ÖZET Bilimsel zemin: Migren, nörolojik, otonomik ve gastrointestinal değişikliklerin çeşitli kombinasyonlarının eşlik ettiği primer epizodik bir baş ağrısı bozukluğudur..Bireyin yaşam kalitesinde ve sosyoekonomik düzeyinde düşüşe yol açan ciddi migren ataklarının akut tedavisinde nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar, basit veya kombinasyon analjeziklerinin yetersiz kalması nedeniyle triptan, dihidroergotamin ve ergotamin gibi migren spesifik ajanlar önerilmektedir. Amaç: Bu çalışmanın amacı migren tanısı almış ve ergotamin tartarat kullanmış hastaların retrospektif olarak değerlendirilerek, ergotamin kullanımına bağlı görülebilecek olası yan etkilerin ve tolerans gelişiminin incelenmesidir. Gereç ve yöntemler: Fakültemiz baş ağrısı polikliniğinde IHS kriterlerine göre migren tanısı almış ve hayatlarının bir döneminde ergotamin tartarat kullanmış olan 205 hasta retrospektif olarak değerlendirilmiştir. Bu hastalarda ergotamin tartarat kullanımına bağlı tolerans gelişimi, aşırı kullanım ve yan etkiler incelenmiştir. Sonuçlar: Hastaların ortalama hastalık süreleri 10.835.02 yıl (3-30 yıl), ortalama ergotamin tartarat kullanım süreleri 2.461.29 yıldır (1-10 yıl). Hastaların 118'inde (%57.5) ortalama 1.961.04 (1-7) yılda tolerans geliştiği saptanmıştır. Bu hastaların 76'sının (%64.4) kullandıkları dozu artırırken, geri kalan 42' sinin (%35.6) ise ihtiyaç duymalarına rağmen kullandıkları dozu artırmadıkları görülmüştür. Doz artışına giden hastaların başlangıçta kullandıkları ortalama doz 5.922.12 (1-10) tablet iken, tolerans gelişimi sonrası kullandıkları ortalama doz 20.638.21 (8-30) tablet olarak bulunmuştur. Hastaların 87'si (%42.5), ortalama 1.961.10 yılda (1-5 yıl) yan etkiler nedeniyle, doz artışı yapmaksızın ergotamin tartarat kullanımını bırakmışlardır. Saptanan yan etkileri bulantı-kusma (%14.6), sedasyon (% 10.2), hipertansiyon (%6.3), miyalji (%4.8), miyokard infarktüsü (%2.9), diyare (%2.4) ve bradikardi (%1.3) olarak özetlemek mümkündür. İzlenimler: Migren tekrarlayan baş ağrısı atakları ile seyreden kronik bir hastalıktır. Atak tedavisi gereksinimi olan ve basit analjeziklere yanıt vermeyen hastalarda tedaviye direnç, rekürren baş ağrıları ve kronik günlük baş ağrısına dönüşüm daha sıktır. Bu tür potansiyel risk altında olan hastalarda atak tedavisi planlarken, sık kullanıma bağlı olarak tolerans gelişimi ve yan etki riskinin artabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Triptanların kullanımından önceki dönemlerde iyi bir tercih olan ergotaminlerin, özellikle sık hekim kontrolü olmayan hastalarda geri dönüşü zor karmaşık tablolara neden olabileceğini göz önünde bulundurmak önemlidir.ABSTRACT Use of Ergotamine Tartarate in Migraine Attack and Tolerance Development Background: Migraine is a primary headache disorder with accompanying combinations of neurological, autonomic and gastrointestinal manifestations. Migraine spesific agents such as triptans, dihydroergotamine and ergotamine are recommended in the acute treatment of severe migraine attacks that cause a decline in individual's quality of life and socioeconomic level, in which nonsteroid antiinflammatory drugs, simple or combination analgesics are insufficient. Objective: The aim of this study is to evaluate the patients with the diagnosis of migraine that used .ergotamine tartrate retrospectively, and to investigate the possible side-effects, tolerance development due to ergotamine tartrate. Material and Methods: Two hundred and five patients who attended to the headache polydinic of our faculty with the diagnosis of migraine due to IHS (International Headache Society) criteria who used ergotamine tartrate once in their lifetimes were evaluated retrospectively. Tolerance development, overuse and side-effects were investigated in these patients. • . Results: Mean illness duration of the patients was 10.83±5.02 years (3- 30 years) and the mean duration of ergotamine tartrate usage was 2.46±1.29 years (1-10 years). Ergotamine tartrate tolerance wasdetermined in the 118 (57.5%) of the patients at the mean duration of 1.96±1.04 years (1-7 years). Seventy six (64.4%) of these patients increased the ergotamine tartrate dosage, while the remaining 42 (35.6%) did not increased the dosage despite its necessity. The mean initial ergotamine tartrate dosage of the patients who increased the dosage was found to be 5.92±2.12(1-10) tablets, while the mean dosage was found to be 20.63±8.21 (8-30) tablets after tolerance development. Eighty seven (42.5%) of the patients withdrew ergotamine tartrate without dose increasement due to its side-effects, on an average of 1.96± 1.10 years (1 -5 years). It is possible to summarize the side-effects as nausea-vomiting (14.6%), sedation (10.2%), hypertension (6.3%), myalgia (4.8%), myocardial infarction (2.9%), diarrhea (2.4%) and bradycardia (1.3%). Conclusions: Migraine is a chronic disease coursing with recurrent headache attacks. Resistance to treatment, recurrent headaches and transformation to chronic daily headache is more frequent at the patients in need of attack treatment and unresponsive to simple analgesics. While planning the attack treatment of the patients under such potential risk, tolerance development and the increased risk of side-effects due to drug abuse has to be considered. It is important to consider that ergotamines which were a good.choice in the times prior to the usage of triptans, may lead to-complex, irreversible situations, particularly in the patients without frequent doctor control