İçme sularında dezenfeksiyon ve oksidasyon amacıyla kullanılan klor, sudaki doğal organik maddelerle (DOM) reaksiyona girerek dezenfeksiyon yan ürünleri (DYÜ) olarak adlandırılan ve insan sağlığı açısından kanserojen etkiye sahip olduğu tahmin edilen trihalometanlar (THM) ve haloasetik asitler (HAA) gibi bileşikleri oluşturmaktadır. Klor bu dezavantajına rağmen ülkemizde ve dünya çapında hala çok yaygın bir şekilde içme suyu arıtımında ön oksidasyon ve dezenfeksiyon işlemlerinde kullanılmaktadır. Klorun su arıtımında fazla ilgi görmesinin nedeni, çok etkili bir dezenfektan olmasının yanı sıra kullanım kolaylığı ve düşük maliyete sahip olmasıdır. AB’ye üyelik süreci kapsamında ülkemizde, İÇME SUYU DAĞITIM SİSTEMİNDE (ŞEBEKESİNDE) THM limiti 150 μg/L olarak yürürlüğe girmiş ve bu THM limit değerinin 2012’den itibaren 100 μg/L’ye indirileceği belirtilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’nde THM’lerin 4 ve HAA’ların 5 türünün toplamı için EPA maksimum kirletici seviyesini (MCLs) TTHM’ler için 80 μg/L ve HAA5 için 60 μg/L olarak belirlemistir. ABD’deki içme suyu yönetmelikleri bu limitlerin sağlanması için içme suyu arıtma tesislerinin dezenfeksiyon yan ürünleri oluşumunda en önemli rol oynayan ve öncü bilesikler (precursor) olarak adlandırılan toplam organik karbon (TOK) konsantrasyonunu 2 mg/L’nin altına çekmelerini zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada İstanbul’a su sağlayan Terkos, B.Çekmece ve Ömerli Barajı’ndan alınan ham su numunelerindeki, doğal organik maddeler XAD reçineleri kullanılarak karakterize edilmiş ve her fraksiyon ayrı ayrı klorlanarak dezenfeksiyon yan ürünü olan trihalometanlar (THM) ve haloasetik asitlerin (HAA) oluşumları ile Ultraviyole absorban (UV) parametresi arasındaki ilişki incelenmiştir.When chlorine is applied to drinking water processes, it reacts with natural organic matter (NOM) and forms various types of chlorinated disinfection by-products (DBPs). These halogenated by-products are considered to be possible human carcinogens and named as trihalomethanes (THMs) and haloacetic acids (HAAs). Although chlorine has several disadvantages in water treatment, it is widely used for disinfection and oxidation purposes. Chlorine is preffered in water treatment mainly due to its high oxidation state, practical use, and low operation and maintenance cost. In Turkey, the current THM limit is 150 μg/l within WATER DISTRIBUTION SYSTEM until 2012, after this date, the THM limit will be reduced to 100 μg/l regulated limit of European Union (EU). USEPA regulated THM 4 and HAA 5 species of in potable water units at a level of 80 μg/L and 60 μg/L, respectively. US Drinking Water Regulations force water utilities to further increase DBP precursor removal with removing TOC below 2 mg/L. In this study, using XAD resins, we investigated changes on NOM fractions between THM formation and HAA formation with Ultraviyole absorban (UV) in drinking water samples taken from Terkos, B.Çekmece and Ömerli Dam in İstanbul
