofverwachting is de modelonzekerheid zo groot dat de onzekerheid in de weersverwachting geen noemenswaardige rol speelt in de algemene modelprestaties. Fijn stof wordt soms van ver aangevoerd en de afhankelijkheid van de weersomstandigheden is minder duidelijk dan voor ozon. Wel presteert het model ongeveer even goed als alternatieve modellen gebaseerd op neurale netwerken. Het is daarom niet eenvoudig te verbeteren. Op dit moment zijn de dagwaarden van PROZON en PROPART vaak beter dan van complexere modellen die bronnen en transport expliciet beschrijven in plaats en tijd. Als actuele grond- en satellietwaarnemingen kunnen worden geintegreerd in deze complexere modellen worden zij mogelijk beter in de nabije toekomst