Kotowska-Lewińska, Monika

Studia Prawa Publicznego

Polish

Repozytorium Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (AMUR)

Michael Dobbins, Susanna Khachatryan, Europeanization in the „Wild East”? Analyzing higher education governance reform in Georgia and Armenia (Europeizacja na „Dzikim Wschodzie”? Analiza reform zarządzania szkolnictwem wyższym w Gruzji i Armenii), „Higher Education” 2015, vol. 69, iss. 2

Adam Mickiewicz University Repository

237Przegląd piśmiennictwaW artykule przytoczone zostały przykłady nieprecyzyjnych regulacji prawnych deliktów administracyjnych i sankcji administracyjnych w prawie francuskim. Au-tor zauważa jednak, że z drugiej strony przepisy powinny być tak sformułowane, by możliwa była ich elastyczność i wydajność przejawiająca się w możliwości ich stosowania do zróżnicowanych stanów faktycznych.W podsumowaniu znajdujemy stwierdzenie, że stosujący prawo powinni dać pierwszeństwo interpretacji literalnej tekstu prawnego, a teksty zawierające re-gulacje penalne powinny być sformułowane w sposób klarowny i zrozumiały dla odpowiedzialnych przed prawem. Lucyna StaniszewskaMichael Dobbins, Susanna Khachatryan, Europeanization in the „Wild East”? Analyzing Higher Education Governance Reform in Georgia and Armenia (Europeizacja na „Dzikim Wschodzie”? Analiza reform zarządzania szkolnictwem wyższym w Gruzji i Armenii), „Higher Education” 2015, vol. 69, iss. 2, s. 189–207, DOI: 10.1007/s10734-014-9769-2.Autorzy artykułu dokonują analizy bieżącej sytuacji w szkolnictwie wyższym w dwóch krajach postsowieckich znajdujących się na skraju Europy – Gruzji i Ar-menii. Wskazują, że oba kraje nie cieszyły się w poprzednich latach zaintereso-waniem badaczy, chociażby ze względu na ich wielkość i peryferyjne położenie, jednak ich systemy w obszarze szkolnictwa wyższego przeszły burzliwe zmiany i zostały ukształtowane przez ogromną liczbę różnych, nieraz sprzecznych ze sobą, czynników. Na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku nastąpił powrót do idei nowego szkolnictwa wyższego, co było ukształtowane przez politykę upadku go-spodarczego i kruchości nowo powstałych instytucji politycznych. Jednocześnie oba kraje były uwikłane w konfl ikt interesów geopolitycznych między Rosją a Zachodem, a także walczyły o to, by przestrzegać ich suwerenności politycznej. Jednakże po-litycy obu krajów poprzez rozszerzanie wzajemnych powiązań instytucjonalnych z Europą Zachodnią, aktywne uczestnictwo w Procesie Bolońskim i zwiększanie ścisłej współpracy z organizacjami międzynarodowymi promują wpływ zachod-niego modelu szkolnictwa wyższego. Wychodząc od tej wiedzy, w opracowaniu postawiono następujące pytania badawcze: jaką politykę w obszarze szkolnictwa wyższego Armenia i Gruzja powinny uprawiać po odzyskaniu suwerenności poli-tycznej w 1991 r. i jakie czynniki wewnętrzne oraz zewnętrzne będą miały wpływ na jego rozwój? Analiza przeprowadzona przez autorów skupia się wyłącznie na zarządzaniu szkolnictwem wyższym oraz, w szczególności, przekształceniu związku pomiędzy państwem i instytucjami szkolnictwa. Dobbins i Khachatryan ograniczają się wyłącznie do publicznego szkolnictwa wyższego, które wciąż zaspokaja potrzeby edukacyjne większości studentów pomi-mo pojawienia się prywatnego sektora. Takie podejście, według autorów, pozwala odkrywać zmieniającą się rolę państwa w kontekstach kruchej państwowości i badać przywrócenie autonomii uczelni w sytuacji niepełnej demokratyzacji politycznej. Studia Prawa Publicznego 2015-09-4 kor.indd   237 2015-11-25   12:54:00238 Przegląd piśmiennictwaIdąc tym tokiem myślenia, autorzy zajęli się porównaniem, w jakim stopniu oba systemy są zbieżne i mogłyby być inspirowane modelem anglo-amerykańskim. W większości krajów europejskich można zaobserwować zwiększenie wykorzysta-nia konkurencyjnych, rynkowych instrumentów sterujących. Również poprzednie badania wykazały, że europeizacja i umiędzynarodowienie były warunkiem dal-szego rozwoju szkolnictwa wyższego. W związku z tym autorzy wskazują z jednej strony na wzajemne oddziaływanie sowieckich regulacji, a z drugiej – na rosnącą orientację obu krajów na politykę zachodnią. Pomimo obecnie nikłej perspekty-wy członkostwa w Unii Europejskiej oraz uporczywej i przenikającej do systemu wewnętrznego polityki prorosyjskiej Gruzja i Armenia mogą być uznane za kraje wykorzystujące istniejące czynniki do wyrównywania poziomu szkolnictwa wyż-szego. Edukacja odgrywa kluczową rolę w transformacji do wiedzy i gospodarki opartej na usługach. Powyższa kwestia odnosi się do obu państw analizowanych w artykule, ze względu na ich bazę przemysłową i zasoby naturalne. Oba kraje aktywnie dążą do rozszerzenia więzi międzynarodowych, aby za-pewnić przetrwanie swoich systemów szkolnictwa wyższego. Oprócz wieloletniej współpracy z Bankiem Światowym i programem TEMPUS UE Armenia i Gruzja były aktywnymi członkami Procesu Bolońskiego od 2005 r., a więc były i nadal są pod wpływem silnych nacisków zewnętrznych. Naciski te zostały spotęgowane przez przewlekłe niedofi nansowanie szkolnictwa wyższego i kruchość instytucji państwowych. W związku z tym możemy założyć silną dynamikę reform, chociaż wynik pozostaje całkowicie niejasny. Warto zwrócić uwagę na konstrukcję artykułu. Autorzy najpierw przedstawiają krótki przegląd dotychczasowych badań postkomunistycznych systemów szkolnic-twa wyższego, biorąc pod uwagę wyjątkowe okoliczności obu przypadków, czynniki historyczne, krajowe i geopolityczne wpływające na system szkolnictwa. Następnie prezentują opracowane przez siebie trzy idealne modele szkolnictwa wyższego, które służą im jako podstawa do porównania systemów obowiązujących w obu krajach. Wykorzystywane wskaźniki pozwalają odróżnić obecną politykę zmian i potencjalną, sztuczną, prozachodnią retorykę decydentów.W analizie empirycznej autorzy zajmują się podstawowymi zależnościami zachodzącymi pomiędzy internacjonalizacją a wewnętrznym systemem regula-cji. Głównym założeniem jest wyeksponowanie wpływu internacjonalizacji na rządzących polityków. Ponadto poruszone zostaje zagadnienie oddziaływania różnego rodzaju reżimów politycznych (w przypadku Gruzji będącej pod rządami Saakaszwilego wpływ rządu jest bardziej demokratyczny, inaczej jest w przypadku Armenii, gdzie wpływ jest bardziej autorytarny) na ukształtowane trajektorie reform oraz wprowadzane mechanizmy rynkowe. Podsumowując, autorzy porównują i przeciwstawiają narodowe zmiany, jakie zaszły w Armenii i Gruzji, oraz dyskutują nad słusznością pojawienia się wspólnego modelu zarządzania tym obszarem. Wskazują także na fakt pojawienia się w obu krajach unikatowego model zarządzania, który z pozoru celowo łączy elementy au-torytarne i rynkowe. Pomimo szerokiej dyskusji na temat modernizacji szkolnictwa Gruzji i Armenii oba te kraje nadal doświadczają większego poziomu zakłócania procesu niż systemy Europy Środkowo-Wschodniej. Studia Prawa Publicznego 2015-09-4 kor.indd   238 2015-11-25   12:54:00239Przegląd piśmiennictwaOpisane pozostałości komunistycznego dziedzictwa wskazują, że stan ten pro-wadzi bardzo wybiórczo, a w niektórych przypadkach sztucznie, do europeizacji lub internacjonalizacji polityki i wcale nie oznacza rezygnacji z wpływu państwa na treści edukacyjne, czy też orientację polityczną uczelni. Inni naukowcy mogą rozważyć zbadanie, w jakim stopniu przedstawione wzorce polityczne mogą być rozpowszechnione na obszarze postsowieckim (np. Rosji, Ukrainy, Azji Środkowej), i skupić się bardziej na podobieństwach i rozbieżnościach polityki w postkomuni-stycznym szkolnictwie wyższym. Monika Kotowska-LewińskaStudia Prawa Publicznego 2015-09-4 kor.indd   239 2015-11-25   12:54:00

Name not available

https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/18030/1/SPP_1_9_2015_przeg_pism_Kotowska_Lewinska.pdf

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Repozytorium Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (AMUR)

Adam Mickiewicz University Repository

Name not available